Nghe thuat giang bai

Nghệ thuật giảng bài – Kinh nghiệm giảng dạy
Mục tiêu: ít thời gian- tốn ít sức – hiệu quả cao
Nguyễn Cung Hoàng Nam (22/2/2006)

Về sự dẫn dắt học sinh:
_ Không phải vấn đề nào cũng dẫn dắt được: nên biết rằng không phải mọi bài toán (rộng hơn là một vấn đề toán học) đều có thể dẫn dắt, tìm tòi lời giải. Do đó, nếu ta cố làm điều này (việc tìm tòi dẫn dắt) đối với những vấn đề mà không thể thực hiện được thì sẽ tạo ra những sự dẫn dắt khó hiểu, dẫn dắt một cách ngượng ép và cuối cùng là phản tác dụng (thậm chí là vô nghĩa); nghĩa là không nên dẫn dắt đối với những vấn đề không dẫn dắt được.
_ Phải biết chọn lọc yếu tố dẫn dắt: trong một số bài toán, việc tiến hành cho học sinh tìm tòi lời giải, chỉ giúp học sinh có được kết quả cuối cùng khi đã trãi qua nhiều giai đoạn dẫn dắt. Vì thế, việc lạm dụng sự dẫn dắt vào bài toán có thể sẽ gây rối cho học sinh, làm cho học sinh cảm thấy bài toán dài và phức tạp, tạo tâm lí không tốt cho việc giải các loại bài toán tương tự sau này. Như vậy, trong tình huống nêu trên, ta nên “hi sinh” một vài “yếu tố dẫn dắt” để có thể làm gọn bài toán hơn.
_ Có nhiều cách dẫn dắt một bài toán: một bài toán có rất nhiều cách, hướng để dẫn dắt, để tìm tòi lời giải một cách tự nhiên. Nhưng ta hãy chọn cho học sinh cách nào tổng quát nhất, dễ thấy nhất, ngắn gọn nhất (như vậy không hẳn là “tự nhiên nhất”). Tuy nhiên khó kiếm được một cách như vậy, thường thì cách ngắn sẽ không dễ hiểu và cách dài thì dễ hiểu. Đối với trường hợp bài toán có 2 cách nêu trên, người giáo viên nên trình bày cách dài dễ hiểu trước, sau đó trình bày cách ngắn mặc dù khó hiểu nhưng ít ra học sinh đã có niềm tin vào kết quả của cách trước nên sẽ đỡ bỡ ngỡ hơn.
_ Tránh cách dẫn dắt vụn vặt: chẳng hạn như để có thể dẫn dắt học sinh chứng minh đường thẳng vuông góc với mặt phẳng thay vì hỏi “Có những phương pháp chứng minh nào?” thì giáo viên lại hỏi “Cần chứng minh đường thẳng này vuông góc với mặt phẳng nào? .....Hãy chứng minh đi!” (Trong câu hỏi trên giáo viên đã tạo ra một tiền giả định quá lớn).
=> Nói tóm lại, việc dẫn dắt phải hợp lí và cô đọng

Cách tìm ra lời giải bài toán (cách dẫn dắt học sinh):
_ Theo Polia, việc giải một bài toán phải được thực hiện theo 4 bước sau:
+ Tìm hiểu đề toán: phân tích những giả thiết, kết luận, những yếu tố chính của bài toán.
Chờ upload phần sau