SKKN mam non

KINH NGHIỆM
“MỘT SỐ BIỆN PHÁP XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG, TĂNG CƯỜNG TIẾNG VIỆT CHO TRẺ DÂN TỘC THIỂU SỐ VÙNG CAO TRONG TRƯỜNG MẦM NON”.
I . ĐẶT VẤN ĐỀ:
Tiếng Việt là ngôn ngữ sử dụng chính thức dùng trong nhà trường và các cơ sở Giáo dục khác (quy định tại Luật giáo dục Việt Nam). Như vậy học sinh dân tộc thiểu số (DTTS) được giáo dục thông qua ngôn ngữ tiếng Việt trong hệ thống nhà trường. Bởi vì Tiếng Việt không phải là tiếng mẹ đẻ của các em DTTS mà ngôn ngữ sử dụng trong gia đình và cộng đồng của trẻ DTTS chủ yếu bằng tiếng mẹ đẻ (tiếng dân tộc).Vì vậy, trẻ em các DTTS trước khi đi học chưa biết hoặc biết rất ít Tiếng Việt. Đây là một cản trở lớn đến khả năng tiếp thu kiến thức khi trẻ đến trường.
Nếu trẻ em DTTS đi học ở các cơ sở Giáo dục mầm non thì khả năng tiếp cận với tiếng Việt so với trẻ em người dân tộc Kinh vẫn muộn hơn ít nhất là 3 năm và có thể muộn hơn nữa nếu trẻ không có cơ hội học ở các cơ sở giáo dục mầm non. Để trẻ em dân tộc thiểu số có thể chủ động trong lĩnh hội kiến thức ở Tiểu học, cần thiết phải chuẩn bị tiếng Việt cho trẻ ngay ở lứa tuổi mầm non. (Theo tạp chí giáo dục mầm non số 4 -2008)
Vì sao phải tăng cường tiếng Việt cho trẻ vùng DTTS ?
Tất cả các trường Mầm non của Việt nam đều dạy học trực tiếp bằng tiếng Việt trong khi không phải tất cả học sinh đều biết tiếng Việt trước tuổi đến trường. Tiếng Việt là ngôn ngữ thứ nhất đối với học sinh người Kinh, nhưng là ngôn ngữ thứ hai đối với học sinh DTTS. Giữa việc học bằng ngôn ngữ thứ nhất và ngôn ngữ thứ hai có những khác biệt. Cụ thể là:
* Ngôn ngữ học tập của học sinh người Kinh là ngôn ngữ 1 (TV)
Học sinh đến trường và sử dụng TV là ngôn ngữ giao tiếp và học tập. Đối với học sinh người Kinh, học tập bằng Tiếng Việt là một lợi thế, vì:
Trước khi đến trường trẻ đã biết nghe và nói bằng Tiếng Việt, đã có vốn về Tiếng Việt khá phong phú, trẻ 5 tuổi có khả năng học được từ 300 đến 500 từ Tiếng Việt trong một năm học.
* Ngôn ngữ học tập của học sinh người DTTS là ngôn ngữ 2 (TV).
Học sinh người DTTS đến trường học tập bằng Tiếng Việt với tư cách ngôn ngữ 2. Trẻ học Tiếng Việt – một ngôn ngữ mới và học bằng tiếng Việt. So với học sinh Kinh, học sinh DTTS sử dụng tiếng Việt ngôn ngữ học tập một cách khó khăn, vì:
- Học sinh chưa biết hoặc biết rất ít tiếng Việt qua nghe nói.
- Học sinh học ngôn ngữ 2 nói chung bằng tư duy gián tiếp, thông qua sự tiếp cận áp đặt- từ việc ngôn ngữ có chủ định (qua bài học) đến việc vận dụng nó trong sinh hoạt hàng ngày, do đó học sinh không thật tự tin. Điều này có thể được khắc phục tốt nếu như học sinh DTTS được học nghe- nói nhiều hơn trước khi vào lớp 1.
- Học sinh ít nhận được tác động từ môi trường gia đình, cộng đồng; hơn nữa tiếng mẹ đẻ có thể còn cản trở việc học ngôn ngữ 2. (Theo cuốn hướng dẫn giáo viên tăng cường tiếng việt sách của Dự án Giáo dục tiểu học cho trẻ có hoàn cảnh khó khăn)
Như vậy có thể khẳng định rằng việc tăng cường tiếng Việt cho trẻ DTTS ngay từ lứa tuổi Mầm non sẽ là cơ hội để thực hiện quyền bình đẳng trong học tập và phát triển của trẻ. Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc tăng cường tiếng Việt cho trẻ DTTS trong trường Mầm non. Năm học 2006-2007 Sở GD&ĐT Nghệ An đã triển khai chuyên đề “ Tăng cường tiếng Việt cho trẻ dân tộc thiểu số”. Thực hiện triển khai chuyên đề trường Mầm non Lưu Kiền đã khảo sát thực trạng như sau:
II. THỰC TRẠNG VỀ MÔI TRƯỜNG TIẾNG VIỆT VÀ VỐN TỪ TIẾNG VIỆT CỦA TRẺ DTTS TRƯỜNG MN LƯU KIỀN.
1.Thực trạng về vốn từ tiếng Việt của trẻ DTTS:
Lưu Kiền là xã miền núi thuộc vùng đặc biệt khó khăn đang thụ hưởng chế độ theo QĐ 112/QĐ-TTGCP, với tổng dân số là 3.822 người, thuộc hai dân tộc Thái và H Mông: Trong đó: Dân tộc Thái là 3.529 người Tỷ lệ 92%
Dân tộc H Mông là 293 người 8%
Trẻ em từ 0- 5 tuổi toàn xã: 446 cháu, trong đó số trẻ được huy động đến học tại trường mầm non là 204 cháu, tỷ lệ 46 %.
Trường mầm non Lưu Kiền đã tổ chức huy động trẻ từ 12-72 tháng tuổi đến trường gồm có:
Nhóm trẻ 14 cháu
Mẫu