10 LÍ DO CHƯA BỎ KÌ THI ĐH

10 lý do chưa thể bỏ kỳ thi đại học

Nhiều người cho rằng kỳ thi tuyển sinhĐH-CĐ như hiện nay đã chặn đứng cơ hội học tập của HS và rằng việc học ĐH nên được phổ cập theo kiểu ai có tiền thì được đăng ký học. Đây phải chăng là cách biện luận của những nhà kinh doanh trong giáo dục hoặc những ai không thể vượt qua kỳ thi tuyển sinh.
Dưới đây là một lí do – ý kiến của một nhà giáo dục v/v có nên chăng VN cũng bỏ kì thi ĐH-CĐ:

* * *
1. Mạng lưới trường ĐH chưa đáp ứng được nhu cầu của xã hội cả về số lượng và chất lượng.
Mặc dù số lượng các trường ĐH đã tăng lên đáng kể, nó vẫn không đáp ứng được nhu cầu khi hàng năm có đến hàng trăm ngàn người muốn lọt vào cánh cửa ĐH. Trong khi đó chất lượng đào tạo ĐH đang là mối quan tâm lớn của toàn xã hội. Do đó, cần có một kỳ thi tuyển sinh hoặc một công cụ sàng lọc hữu hiệu nào đó để chọn những người có khả năng học tập tốt nhất vào học bậc đào tạo này.
2. Kỳ thi tốt nghiệp THPT chưa đạt hiệu quả như mong muốn để có thể trở thành một công cụ sàng lọc.
Cho đến nay, kỳ thi tốt nghiệp THPT và tốt nghiệp bổ túc THPT vẫn còn tồn đọng quá nhiều điều khiến dư luận lo lắng, từ khâu ra đề đến việc tổ chức thi và chấm bài. Một khi kết quả của kỳ thi này còn được coi là một "nhiệm vụ chính trị" của mỗi địa phương thì không thể hi vọng có được một kỳ thi làm nhiệm vụ sàng lọc được.
3. Tính chất của kỳ thi tuyển sinh và kỳ thi tốt nghiệp là hoàn toàn khác nhau. Trong khi mục đích của kỳ thi tuyển sinh ĐH là để chọn người có năng lực học tập vào học ở bậc cao thì mục đích của kỳ thi tốt nghiệp THPT là để công nhận kết quả của một quá trình học tập. Do đó, kỳ thi tốt nghiệp THPT không thể là một công cụ sàng lọc hữu hiệu. Nếu chúng ta có ý định thay đổi mục đích của kỳ thi tốt nghiệp THPT để gom 2 kỳ thi lại thành 1 thì chúng ta phải chấp nhận kết quả rất thấp cho kỳ thi này (giống như cách thi tú tài của Pháp - Baccalauréat).
Nghĩa là hàng năm có đến vài chục phần trăm số người dự thi không được chứng nhận tốt nghiệp bậc học phổ thông. Lúc đó chúng ta không thể lường hết được những tác động tiêu cực của nó lên đời sống xã hội. Một số lượng lớn học sinh ra trường đi học tiếp thì không được mà đi làm việc cũng không xong.
4. Kỳ thi tuyển sinh ĐH là kỳ thi "đàng hoàng" nhất trong nhiều năm qua. Trong gam màu tối của bức tranh giáo dục Việt Nam thì kỳ thi tuyển sinh ĐH vẫn là một điểm sáng về tính nghiêm túc tương đối của nó. Do tính chất cạnh tranh khốc liệt, bản thân mỗi thí sinh dự thi đã góp phần làm cho kỳ thi nghiêm túc, chưa nói đến những biện pháp quản lý thi. Vài trăm trường hợp vi phạm quy chế thi trong một kỳ thi là một con số không đáng kể so với hàng trăm ngàn lượt thí sinh dự thi. Từ đó, ta có thể tin tưởng phần nào vào tính chính xác về mặt đánh giá của kỳ thi này.
5. Về mặt kỹ thuật, chúng ta chưa có đủ trình độ quản lý và chưa có các công cụ đo chuẩn để tổ chức xét tuyển công bằng và hiệu quả.
Nếu không có kỳ thi tuyển sinh, chúng ta phải dựa vào kết quả của kỳ thi tốt nghiệp THPT cùng với các tiêu chí xét tuyển khác dựa vào quá trình học tập của học sinh.
Muốn như vậy chúng ta cần một hệ thống quản lý chất lượng khoa học và chặt chẽ từ Bộ GD và ĐT đến địa phương, từ trường ĐH cho đến các trường phổ thông. Ngoài ra còn cần có các công cụ đo mang tính chuẩn hóa khác về kiến thức ngôn ngữ, ngoại ngữ, tin học, khả năng tính toán, v.v... (giống như các công cụ TOEFL, GRE, SAT ... của giáo dục Hoa Kỳ). Đây lại chính là những điểm còn yếu và còn thiếu trong hệ thống giáo dục ở nước ta.
6. Tuyển sinh theo hình thức xét tuyển có thể là cơ hội cho những tiêu cực nảy sinh.
Trong khi hiện nay kết quả thi là cụ thể và minh bạch, mà đây đó vẫn còn xuất hiện những hạt sạn trong quá trình tuyển sinh thì chắc chắn khi xét tuyển với hàng loạt những tiêu chí phụ không thể tránh khỏi tiêu cực. Đã "xét" (tuyển) tức là phải "cân nhắc", mà "cân nhắc" thì trước sau cũng có chỗ để đem "cái tình cái lý" ra mà đong đếm. Văn hóa Việt mà! Chi bằng tuyển sinh qua hình thức