Chương II. §2. Hàm số bậc nhất

Trường THCS Đồng Văn
Tiết 20
HÀM SỐ BẬC NHẤT
BÌNH LIÊU
BÀI THAO GIẢNG ĐỢT 1
Giáo viên thiết kế: Tô Đình Thuận
Môn: Đại số - 9
KIỂM TRA BÀI CŨ
Nếu đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng thay đổi x sao
cho với mỗi giá trị của x, ta luôn xác định được chỉ một
giá trị tương ứng của y thì y được gọi là hàm số của x
b) Các ví dụ về hàm số:
……………….
a) Hàm số là gì.
b) Hãy lấy vài ví dụ về hàm số cho bởi công thức.
Trả lời
Hàm số bậc nhất là gì
Hàm số bậc nhất có tính chất như thế nào
§2.HÀM SỐ BẬC NHẤT

?
Bài
mới
Bài toán: Một ôtô chở khách đi từ bến xe phía nam Hà Nội vào Huế với vận tốc trung bình 50km/h. Hỏi sau t giờ xe ôtô cách trung tâm Hà Nội bao nhiêu kilômét ? Biết rằng bến xe phía nam cách trung tâm Hà Nội 8 km.
BẾN XE
8 km
Trung tâm
HÀ NỘI
HUẾ
50 t
8
S = 50t + 8 (km)
Sau t giờ, ôtô cách trung tâm Hà Nội là: S =
Hãy điền vào chỗ trống (.) cho đúng
Sau 1giờ, ôtô đi được :
Sau t giờ, ôtô đi được :
50 (km)
50t (km)
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất
?1
Ti?t : 20























1. Khái niệm về hàm số bậc nhất
?1
?2
Qua bảng trên s = 50t + 8 có phải là hàm số của t không, vì sao.
+ s phụ thuộc vào t .
+øng với mỗi giá trị của t, chỉ có một giá trị tương ứng của s.
s là hàm số của t, vì .
?2
S = 50t + 8 (km)
Sau t giờ, ôtô cách trung tâm Hà Nội là:
Sau 1 giờ, ôtô đi được :
Sau t giờ, ôtô đi được :
50 (km)
50t (km)
§ 2. HÀM SỐ BẬC NHẤT






















1. Khái niệm về hàm số bậc nhất
?1
+ s phụ thuộc vào t .
+ Mỗi giá trị của t, chỉ có một giá trị tương ứng của s.
s là hàm số của t, vì .
?2
S = 50t + 8 (km)
Sau t giờ, ôtô cách trung tâm Hà Nội là:
Sau 1 giờ, ôtô đi được :
Sau t giờ, ôtô đi được :
50 (km)
50t (km)
Bậc của đa thức 50t + 8 là bao nhiêu .
Bậc của đa thức 50t + 8 là bậc nhất (bậc 1).
Vì thế người ta gọi hàm số s = 50t + 8 là hàm số bậc nhất.
Trả lời
Ti?t : 20
s = 50t + 8


s thay bởi y
t thay bởi x
y = 50x + 8
§ 2. HÀM SỐ BẬC NHẤT






















1. Khái niệm về hàm số bậc nhất
?1
+ s phụ thuộc vào t .
+ Mỗi giá trị của t, chỉ có một giá trị tương ứng của s.
s là hàm số của t, vì .
?2
S = 50t + 8 (km)
Sau t giờ, ôtô cách trung tâm Hà Nội là:
Sau 1 giờ, ôtô đi được :
Sau t giờ, ôtô đi được :
50 (km)
50t (km)
Ti?t : 20
Dịnh nghĩa : Hàm số bậc nhất là hàm số cho bởi công thức : y = ax + b
Trong đó: a, b là các số cho trước ( a 0 )
s = 50t + 8
y = 50x + 8


s thay bởi y
t thay bởi x


50 thay bởi a
8 thay bởi b
y = ax + b (a 0) là hàm số bậc nhất
Vậy các em hãy định nghĩa hàm số bậc nhất.
§ 2. HÀM SỐ BẬC NHẤT






















1. Khái niệm về hàm số bậc nhất
?1
+ s phụ thuộc vào t .
+ Mỗi giá trị của t, chỉ có một giá trị tương ứng của s.
s là hàm số của t, vì .
?2
S = 50t + 8 (km)
Sau t giờ, ôtô cách trung tâm Hà Nội là:
Sau 1 giờ, ôtô đi được :
Sau t giờ, ôtô đi được :
50 (km)
50t (km)
Ti?t : 20
Dịnh nghĩa : Hàm số bậc nhất là hàm số cho bởi công thức : y = ax + b
Trong đó: a, b là các số cho trước ( a 0 )
Hàm số y = ax ( a 0) có phải là hàm số bậc nhất không? Vì sao?
Chú ý: Khi b = 0 thì hàm số bậc nhất có dạng : y = ax
§ 2. HÀM SỐ BẬC NHẤT






















1. Khái niệm về hàm số bậc nhất
?1
+ s phụ thuộc vào t .
+ Mỗi giá trị của t, chỉ có một giá trị tương ứng của s.
s là hàm số của t, vì .
?2
S = 50t + 8 (km)
Sau t giờ, ôtô cách trung tâm Hà Nội là:
Sau 1 giờ, ôtô đi được :
Sau t giờ, ôtô đi được :
50 (km)
50t (km)
Bài tập: Hàm số nào dưới đây là hàm số bậc nhất.
Hãy đánh dấu “ “ vào ô tương ứng rồi chỉ rõ a và b trong các hàm số bậc nhất ấy.
y = x2 - 3x + 1
y = 2
y = -3x - 5
- 5
2
1
Chú ý: Khi b = 0 thì hàm số bậc nhất có dạng : y = ax
-3
Ti?t : 20
Dịnh nghĩa : Hàm số bậc nhất là hàm số cho bởi công thức : y = ax + b
Trong đó: a, b là các số cho trước ( a 0 )
§ 2. HÀM SỐ BẬC NHẤT
Tiết : 20






















1. Khái niệm về hàm số bậc nhất
?1
+ s phụ thuộc vào t .
+ Mỗi giá trị của t, chỉ có một giá trị tương ứng của s.
s là hàm số của t, vì .
?2
S = 50t + 8 (km)
Sau t giờ, ôtô cách trung tâm Hà Nội là:
Sau 1 giờ, ôtô đi được :
Sau t giờ, ôtô đi được :
50 (km)
50t (km)
Chú ý: Khi b = 0 thì hàm số bậc nhất có dạng : y = ax
Qua bảng ở phần em thấy hàm số s = 50t + 8 đồng biến hay nghịch biến
?2
Vậy cái gì quyết định hàm số đồng biến hay nghịch biến? Ta xét ở một VD cụ thể sau đây.
VD: Xét hàm số: y = -3x + 1
Hàm số y = -3x + 1 xác định với mọi giá trị của , vì biểu thức -3x + 1 luôn xác định với
Lấy x1 < x2 x2 – x1 > 0
Ta có: f(x2) - f(x1) = (-3x2 + 1) – (-3x1 + 1)
= -3x2 – 3x1
= -3(x2 – x1)
< 0
f(x1) > f(x2)
?3
Cho hàm số bậc nhất y = 3x + 1.
Cho x hai giá trị bất kí x1, x2, sao cho x1 < x2. Hãy chứng minh f(x1) < f(x2) rồi rút ra kết luận hàm số đồng biến trên R
2. Tích chất
Dịnh nghĩa : Hàm số bậc nhất là hàm số cho bởi công thức : y = ax + b
Trong đó: a, b là các số cho trước ( a 0 )
§ 2. HÀM SỐ BẬC NHẤT
§ 2. HÀM SỐ BẬC NHẤT






















1. Khái niệm về hàm số bậc nhất
?1
+ s phụ thuộc vào t .
+ Mỗi giá trị của t, chỉ có một giá trị tương ứng của s.
s là hàm số của t, vì .
?2
S = 50t + 8 (km)
Sau t giờ, ôtô cách trung tâm Hà Nội là:
Sau 1 giờ, ôtô đi được :
Sau t giờ, ôtô đi được :
50 (km)
50t (km)
Chú ý: Khi b = 0 thì hàm số bậc nhất có dạng : y = ax
Hàm số y = -3x + 1 xác định với mọi giá trị của
, vì biểu thức -3x + 1 luôn xác định với
Lấy x1 < x2 x2 – x1 > 0
Ta có: f(x2) - f(x1) = (-3x2 + 1) – (-3x1 + 1)
= -3x2 – 3x1
= -3(x2 – x1)
< 0
f(x1) > f(x2)
?3
2. Tích chất
VD: Xét hàm số: y = -3x + 1
Đồng biến trên R, khi a > 0.
Nghịch biến trên R, khi a < 0.
Tổng quát:
Hàm số bậc nhất y = ax + b xác định với mọi giá trị của x thuộc R và có tính chất sau.
Ti?t : 20
Dịnh nghĩa : Hàm số bậc nhất là hàm số cho bởi công thức : y = ax + b
Trong đó: a, b là các số cho trước ( a 0 )
Bài tập: Hàm số nào dưới đây là hàm số bậc nhất. Hãy đánh dấu “ “ vào ô tương ứng rồi chỉ rõ a và b trong các hàm số bậc nhất ấy.
y = x2 - 3x + 1
y = 2
y = -3x - 5
Đồng biến trên R, khi a > 0.
Nghịch biến trên R, khi a < 0.
Tổng quát:
Hàm số bậc nhất y = ax + b xác định với mọi giá trị của x thuộc R và có tính chất sau.
Ti?t : 20
-3
§ 2. HÀM SỐ BẬC NHẤT
2. Tích chất






















1. Khái niệm về hàm số bậc nhất
?1
+ s phụ thuộc vào t .
+ Mỗi giá trị của t, chỉ có một giá trị tương ứng của s.
s là hàm số của t, vì .
?2
S = 50t + 8 (km)
Sau t giờ, ôtô cách trung tâm Hà Nội là:
Sau 1 giờ, ôtô đi được :
Sau t giờ, ôtô đi được :
50 (km)
50t (km)
Chú ý: Khi b = 0 thì hàm số bậc nhất có dạng : y = ax
Hàm số y = -3x + 1 xác định với mọi giá trị của
, vì biểu thức -3x + 1 luôn xác định với
Lấy x1 < x2 x2 – x1 > 0
Ta có: f(x2) - f(x1) = (-3x2 + 1) – (-3x1 + 1)
= -3x2 – 3x1
= -3(x2 – x1)
< 0
f(x1) > f(x2)
?3
2. Tích chất
VD: Xét hàm số: y = -3x + 1
?4
Cho ví dụ về hàm số bậc nhất trong các trường hợp sau:
a) Hàm số đồng biến
b) Hàm số nghịch biến
Đồng biến trên R, khi a > 0.
Nghịch biến trên R, khi a < 0.
Tổng quát:
Hàm số bậc nhất y = ax + b xác định với mọi giá trị của x thuộc R và có tính chất sau.
Ti?t : 20
Dịnh nghĩa : Hàm số bậc nhất là hàm số cho bởi công thức : y = ax + b
Trong đó: a, b là các số cho trước ( a 0 )
§ 2. HÀM SỐ BẬC NHẤT
Hướng dẫn về nhà
Nắm vững định nghĩa, tính chất của hàm số bậc nhất.
1
Ôn lại tọa độ của một điểm, định nghĩa đồ thị, cách xác định 1 điểm cho trước, cách xác định tọa độ của một điểm trên đồ thị cho trước.
3