Chương IV. §8. Giải bài toán bằng cách lập phương trình

TRƯỜNG THCS NGUYỄN THẾ BẢO
MÔN TOÁN ĐẠI 8
Người thực hiện : TRƯƠNG HOÀNG
CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC EM ĐẾN DỰ GIỜ
Đặt vấn đề
Bài toán 1:
Vừa gà vừa chó
Bó lại cho tròn
Ba mươi sáu con
Một trăm chân chẵn
Hỏi có bao nhiêu gà,bao nhiêu chó?
Bài toán 2:
Tìm x.biết : 2x + 4(36-x)=100?
TIẾT 50. GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP PHƯƠNG TRÌNH
1. Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn
Ví dụ 1. Gọi x (km/h) là vận tốc của một ôtô. Khi đó :
Quãng đường ô tô đi được trong 5 giờ là 5x (km).
Thời gian để ôtô đi được quãng đường 100km là (h)
?1 a)Quãng đường Tiến chạy được trong x phút, nếu chạy với vận tốc trung bình là 180m/ph.
b)Vận tốc trung bình của Tiến (tính theo km/h), nếu trong x phút Tiến chạy được quãng đường là 4500m.
ĐÁP ÁN: a) Quãng đường Tiến chạy được trong x phút là 180x (m)

b) Đổi 4500 m = 4,5 km ; x (phút) = (giờ)

=> Vận tốc trung bình của Tiến là (km/h)
1. Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn
Ví dụ 1.
?2. Gọi x là số tự nhiên có hai chữ số (ví dụ x = 12). Hãy lập biểu thức biểu thị số tự nhiên có được bằng cách :
Viết thêm chữ số 5 vào bên trái số x (ví dụ: 12 512, tức là 500 + 12);
b) Viết thêm chữ số 5 vào bên phải số x (ví dụ: 12 512, tức là 12.500 + 5);
Đáp án: a) viết thêm chữ số 5 bên trái số x, ta được số mới bằng 500 + x
GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP PHƯƠNG TRÌNH
b) viết thêm chữ số 5 vào bên phải số x, ta được số mới bằng 10x + 5
2. Ví dụ về giải bài toán bằng cách lập phương trình
Ví dụ 2 (Bài toán cổ).

1. Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn
2. Ví dụ về giải bài toán bằng cách lập phương trình
Ví dụ 2 (Bài toán cổ).
Vừa gà vừa chó
Bó lại cho tròn
Ba mươi sáu con
Một trăm chân chẵn.
Hỏi có bao nhiêu gà, bao nhiêu chó ?
Số gà + số chó =
Số chân gà + số chân chó =
TIẾT 50. GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP PHƯƠNG TRÌNH
* Tóm tắt bài toán:
36 con
100 chân
Tính số gà ? Số chó ?
X
4(36 – x)
2x
?
?
36 - x
?
Số chân gà + số chân chó = 100
+
= 100
1. Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn
2. Ví dụ về giải bài toán bằng cách lập phương trình
Ví dụ 2 (Bài toán cổ).
Giải:
Gọi x là số gà, điều kiện x nguyên dương và nhỏ hơn 36. Khi đó số chân gà là 2x. Vì cả gà lẫn chó có 36 con nên số chó là 36 – x và số chân chó là 4(36 – x). Tổng số chân là 100 nên ta có phương trình : 2x + 4(36 – x) = 100 Giải phương trình trên :

2x + 4(36 – x) = 100  2x + 144 – 4x = 100
 44 = 2x
 x = 22
x = 22 thỏa mãn các điều kiện của ẩn. Vậy số gà là 22 (con), số chó là 36 – 22 = 14 (con).
TIẾT 50. GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP PHƯƠNG TRÌNH
Bước 1. Lập phương trình:
Chọn ẩn và đặt điều kiện cho ẩn.
Biểu diễn các đại lượng chưa biết theo ẩn và các đại lượng đã biết.
Lập pt biểu thị mối quan hệ giữa các đại lượng.
Bước 2. Giải phương trình:
Bước 3. Trả lời
1. Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn
2. Ví dụ về giải bài toán bằng cách lập phương trình
Ví dụ 2 (Bài toán cổ).
Bước 1. Lập phương trình:
- Chọn ẩn số và đặt điều kiện thích hợp cho ẩn số ;
- Biểu diễn các đại lượng chưa biết theo ẩn và các đại lượng đã biết ;
- Lập phương trình biểu thị mối quan hệ giữa các đại lượng.
Bước 2. Giải phương trình.
Bước 3. Trả lời : Kiểm tra xem trong các nghiệm của phương trình, nghiệm nào thỏa mãn điều kiện của ẩn, nghiệm nào không, rồi kết luận.
Tóm tắt các bước giải bài toán bằng cách lập phương trình
TIẾT 50. GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP PHƯƠNG TRÌNH
1. Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn
Ví dụ 1.
TIẾT 50. GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP PHƯƠNG TRÌNH
2. Ví dụ về giải bài toán bằng cách lập phương trình
Ví dụ 2 (Bài toán cổ).
? 3
Gọi x là số chó, với điều kiện x là số nguyên dương và x < 36.
Khi đó số chân chó là 4x. Vì cả gà lẫn chó có 36 con nên số gà là 36 – x và số chân gà là 2(36 – x). Tổng số chân là 100 nên ta có phương trình :
4x + 2(36 – x) = 100
Giải phương trình trên :
4x + 2(36 – x) = 100  4x + 72 – 2x = 100
 2x = 28
 x = 14
- Kiểm tra lại, ta thấy x = 14 thỏa mãn các điều kiện của ẩn. Vậy số chó là 14 (con). Từ đó suy ra số gà là 36 – 14 = 22 (con).
Ô CHỮ BÍ MẬT
HẾT GIỜ
1
2
3
4
5
Bài 34/25-SGK
Mẫu số của một phân số lớn hơn tử số của nó là 3 đơn vị. Nếu tăng cả tử và mẫu của nó thêm 2 đơn vị thì được phân số mới bằng . Tìm phân số ban đầu.
ĐIỀN VÀO BẢNG SAU
Phân số ban đầu
Phân số mới
Tử
Mẫu
x - 3
x - 3 + 2
x + 2
x (x nguyên và x khác 0)
HẾT GIỜ
1
2
3
4
5
Bài 34/25-SGK
Mẫu số của một phân số lớn hơn tử số của nó là 3 đơn vị. Nếu tăng cả tử và mẫu của nó thêm 2 đơn vị thì được phân số mới bằng . Tìm phân số ban đầu.
BẢNG SAU
Phân số ban đầu
Phân số mới
Tử
Mẫu
x (x nguyên và x khác 0)
x - 3
x - 3 + 2
x + 2
TA CÓ PHƯƠNG TRÌNH :
Hay
HẾT GIỜ
1
2
3
4
5
PHẦN THƯỞNG
CẢ LỚP CHO TRÀNG VỖ TAY
PHẦN THƯỞNG 10 CÂY BÚT BI
HẾT GIỜ
1
2
3
4
5
Bài 34/25-SGK
Mẫu số của một phân số lớn hơn tử số của nó là 3 đơn vị. Nếu tăng cả tử và mẫu của nó thêm 2 đơn vị thì được phân số mới bằng . Tìm phân số ban đầu.
Giải:
Theo bài ra ta có pt :
2x - 2 = x +2  x = 4 (thỏa mãn điều kiện).
Vậy phân số ban đầu là :
Bài 34/25-SGK
x + 2
x - 3 + 2
x - 3
Giải:
Mẫu số của một phân số lớn hơn tử số của nó là 3 đơn vị. Nếu tăng cả tử và mẫu của nó thêm 2 đơn vị thì được phân số mới bằng . Tìm phân số ban đầu.
Tử
Phân số ban đầu
Mẫu
Phân số mới
?
?
?
- Gọi mẫu số của phân số ban đầu là x. (ĐK: x nguyên và x khác 0)
Vậy tử số là : x – 3. Phân số ban đầu là:
Nếu tăng cả tử và mẫu của nó thêm 2 đơn vị thì phân số mới là :
hay
- Theo bài ra ta có pt :
- Giải pt trên ta được x = 4 (thỏa mãn điều kiện). Vậy phân số ban đầu là :
x
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Nắm chắc cách biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn.
Nắm được các bước giải bài toán bằng cách lập phương trình đặc biệt là bước lập phương trình.
Làm bài tập 35, 36 (SGK-25,26).
Đọc phần “có thể em chưa biết”.
BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC
BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC
Cảm ơn các thầy, cô giáo và các em học sinh