Toán 8

Tuần: 20
Tiết: 41 §5. GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH
Ngày soạn: 25 – 12 LẬP HỆ PHƯƠNG TRÌNH
Ngày dạy:
I/ Mục tiêu: Qua bài này, HS cần đạt được yêu cầu:
Kiến thức cơ bản: HS nắm được các bước để giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình.
Kỹ năng cơ bản: Biết cách đặt ẩn và biểu diễn số liệu qua ẩn.
Thái độ : HS thấy được nguồn gốc của toán học là xuất phát từ thực tiễn.
II/ Chuẩn bị của GV và HS:
- GV: SGK, giáo án, phấn màu, máy tính bỏ túi.
- HS: SGK. Ôn lại quy tắc cộng đại số, máy tính bỏ túi.
III/ Tiến trình lên lớp:
1. Ổn định tổ chức lớp:
2. Các hoạt động dạy học chủ yếu:
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung ghi bảng

Hoạt động 1: Nhắc lại kiến thức về giải toán bằng cách lập phương trình

- Ở lớp 8, ta đã biết các giải bài toán bằng cách lập pt. Hãy nhắc lại các bước giải bài toán bằng cách lập phương trình.




- Để giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình, chúng ta cũng làm tương tự.

- Ta xét các ví dụ sau đây:
- HS nhắc lại: Có 3 bước:
Bước 1: Lập phương trình:
-Chọn ẩn và đặt điều kiện cho ẩn.
-Biểu diễn các số liệu chưa biết theo các ẩn và các đại lượng chưa biết.
-Lập phương trình biểu thị mối quan hệ giữa các đại lượng.
Bước 2: Giải phương trình:
Bước 3: Trả lời: Kiểm tra xem trong các nghiệm của phương trình, nghiệm nào thích hợp với bài toán và kết luận


Hoạt động 2: Các ví dụ

- Một HS đọc đề bài toán.
- Hãy nêu yêu cầu của bài toán.
- Ta thấy hai đại lượng cần tìm là chữ số hàng chục và chữ số hàng đơn vị. Dại lượng nào cần tìm ta sẽ đặt ẩn.
- Hãy đặt điều kiện cho ẩn (khi viết 2 chữ số ấy theo thứ tự ngược lại, ta vẫn đc 1số có 2chữ số
điều đó chứng tỏ cả 2chữ số ấy đều phải khác 0)
- khi x là chữ số hàng chục, y là chữ số hàng đơn vị thì số cần tìm có dạng như thế nào?
- Hãy điền
= … + …
- Khi viết ngược lại số mới có dạng như thế nào? Bằng gì?
- Hãy viết đẳng thức: Hai lần chữ số hàng đơn vị lớn hơn chữ số hàng chục là 1 đơn vị.
- Số mới bé hơn số cũ là 27 đơn vị, có nghĩa thế nào?
- Từ (1) và (2) ta có hpt:
- Hãy giải hpt trên:
- Xem lại điều kiện của ẩn.
- Vậy số phải tìm là bao nhiêu?
- Một HS đọc đề bài toán.


- Hãy vẽ sơ đồ tóm tắt đề bài.
- GV hướng dẫn HS thực hiện theo ?3; ?4; ?5.


- Do xtải đi trước xkhách 1giờ.



-Tìm số tự nhiên có hai chữ số.
- Bước 1:
+ Chọn ẩn



+ Đặt đk:





- Có dạng:




- HS điền:
= 10x + y
- HS :
= 10y + x


-HS: 2y – x = 1
hay -x + 2y = 1 (1)


- Có nghĩa là:

-
=27 hay
(10x+y)–(10y-x)=27 (2)
- Bước 2: HS giải ; 1HS lên bảng.

- Bước 3: Kiểm tra và kết luận.













Ví dụ 1: SGK/20
Giải

-Gọi x là chữ số hàng chục
y là chữ số hàng đơn vị



Đk:



















Theo đề bài, ta có hpt sau:






...........


Vậy số phải tìm là 74
Ví dụ 2: SGK/21
Giải
Từ gt btoán, ta thấy khi hai xe gặp nhau thì :
- Tgian xkhách đã đi :
1 giờ 48 phút =
giờ
- Tgian xtải đã đi :
1 giờ +
giờ =
giờ
Gọi x (km/h) là vận tốc xe tải
y (km/h) là vận tốc xe