SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Chủ đề:

T
HIẾT KẾ HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ KIẾN THỨC TOÁN CHO HỌC SINH QUA VIỆC XẾP GIẤÝ - GHÉP HÌNH
I . ĐẶT VẤN ĐỀ :
Trong xu thế đổi mới phương pháp dạy học hiện nay đặc biệt là phương pháp dạy học tác động tích cực đến tư duy học sinh là một nghệ thuật mà mỗi GV phải biết vận dụng linh hoạt,sáng tạo trong từng bài dạy sao cho HS hứng thú học tập. Một trong những nghệ thuật đó mà SGK hiện nay hay sử dung đó là giúp học sinh tự khám phá, tìm tòi ra kiến thức mới thông qua hoạt động gấp,cắt giấy
Hằng đẳng thức đáng nhớ là một kiến thức không dễ nhớ đối với HS một chút nào đặc biệt là các HS trung bình vì vậy tôi mạnh dạn đưa ra sáng kiến nhằm thiết kế một số hoạt động học giúp học sinh tiếp cận một số kiến thức về đại số như hằng đẳng thức, phân tích tam thức ra thừa sốá...thông qua các hoạt động học là các trò chơi xếp và cắt giấy mà trong quá trình thực hiện những thao gấp giấy này học sinh sẽ tự mình tìm tòi, khám phá các kiến thức mới một cách hứng thú và nhớ lâu hơn
Việc đưa ra hoạt động xếp và cắt giấy sẽ làm giảm bớt đi những khó khăn của khả năng tư duy trừu tượng, giúp các em học sinh khám phá vấn đề một cách cụ thể hơn.
II . GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. THIẾT KẾ HOẠT ĐỘNG HỌC - KHÁM PHÁ ĐẠI SỐ
VỚI TRÒ CHƠI XẾP VÀ CẮT GIẤY

Phần này trình bày một số hoạt động học giúp học sinh khám phá các hằng đẳng thức đại số bao gồm :
( (a + b) 2 = a2 + 2ab + b2
( (a + b) (a - b) = a2 - b2
( Phân tích thừa số đa thức 2x2 + 3x + 1 = (x + 1) (2x + 1)
1) Hoạt động học khám phá và phát hiện hằng đẳng thức :
(a + b) 2 = a2 + 2ab + b2
( Chuẩn bị đồ dùng :
Mỗi học sinh chuẩn bị một tờ giấy hình vuông.
( Thực hiện :

A. GV hướng dẫn cho HS xếp giấy
Gấp một cạnh của tờ giấy vuông lên trên tại điểm E để tạo thành một nếp gấp song song với cạnh. Đặt tên cho các chiều dài hơn và ngắn hơn lần lượt là a và b như hình vẽ .
Gấp góc trên bên phải lên trên nếp gấp để định vị trí điểm F. Gấp theo cách này, điểm F sẽ cách góc cùng một khoảng cách như điểm E cách góc.


Kế tiếp, gấp một nếp gấp theo chiều ngang đi qua điểm F, và đặt tên cho tất cả các chiều bên ngoài.


B.HS thực hiện tính diện tích để phát hiện ra hằng đẳng thức
GV cho HS tính diện tích hình vuông ABCD bằng hai cách

( Phân tích :
Diện tích hình vuông Y : a2
Diện tích hình vuông X : b2
Diện tích hình chữ nhật W : ab
Diện tích hình chữ nhật Z : ab
Cách 1 : SABCD = (a+b)2
Cách 2 : SABCD = a2 + ab + ab + b2
Cho HS suy ra (a + b) 2 = a2 + 2ab + b2





2 ) Hoạt động xếp và cắt giấy khám phá và phát hiện hằng đẳng thức
(a + b) (a - b) = a2 - b2.
Cách 1 :
( Chuẩn bị đồ dùng :
Mỗi học sinh tự chuẩn bị lấy một tờ giấy hình chữ nhật và kéo cắt giấy.


( Hướng dẫn :
Gấp cạnh trái của tờ giấy xuống phía dưới nằm lên trên cạnh đáy để định vị điểm P.

Gấp một đường thẳng đứng đi qua điểm P. Việc này tạo thành một hình vuông bên trái nếp gấp. Đặt tên cho các chiều dài hơn và ngắn hơn lần lượt là a và b.
Gấp góc trên bên phải lên trên nếp gấp thẳng đứng để định vị điểm Q.
Bây giờ gấp một nếp giấy nằm ngang đi qua điểm Q và đặt tên cho tất cả các chiều bên ngoài.

Để ý có ba hình chữ nhật và một hình vuông được hình thành.
Chứng minh rằng các diện tích của Y và Z hợp lại đều bằng (a + b) (a - b) và a2 - b2.
Diện tích của hình vuông X : b2
Diện tích của hình chữ nhật W : ab
Diện tích của hình chữ nhật Y : a (a - b) = a2 - ab
Diện tích của hình chữ nhật Z : b (a - b) = ab - b2
Cắt bốn mảnh rời ra và sau đó sắp xếp các mảnh X, Y và Z đề làm