Nền Toán học VN theo GS Hoàng Tụy

G.S Hoàng Tụy nói về toán học
trong sự phát triển đất nước

G.S Hoàng Tụy thuộc vào dạng nhà toán học khai phá những con đường mới, mặc nhiên chấp nhận sứ mệnh của mình với niềm say mê vô bờ. Lĩnh vực nghiên cứu của ông khá phong phú: Hàm thực, Giải tích lồi, vận trù học, Lý thuyết hệ thống và đặc biệt là lĩnh vực Tối ưu. Tối ưu Toàn cục là hướng nghiên cứu do ông đề xuất năm 1964. Ông vừa là người mở đường vừa là người đưa ra những kỹ thuật cơ bản khi giải bài toán tìm Cực tiểu hàm lõm trên một tập đa diện lồi như Siêu phẳng cắt, Phép chia nón…
Năm 1995 ông được trường Ðại học tổng hợp Linkoping (Thụy Ðiển) phong tặng Tiến sĩ danh dự về công nghệ. Năm 1996 ông được Nhà nước tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học kỹ thuật.
Trước thực trạng Nền Toán học VN, gần đây GS có bài viết trên TC “Tia sáng” có nhiều điều đang để chung ta suy nghĩ.

1- Chúng ta có chủ trương phát triển công nghệ phần mềm. Đây là một chủ trương đúng đắn, đã được nhiều người trong nước và bạn bè khoa học ở nước ngoài đề xuất từ vài chục năm nay. Cơ sở đề xuất đó dựa trên nhận định đã hình thành từ lâu là Việt Nam có nhiều tiềm năng toán học và cũng đã xây dựng được một lực lượng đáng kể. Rất tiếc điều trớ trêu là tuy xuất phát của chủ trương trên dựa trên đánh giá tiềm năng , nhưng thực tế nhiều năm qua, càng lo phát triển tin học và chú ý công nghệ phần mềm bao nhiêu thì chúng ta càng lơ là bấy nhiêu, dường như có người nghĩ rằng có thể phát triển tin học và công nghệ phần mềm tách rời với , không cần . Tôi chỉ đơn cử một thí dụ: trong hệ thống các phòng thí nghiệm trọng quốc gia ở nhiều nước (chẳng hạn Trung Quốc) đều có phòng thí nghiệm tính toán khoa học (scientific computing). Thực chất là đơn vị chuyên nghiên cứu phần liên quan đến tính toán. ở ta, chẳng mấy ai mặn mà với đề nghị thành lập một phòng thí nghiệm như thế. Gần đây các báo của ta tuyên truyền nhiều về công nghệ phần mềm của ấn Độ, mỗi năm xuất khẩu hàng tỷ USD, và triển vọng mấy năm tới có thể đưa ấn Độ tiến lên vị trí cường quốc phần mềm trên thế giới. Chúng ta muốn học tập kinh nghiệm ấn Độ, song chỉ chú ý kết quả sau cùng của họ. Còn con đường đi tới kết quả đó, để có được một nền công nghiệp phần mềm như ngày ngay của họ thì chúng ta không quan tâm. Tiện đây xin nhắc lại con đường ấy, để chúng ta rút kinh nghiệm: Công nghiệp phần mềm của Ấn Độ bắt đầu xây dựng dưới sự bảo trợ trực tiếp của Viện Tata Institute of Fundamental Research ở Bombay là nơi tập trung nhiều nhà Ấn Độ hàng đầu thế giới. Ấn Độ có truyền thống lâu đời về , và từ 50 năm nay đã là một cường quốc về hiện đại. Ấn Độ có cả một hậu phương và tin học vững chắc ở Mỹ. Hiện tượng đập vào mắt các nhà khoa học nước ngoài khi đến Mỹ là ở nhiều khoa toán hay tin học và các viện nghiên cứu về những ngành liên quan ở Mỹ, đứng đầu là người ấn Độ hoặc một số khá đông người giỏi là Ấn Độ. Với các lợi thế ấy, Ấn Độ xây dựng được một nền công nghiệp phần mềm như ngày nay là điều dễ hiểu. Trong khi đó ở Việt Nam, chút ít gì chúng ta đã may mắn gây dựng được theo những hướng ấy trước đây thì nay đang sa sút dần vì chẳng có ai quan tâm. Liệu chúng ta sẽ có cách nào phát triển công nghệ phần mềm mà không cần ? 2- Chúng ta công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong bối cảnh thế giới bước vào nền kinh tế tri thức, mà đặc là vai trò không ngừng tăng lên của trí tuệ. Trong bối cảnh đó, các thành tựu khoa học, công nghệ ngày càng mang theo một hàm lượng lớn về . Có nhiều trường hợp cổ điển không đủ sức giải quyết, dù phải vận dụng đến những máy siêu tính cực mạnh, nên hàng loạt bộ môn mới đã ra đời để đáp ứng những yêu cầu đó. Và cũng không ít trường hợp những bộ môn thuần túy trước đây bỗng trở nên rất đắc dụng. Trong khung cảnh ấy, muốn du nhập và thích ứng công nghệ tiên tiến, rõ ràng phải có trình độ . Hơn nữa, muốn nâng cao tính cạnh tranh của nền kinh tế, phải không ngừng tăng hàm lượng chất xám trong các sản phẩm xuất khẩu. Có thể chăng thực