SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM HAY ĐÂY 4

“GIÚP HỌC SINH LỚP 6 GIẢI TỐT MỘT SỐ DẠNG TOÁN
TÌM X”

I . ĐẶT VẤN ĐỀ.
Như chúng ta đã biết các dạng toán tìm x không còn xa lạ gì so với học sinh lớp 6. Ngay từ khi học Tiểu học các em đã được làm quen dần với các dạng toán tìm x. Lên đến cấp hai các em sẽ còn gặp lại rất nhiều dạng toán tìm x nâng cao hơn. Nhưng hầu như là các em lại không thể nhớ được cách giải một số dạng toán đơn giản như đã được học ở Tiểu học. Chính vì thế việc hướng dẫn các em giải các bài toán tìm x nâng cao như chương trình phổ thông hiện nay sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Đó là một vấn đề rất cần được sự quan tâm của giáo viên. Từ những trăn trở trên tôi mạnh dạn đưa ra kinh nghiệm: ”GIÚP HỌC SINH LỚP 6 GIẢI TỐT MỘT SỐ DẠNG TOÁN TÌM X”. Đó là những tích lũy kinh nghiệm của tôi trong qúa trình học và dạy toán, với niềm mong ước giúp các em học sinh dễ dàng giải một số bài toán tìm x cơ bản thường gặp trong chương trình lớp 6.

II. NHỮNG BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
Do khả năng nhận thức và suy luận của học sinh trong mỗi lớp chưa đồng bộ nên việc áp dụng lí thuyết cơ bản của dạng bài toán tìm x gặp rất nhiều khó khăn. Nắm bắt được tình hình trên tôi phải đưa ra các dạng bài tập khác nhau để phân loại cho phù hợp với khả năng nhận thức của từng đối tượng. Các bài tập ở dạng từ thấp đến cao để những em nhận thức chậm có thể làm tốt những bài toán ở mức độ trung bình, đồng thời kích thích sự tìm tòi và sáng tạo của những học sinh khá.
Bên cạnh đó tôi thường xuyên hướng dẫn, sửa chữa chỗ sai cho học sinh, lắng nghe ý kiến của các em. Cho học sinh ngoài làm việc cá nhân còn phải tham gia trao đổi nhóm khi cần thiết. Tôi yêu cầu học sinh phải tự giác, tích cực, chủ động, có trách nhiệm với bản thân và tập thể.
Để giải tốt bài toán tìm x tôi yêu cầu học sinh cần phải nắm được những yêu cầu cơ bản sau :
Bước đầu tiên nhận dạng bài toán.
Sau khi nhận dạng, nếu bài toán có từ hai phép tính trở lên thì ta phân tích thứ tự thực hiện phép toán. Sau đó ta đi tìm x theo trình tự ngược lại với trình tự thực hiện phép toán. Đưa bài toán về dạng cơ bản.
Đưa ra một phép toán đơn giản giống phép toán của đề bài để thành lập công thức tìm x.
Sau khi tìm được x ta đi thử lại.
III. MỘT SỐ VÍ DỤ :
Hướng dẫn học sinh giải một số ví dụ cụ thể sau :
1) Phép toán cộng :
a) Dạng cơ bản :
Ví dụ 1 : Tìm x biết : 25 + x = 63

Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung

+ Trong bài toán trên cho phép toán gì ?
+ Số ta cần tìm là gì ?
+ Trong phép toán cộng muốn tìm một số hạng ta làm thế nào?
+ Muốn biết x=38 đúng hay sai ta có thể thử lại bằng cách thay x=38 vào biểu thức ta có 25+38=63. Vậy x=38 là đúng
+ Phép toán cộng.

+ Số hạng thứ hai.
+ Lấy tổng trừ cho số hạng đã biết. 63 - 25 =38
25 + x = 63


x = 63 - 25
x = 38


b) Dạng nâng cao :
Ví dụ 2 : Tìm x biết : (23 + x ) + 11 = 42
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung

+ Trong bài toán trên cho mấy phép toán? Đó là những phép tính gì ?
+ Theo thứ tự thực hiện phép tính thì ta thực hiện như thế nào ?

+ Vậy trước tiên ta phải tìm số hạng (23+x) trong phép cộng ngoài dấu ngoặc trước. Muốn tìm số hạng (23+x ) ta làm sao ?
+ Đến đây ta tìm x được chưa? Tìm x như thế nào ?
+ Để biết x=8 đúng hay sai thử lại như thế nào ?
+ Hai phép toán, phép toán cộng trong ngoặc và phép toán cộng phía ngoài.
+ Thực hiện phép tính cộng trong ngoặc trước, sau đó thực hiện phép tính cộng ngoài dấu ngoặc.
+ Lấy tổng trừ đi số hạng đã biết. 42 - 11 = 31

+ Ta lấy tổng trừ số hạng đã biết. 31- 23 = 8
+ Thay x = 8 vào biểu thức ta có :(23+8)+11 = 31 +11 = 42. Ta được biểu thức đúng. Vậy x =8 là đúng.
( 23 + x ) +