Chương I. §6. Đoạn thẳng

Kiểm tra :
Câu 1: Vẽ tia gốc A? Nêu định nghĩa tia gốc A?

Câu 2: Vẽ tia AB? Tia AB là gì?

Câu 1: Tia gốc A là hình gồm điểm A và một phần đường thẳng bị chia ra bởi điểm A.
A
Câu 2: Tia AB là hình gồm điểm A và tất cả những điểm nằm cùng phía với B đối với điểm A.
A
B
Đoạn thẳng AB
x
Tiết 7 Đoạn thẳng
1/ Đoạn thẳng AB là gì?
* Cách vẽ đoạn thẳng AB:
Nét chì trên trang giấy là hình ảnh của đoạn thẳng AB
Thước kẻ
Mút (đầu) B
Mút (đầu) A
Bước 1: Vẽ hai điểm A và B.
Bước 2: Đặt cạnh thước thẳng đi qua hai điểm A, B.
Bước 3: Dùng đầu chì (phấn) vạch theo cạnh thước từ A đến B.
*Bài tập:
1. Bài tập 33/ SGK – Tr 115: Điền vào chỗ trống trong các phát biểu sau:
a) Hình gồm hai điểm ………và tất cả các điểm nằm giữa…………. được gọi là đoạn thẳng RS.

b) Hai điểm ……… được gọi là hai mút của đoạn thẳng RS.

c) Đoạn thẳng PQ là hình gồm ………………………
……………………………………………………………

R, S
R và S
R, S
điểm P, điểm Q
và tất cả các điểm nằm giữa P và Q
2. Bài tập 35/ SGK – Tr 116.
Gọi M là một điểm bất kì của đoạn thẳng AB, điểm M nằm ở đâu?
Em hãy chọn câu trả lời đúng trong bốn câu sau:
Điểm M phải trùng với điểm A.
Điểm M phải nằm giữa hai điểm A và B.
Điểm M phải trùng với điểm B.
Điểm M hoặc trùng với điểm A, hoặc nằm giữa hai điểm A và B, hoặc trùng với B
3. Bài tập 38/ SGK – tr 116.
Vẽ hình 37 vào vở rồi tô đoạn thẳng BM, tia MT, đường thẳng BT bằng ba màu khác nhau:

Trên hình vẽ có mấy đoạn thẳng? Đó là những đoạn thẳng nào ?
Có 3 đoạn thẳng là : BM, MT, BT
Em hãy nêu sự khác nhau giữa đoạn thẳng, tia, đường thẳng về:
Giới hạn?
- Cách đặt tên?
- Về giới hạn:
+ Đường thẳng không bị giới hạn về hai phía.
+ Tia bị giới hạn tại gốc, không bị giới hạn về phía kia.
+ Đoạn thẳng bị giới hạn tại hai mút
- Về cách đặt tên:
+ Đường thẳng có 3 cách đặt tên ( dùng 1 chữ cái thường, dùng 2 chữ cái in hoa, dùng 2 chữ cái in thường ).
+ Tia có 2 cách đặt tên ( dùng 1 chữ cái in hoa và 1 chữ cái in thường, dùng 2 chữ cái in hoa )
+ Đoạn thẳng chỉ có một cách đặt tên là dùng 2 chữ cái in hoa.
2/ Đoạn thẳng cắt đoạn thẳng, cắt tia, cắt đường thẳng.

Hai đoạn thẳng AB và CD cắt nhau, giao điểm là điểm I
Đoạn thẳng AB và đường thẳng xy cắt nhau, giao điểm là điểm K
Đoạn thẳng AB và đường thẳng xy cắt nhau, giao điểm là điểm H
Ngoài ra còn có các trường hợp khác

Giao điểm trùng với mút của đoạn thẳng
Giao điểm trùng với gốc tia
* Bài tập :
1. BT 36/SGK-Tr116:
a) Đường thẳng a có đi qua mút
của đoạn thẳng nào không?
b) Đường thẳng a cắt những đoạn
thẳng nào?
c) Đường thẳng a không cắt
những đoạn thẳng nào?
B
C
A
a
Hình 36
a) Đường thẳng a không đi qua mút
của đoạn thẳng nào
b) Đường thẳng a cắt đoạn
thẳng AB và đoạn thẳng AC
c) Đường thẳng a không cắt
đoạn thẳng BC
M
d) Đường thẳng a có cắt đường thẳng BC không?
2. Bài tập 39/SGK-tr116
Vẽ hình 38 vào vở rồi vẽ tiếp các đoạn thẳng AE, BD cắt nhau tại I. Vẽ các đoạn thẳng AF, CD cắt nhau tại K. Vẽ các đoạn thẳng BF, CE cắt nhau tại L. Kiểm tra xem các điểm I, K, L có thẳng hàng hay không?
3. Bài tập 37a/ SBT-Tr101
Cho 4 điểm A, B, C, D trong đó không có ba điểm nào thẳng hàng. Vẽ các đoạn thẳng có mút là hai trong 4 điểm đó. Vẽ được mấy đoạn thẳng? Hãy kể tên?
A
B
C
D
A
B
C
D
Vẽ được 6 đoạn thẳng:
AB, AC, AD, (3)
BC, BD, (2)
CD (1)
Tổng: 3+2+1 = 6
3/ Hướng dẫn về nhà:
- Thuộc định nghĩa đoạn thẳng.
- Biết vẽ hình biểu diễn đoạn thẳng cắt đoạn thẳng, đoạn thẳng cắt tia, đoạn thẳng cắt đường thẳng.
- Làm lại các bài tập đã chữa.
- Làm các bài tập: 34, 37/ SGK.
31, 32, 33, 34, 35 / SBT


35
TQ


10
35
TQ
Cho 5 điểm A, B, C, D, E trong đó không có ba điểm nào thẳng hàng. Vẽ các đoạn thẳng có đầu mút là hai trong 5 điểm đó. Vẽ được mấy đoạn thẳng? Hãy kể tên?

Vẽ được 10 đoạn thẳng
AB, AC, AD, AE, (4)
BC, BD, BE, (3)
CD, CE, (2)
DE, (1)
Tổng = 4+3+2+1 = 10
Tổng quát: Với n điểm phân biệt thì ta có thể vẽ được bao nhiêu đoạn thẳng? Hãy chọn đáp án đúng
a) n đoạn thẳng
b) n + n-1 + n-2 + … + 2 +1 đoạn thẳng
c) n-1 + n-2 + … + 2 +1 đoạn thẳng
= n.(n-1)/2 đoạn thẳng (đ)
HDVN
Với 3 điểm phân biệt ta vẽ được: 2+1 =3 đoạn thẳng
Với 4 điểm phân biệt ta vẽ được: 3+2+1 = 6 đoạn thẳng
Với 5 điểm phân biệt ta vẽ được: 4+3+2+1 =10 đoạn thẳng