Chương IV. §1. Hình trụ - Diện tích xung quanh và thể tích của hình trụ

gv : Đỗ Kim Thạch
KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH
gv : Đỗ Kim Thạch
Tháp tròn cổ cho ta
hình ảnh
Hình trụ
Quả bóng cho ta
hình ảnh
Hình cầu
Chiếc nón lá cho ta hình ảnh
Hình nón
gv : Đỗ Kim Thạch
CHƯƠNG IV. HÌNH TRỤ - HÌNH NÓN – HÌNH CẦU
Tiết 60. Bài 1: HÌNH TRỤ - DIỆN TÍCH XUNG QUANH VÀ THỂ TÍCH CỦA HÌNH TRỤ
gv : Đỗ Kim Thạch
Quan sát hình chữ nhật ABCD
Quay hình chữ nhật ABCD quanh cạnh CD cố định.
A
B
D
C
E
F
Ta được hình trụ.
- AB, EF là Đường sinh - Chiều cao.
- DA, CB là hai bán kính mặt đáy.
- CD: Là trục của hình trụ.
- DA và CB quét nên hai đáy của hình trụ.
- AB quét nên mặt xung quanh
của hình trụ.
D
C
Bài 1: HÌNH TRỤ - DIỆN TÍCH XUNG QUANH VÀ THỂ TÍCH CỦA HÌNH TRỤ
1. Hình trụ
Tao hinh tru
mxq
Hai day
gv : Đỗ Kim Thạch
?1
Lọ gốm ở hình 74 có dạng một hình trụ. Quan sát hình và cho biết đâu là đáy, đâu là mặt xung quanh, đâu là đường sinh của hình trụ đó?
Đường sinh
Mặt đáy
Mặt xung quanh
A
B
C
?Quan sát hình vẽ bên và cho biết AC có phải là đường sinh của hình trụ không.
Trả lời: AC không phải là đường sinh của hình trụ.
Bài 1: HÌNH TRỤ - DIỆN TÍCH XUNG QUANH VÀ THỂ TÍCH CỦA HÌNH TRỤ
gv : Đỗ Kim Thạch
? Trong các hình sau đây hình nào là hình trụ
Hình 1
Hình 3
Hình 2
x
x
gv : Đỗ Kim Thạch
-Vẽ hai cạnh bên của hình trụ
(Chú ý các đường khuất vẽ nét đứt)
Vẽ hình trụ như thế nào?
A
D
B
C
- Vẽ hình elíp đi qua 2 điểm A, D
- Vẽ hình elíp đi qua 2 điểm B,C
gv : Đỗ Kim Thạch
gv : Đỗ Kim Thạch
gv : Đỗ Kim Thạch
gv : Đỗ Kim Thạch
Khi cắt hình trụ bởi mặt phẳng song song với mặt đáy, thì phần mp nằm trong hình trụ ( mặt cắt) là hình tròn bằng hình tròn mặt đáy.
Khi cắt hình trụ bởi mặt phẳng song song với với trục DC thì mặt cắt là hình chữ nhật.
2. Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng
Mat phang
gv : Đỗ Kim Thạch
Quan sát hình sau:
?2. Chiếc cốc thủy tinh và ống nghiệm đều có dạng hình trụ (H76 SGK), phải chăng mặt nước trong cốc và mặt nước trong ống nghiệm là những hình tròn?
b
a
Hình a) Mặt nước trong cốc có dạng hình tròn.
b) Mặt nước trong ống nghiệm có dạng không phải là hình tròn.
gv : Đỗ Kim Thạch
5 cm
A
B
A
B
10 cm
10 cm
3. Diện tích xung quanh của hình trụ
(Quan sát hình vẽ)
DTXQ
gv : Đỗ Kim Thạch
?
?
?
?
5cm

10cm
5cm
10cm
5cm
?.3
Quan sát (H.77 ) và điền số thích hợp vào các ô trống :
(Hình 77)
 Chiều dài của hình chữ nhật bằng chu vi của đáy hình trụ và bằng:
 Diện tích hình chữ nhật :
 Diện tích một đáy của hình trụ :
 Tổng diện tích hình chữ nhật và diện tích hai hình tròn đáy ( diện tích toàn phần) của hình trụ :
x
x 5 x 5 =
x 2 =
(cm )
(cm2)
(cm2)
(cm2)
=
+
r
h
r
r
h
2.5 = 10
10 10 100
 25
100 25 150
Tổng quát : Hình trụ có bán kính đáy r và chiều cao h , ta có:
2. r
2. R
h
2. R. h
 Diện tích xung quanh :
Sxq = 2. r. h
 Diện tích toàn phần :
Stp = 2.r. h + 2.r2

2..5cm
2?. r
.r.r
.r
2
gv : Đỗ Kim Thạch
4. Thể tích hình trụ:
V = Sh = ?r2h
S : diện tích đáy
h : là chiều cao
Ví dụ : Tính thể tích vòng bi (phần giữa hai hình trụ)
V1 = ?b2h
V2 = ?a2h
V = V2 - V1 = ?a2h - ?b2h
= ?(a2 - b2 )h
gv : Đỗ Kim Thạch
Bài tập 5/SGK
?
20
2?
10
10
25
40
100?
4?
32
32
2
Điền đủ kết quả vào những ô trống của bảng sau:
gv : Đỗ Kim Thạch
Bài tập 3: Quan sát ba hình dưới đây và chỉ ra chiều cao, bán kính đáy của mỗi hình. (Tất cả các hình cùng đơn vị đo cm)
a)
b)
c)
H.81
Đáp án:
a) h = 10 cm. r = 4 cm
b) h = 11 cm. r = 0,5 cm
c) h = 3 cm. r = 3,5 cm
gv : Đỗ Kim Thạch
CÔNG THỨC LIÊN QUAN ĐẾN HÌNH TRỤ
gv : Đỗ Kim Thạch
Hướng dẫn học ở nhà:
- Xem lại nội dung bài học.
Thực hiện lại các ? và ví dụ đã sửa.
Thực hiện bài tập 4;6;7/trang 110-111 SGK.
Chuẩn bị phần Luyện tập cho tiết sau.
gv : Đỗ Kim Thạch
Xin chân thành cám ơn quý thầy cô,
cùng các em học sinh đã tham dự tiết học.