Chương II. §2. Hàm số bậc nhất

Tiết 21
hàm số bậc nhất
Bài toán:
Một xe ô tô chở khách đi từ bến xe phía nam Hà Nội vào Huế với vận tốc trung bình 50 km/h. Hỏi sau t giờ xe ô tô đó cách trung tâm Hà Nội bao nhiêu km? Biết rằng bến xe phía nam cách trung tâm Hà Nội 8 km.
Ta có sơ đồ:
Hãy điền vào chỗ (...)
Sau 1 giờ ô tô đi được: .................................
Sau t giờ ô tô đi được: .................................
Sau t giờ ô tô cách trung tâm Hà Nội:
s =.....................
50 (km)
50t (km)
50t +8 (km)
?1

Tính các giá trị tương ứng của s khi cho t lần lượt các giá trị: 1h, 2h, 3h, 4h...
?2
58
108
158
208
...
Giải thích tại sao đại lượng s là hàm số của t?
Vì đại lượng S phụ thuộc vào t. ứng với mỗi giá trị của t chỉ có một giá trị tương ứng của S.
Do đó S là hàm số của t
Tiết 21
hàm số bậc nhất
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất:
S =50t +8
y
x
a
b
(a? 0)

Hàm số bậc nhất
là gì?
Định nghĩa:
Hàm số bậc nhất là hàm số được cho bởi công thức:
y= ax+b
trong đó a,b là các số cho trước và a? 0
Khi b = 0 thì hàm số
y = ax+b có dạng như thế nào?
Chú ý:
Khi b = 0 hàm số có dạng y = ax
(Đã học ở lớp 7)
Tiết 21
hàm số bậc nhất

1. Khái niệm về hàm số bậc nhất:
Bài tập: Trong các hàm số sau
hàm số nào là hàm số bậc nhất?
Hãy xác định hệ số a,b của chúng?
a ) y = 1-5x
b ) y = 0,5x

c) y = + 4
d) y = mx + 2
e) y = 2x2 + 3
f) y = 0x + 7
g) y = (x-1) +
Định nghĩa:
Hàm số bậc nhất là hàm số
được cho bởi công thức: y= ax+b
trong đó a,b là các số cho trước và a? 0
m ? 0
Tiết 21
hàm số bậc nhất
1.Khái niệm về hàm số bậc nhất:

Bài tập1: Cho hàm số bậc nhất
y = f(x) = 3x + 1
a)Hàm số bậc nhất y = 3x+1 xác định với những giá trị nào của x?
b) Hãy chứng minh hàm số y=f(x)=3x+1 đồng biến trên R
Bài giải:
a)Hàm số bậc nhất y = 3x+1 xác định với mọi giá trị của x?R
b)Lấy x1,x2?R sao cho x1Ta có f(x1)=3x1+1
f(x2)= 3x2+1
f(x1)-f(x2)=(3x1+1)-(3x2+1) =3 (x1-x2) > 0
? f (x1) < f (x2)
Vậy hàm số bậc nhất y = f(x) = 3x+1 đồng biến trên R
Bài tập 2: Cho hàm số bậc nhất
y = f(x) = -3x + 1
a)Hàm số y = -3x+1 xác định với những giá trị nào của x?
b) Hãy chứng minh hàm số y=f(x)=-3x+1 nghịch biến trên R
Bài giải:
a)Hàm số bậc nhất y = -3x+1 xác định với mọi giá trị của x?R
b)Lấy x1,x2?R sao cho x1Ta có f(x1)= -3x1+1
f(x2)= -3x2+1
f(x1)-f(x2)= (-3x1+1)-(-3x2+1) = -3 (x1-x2) > 0
? f (x1) > f (x2)
Vậy hàm số bậc nhất y = f(x) = -3x+1nghịch biến trên R


Cho hàm số y = f(x) xác định với mọi x ? R.
Với mọi x1, x2 bất kỳ thuộc R.
+ Nếu x1 < x2 mà f(x1) < f(x2) thì hàm số y = f(x) đồng biến trên R
+ Nếu x1 < x2 mà f(x1) > f(x2) thì hàm số y = f(x) nghịch biến .trên R

Vậy hàm số bậc nhất
y = ax+b xác định với những giá trị nào của x?
Hàm số bậc nhất y=ax+b
xác định với mọi giá trị của x? R
So sánh hệ số a của hai hàm số
bậc nhất trên với số 0 ?
Hàm số y = 3x+1 có a = 3 > 0,
hàm số đồng biến
Hàm số y = -3x+1 có a= -3<0,
hàm số nghịch biến
Vậy hàm số bậc nhất y=ax+b đồng bién khi nào?, nghịch biến khi nào?
Hàm số bậc nhất y=ax+b
đông biến khi a > 0
nghịch biến khi a < 0
Tiết 21
hàm số bậc nhất
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất:
2. Tính chất :
Hàm số bậc nhất
có tính chất gì?
Tiết 21
hàm số bậc nhất
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất:
2. Tính chất
Cho hàm số bậc nhất y = f(x) =3x+1
Cho x hai giá trị bất kỳ x1, x2 sao cho x1Hãy chứng minh f(x1) < f(x2) rồi rút ra kết luận hàm số đồng biến trên R
Lời giải
Hàm số y = f(x) = 3x + 1 luôn xác định với mọi giá trị của x thuộc R vì biểu thức 3x + 1 luôn xác định với mọi giá trị của x thuộc R
Vì x1 < x2 ? x1- x2 < 0, ta có
f(x1) - f(x2) = (3x1+1)-(3x2+1) = 3(x1-x2) < 0 hay f(x1) < f(x2)
Vì x1?3
Tiết 21
hàm số bậc nhất
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất:
2. Tính chất
Tổng quát:
Hàm số bậc nhất y = ax+b xác định với mọi giá trị
của x thuộc R và có tính chất sau:
Đồng biến trên R, khi a > 0
Nghịch biến trên R, khi a < 0
Tiết 21
hàm số bậc nhất
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất:
2. Tính chất

Cho ví dụ về hàm số bậc nhất trong các trường hợp sau:
a) Hàm số đồng biến.
b) Hàm số nghịch biến.
?4
Tiết 21
hàm số bậc nhất
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất:
2. tính chất
3. Luyện tập
Bài tập 1: Trong các hàm số bậc nhất sau, hàm số nào
đồng biến, hàm số nào nghịch biến? Vì sao?
y = 1-5x b) y= 0,5x c) y = (1- )x + 1
d) y = 2(1- 2x) +7
lời giải:
Hàm số y =1-5x nghịch biến vì a = - 5 < 0
Hàm số y = 0,5x đồng biến vì a = 0,5 > 0
Hàm số y = (1- ) x +1 nghịch biến
vì a = 1- < 0
d) Ta có : y = 2(1 - 2x) + 7 = 2 - 4x + 7 = -4x + 9
Vậy hàm số đã cho nghịch biến vì a = - 4 < 0
Tiết 21
hàm số bậc nhất
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất:
2. tính chất
3.Luyện tập
Bài tập 2:
Cho hàm số y = (m-2)x - 3
Với giá trị nào của m thì hàm số đã cho là hàm số bậc nhất?
Tìm các giá trị của m để hàm số đã cho:
* Đồng biến
* Nghịch biến
Tiết 21
hàm số bậc nhất
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất:
2. tính chất
3. Luyện tập
Bài tập 2:
Lời giải:
Hàm số y = (m-2)x - 3 là hàm số bậc nhất
khi m - 2 ? 0 ? m ? 2
b) * Hàm số y = (m-2)x - 3 đồng biến
khi m - 2 > 0 ? m > 2
* Hàm số y= (m - 2)x - 3 nghịch biến
khi m - 2 < 0 ? m < 2

Tiết 21
hàm số bậc nhất
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất:
2. tính chất
3. Luyện tập
Bài tập 10 /48 (SGK):
Một hình chữ nhật có các kích thước là 20 cm và 30 cm . Người ta bớt mỗi kích thước của hình đó đi x (cm) được hình chữ nhật mới có chu vi là y (cm) . Hãy lập công thức tính y theo x .
Tiết 21
hàm số bậc nhất
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất:
2. tính chất
3. Luyện tập
Bài tập 10 /48 (SGK):
Hướng dẫn :
- Chiều dài ban đầu là 30 cm .
Sau khi bớt x (cm ) , chiều dài là 30 - x (cm)
Tương tự , sau khi bớt x (cm) ,
chiều rộng là 20 - x ( cm )
Công thức tính chu vi là :
p = (chiều dài + chiều rộng ). 2
x
x
Hướng dẫn về nhà
- Nắm vững định nghĩa hàm số bậc nhất , tính chất của hàm số bậc nhất
- Bài tập về nhà : 8 , 9 , 10 , 11 Tr 48 SGK
6 , 8 Tr 57 SBT