THƯ VÀ THƠ TRUNG THU của Bác

THƯ VÀ THƠ TRUNG THU
CỦA BÁC HỒ GỬI THIẾU NHI
Ngay sau ngày đọc Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa;Trong hoàn cảnh bộn bề công việc, nhưng Bác Hồ vẫn luôn dành cho các cháu thiếu niên, nhi đồng những tình cảm hết sức quý giá. Ngày 17-9-1945, nhân dịp Tết Trung thu đầu tiên của Nước Việt Nam độc lập, Bác đã có liền hai bức thư "Tết Trung thu với nền độc lập" gửi đến "Cùng các trẻ em yêu quý". Với tình cảm tràn đầy yêu thương, Bác viết:
"Cùng các trẻ em yêu quý!
Hôm nay là Tết Trung thu
Mẹ đã sắm cho các em nào đèn, nào trống, nào hoa nào nhiều đồ chơi khác. Các em vui vẻ nhỉ!
Cái cảnh trăng tròn gió mát, hồ lặng trời xanh của Trung thu lại làm các em vui cười hớn hở. Các em vui cười hớn hở, già Hồ cũng vui cười, hớn hở với các em. Đố các em biết vì sao?
Một là vì già Hồ rất yêu mến các em.
Hai là vì Trung thu năm ngoái, nước ta còn bị áp bức, các em còn là bầy nô lệ trẻ em. Trung thu năm nay nước ta đã được tự do và các em đã thành những người tiểu quốc dân của một nước độc lập.
Hôm nay, tha hồ các em vui chơi cho thỏa chí, ngày mai mong các em ra sức học tập, tất cả các em đã biết chữ quốc ngữ chưa? Em nào chưa biết thì phải học cho biết. Phải siêng tập thể thao cho mình mẩy được nở nang. Và ra sức giúp việc cho Nhi đồng cứu vong  hội.
Đến Trung thu năm sau, chúng ta sẽ tổ chức một cuộc vui cả già lẫn trẻ. Các em nghĩ thế nào?
Trung thu này, già Hồ không có gì gửi tặng các em. Chỉ gửi tặng các em 100 cái hôn thân ái!"
 Nguyên văn “Thư trung thu gởi các cháu nhi đồng - 12/9/1951”- (Hồ Chí Minh. Toàn tập, t6, tr299-301)
Ðằng sau câu hỏi đó là cả một tấm lòng tràn đầy tình thương mến, hy vọng và tin tưởng; là sự căn dặn ân cần và niềm mong mỏi các em học tập, vui chơi, rèn luyện thành những người vừa có tài, vừa có đức, vừa có sức khỏe để trở thành người có ích cho gia đình và cộng đồng xã hội.
Bức thư thứ hai, ngoài những tình cảm và sự căn dặn ân cần, Bác còn muốn gửi đến mọi người hai thông điệp mà Bác từng theo đuổi nó suốt cả cuộc đời hoạt động của mình, đó là "Trẻ em Việt Nam sung sướng" và "Việt Nam độc lập muôn năm".
Không lâu sau Tết Trung thu độc lập đầu tiên đó, với dã tâm xâm lược nước ta một lần nữa, thực dân Pháp gây hấn ở Nam Bộ; rồi cuộc kháng chiến toàn quốc bùng nổ, Ðảng, Chính phủ và Bác Hồ rời Hà Nội lên chiến khu Việt Bắc.
Nhân dịp Tết Trung thu năm 1948, Bác viết trong thư:
"Mặc dầu giặc Tây độc ác, chúng quyết không thể ngăn trở trăng thu vừa đẹp, vừa tròn. Mặc dầu giặc Tây hung tàn, chúng quyết không thể ngăn trở các cháu vui tươi và hăng hái. Mặc dầu giặc Tây bạo ngược, chúng quyết không thể ngăn trở chúng ta kháng chiến thắng lợi, thống nhất và độc lập thành công".
Tết Trung thu năm 1949, Bác lại có thư gửi các cháu thiếu nhi. Bác khen ngợi "các cháu tiến bộ hơn năm ngoái" cả "về mặt thi đua học hành" và "về mặt tham gia kháng chiến"...
        Ðặc biệt, có những bức thư Trung thu được Bác mở đầu hay kết thúc bằng những câu thơ, hoặc toàn bức thư là những vần thơ đầy xúc động với bao nỗi niềm yêu thương, ân cần, chu đáo của một người ông hiền từ nhớ thương từng đứa cháu nhỏ. Ðó là "Thư Trung thu gửi các cháu nhi đồng" (1951). Mở đầu bức thư Bác viết:
“Trung thu trăng sáng như gương
Bác Hồ ngắm cảnh nhớ thương nhi đồng
Sau đây Bác viết mấy dòng
Gửi cho các cháu tỏ lòng nhớ nhung”.
Những vần thơ như thế này của Bác đã đọng trong đáy lòng của bao thế hệ thiếu nhi từ ngày đó tới nay. Cũng trong bức thư Trung thu năm 1951 này, Bác khuyên thiếu nhi phải biết Yêu (yêu Tổ quốc, yêu đồng bào...); biết Ghét (ghét bọn người "Vì chúng nó mà ta khổ"); biết Ðoàn kết (với thiếu nhi trong và ngoài nước); biết Cố gắng (gắng học hành, giữ gìn vệ sinh, giúp đỡ thương binh và gia đình chiến sĩ...) và biết Thi đua (tùy theo sức của mình);
Thư Trung thu năm 1952, sau khi tỏ