Chương II. §2. Hàm số bậc nhất

Giáo viên: NGUYễN THị THúY HằNG
Tổ: Tự NHIÊN
Trường THCS TềNG B?T
nhiệt liệt chào mừng
CÁC THẦY CÔ GIÁO ĐẾN DỰ GIỜ LỚP 9B
MÔN: đại số 9
Kiểm tra bài cũ
Câu 1: a) Khi nào y được gọi là hàm số của x (x là biến số)
b) Cho hàm số y = 3x + 1 và y = - 3x + 1
Tính giá trị tương ứng của mỗi hàm số theo giá trị của biến x, rồi cho biết hàm số nào đồng biến, hàm số nào nghịch biến? Tại sao?
Trả lời
Câu 1: a) y là hàm số của x khi:
+ đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng thay đổi x.
+ Mỗi giá trị của x, ta luôn xác định được chỉ một giá trị tương ứng của y.
b)
Hàm số y = 3x + 1 đồng biến trên R vỡ khi giá trị của biến x tang lên thỡ giá trị tương ứng của y cũng tang lên.
Hàm số y = - 3x + 1 nghịch biến trên R vỡ khi giá trị của biến x tang lên thỡ giá trị tương ứng của y lại giảm đi
Câu 2: điền từ còn thiếu vào chỗ chấm cho đúng:
Cho hàm số y = f(x) xác định với mọi x thuộc R.
a) Nếu x1< x2 mà f(x1) < f(x2) thỡ hàm số y = f(x)
................... trên R.
b) Nếu x1< x2 mà f(x1) > f(x2) thỡ hàm số y = f(x)
.....................trên R.
đồng biến
nghịch biến
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất
Tiết 21: hàm số bậc nhất
a) Bài toán:
Mét xe « t« chë kh¸ch ®i tõ bÕn xe phÝa Nam Hµ Néi vµo HuÕ víi vËn tèc trung bình 50km/h. Hái sau t giê xe ô tô đó cách trung tâm Hà Néi bao nhiªu kilomet? BiÕt r»ng bÕn xe PhÝa nam c¸ch trung t©m Hµ Néi 8km.
TT Hà Nội BÕn xe HuÕ
8km
?1Sgk: H·y ®iÒn vµo chç trèng (...) cho ®óng
Sau 1 giê, « t« ®i ®­îc:...................
Sau t giê, « t« ®i ®­îc:....................
Sau t giê, « t« c¸ch trung t©m Hµ Néi lµ: s = ..........
50 (km)
50.t (km)
50.t + 8 (km)
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất
?2Sgk: Tính các giá trị tương ứng của s khi cho t lần lượt lấy các giá trị 1 giờ; 2 giờ; 3 giờ; 4 giờ . rồi giải thích tại sao s là hàm số của t?
208
158
58
108
Tiết 21: hàm số bậc nhất
s là hàm số của t vỡ:
+ s phụ thộc vào t.
+ ứng với mỗi giá trị của t ta chỉ tỡm được một giá trị tương ứng của s.
....
s = 50t + 8
= 50 + 8
y = x +
x
y
a
b
Hàm số bậc nhất được cho bởi công thức tổng quát nào?
y = ax + b
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất
Tiết 21: hàm số bậc nhất
a) Bài toán
Hàm số bậc nhất là hàm số được cho bởi công thức
y = ax + b
trong đó a, b là các số cho trước và a ? 0
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất
c) Chú ý: Khi b = 0, hàm số có dạng y = ax
(đã học ở lớp 7)
b) định nghĩa (sgk/47)
Bài tập vận dụng:
Trong các hàm số sau, hãy đánh dấu (x) vào hàm số nào là hàm số bậc nhất? Rồi xác định các hệ số a, b của các hàm số bậc nhất ấy.
x
x
X
nếu m ? 0
x
x
m
0
1
- 0,5
- 5
3
5
- 7
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất
Tiết 21: hàm số bậc nhất
2. Tính chất

a. Ví dụ: Xét hàm số y = f(x) = - 3x + 1
Hàm số y = - 3x + 1 luôn xác định với mọi giá trị của x R.
Lấy
Vậy y = - 3x + 1 là hàm số nghịch biến trên R
Ta có: f(x1) = -3x1 + 1; f(x2) = -3x2 + 1 nên:
?3 sgk: Cho hàm số bậc nhất y = f(x) = 3x + 1
Cho x hai giá trị bất kỡ x1 , x2 sao cho: x1< x2. Hãy chứng minh f(x1) < f(x2) rồi rút ra kết luận hàm số đồng biến trên R
Hàm số y = 3x + 1 luôn xác định với mọi giá trị của x R.
Lấy
Vậy y = 3x + 1 là hàm số đồng biến trên R
Ta có: f(x1) = 3x1 + 1; f(x2) = 3x2 + 1 nên:
Bài giải
f(x1) - f(x2) = (3x1 + 1) - (3x2 + 1) = 3x1+1 - 3x2 - 1
= 3(x1 - x2) < 0 (Do x1 - x2 < 0 )
Hàm số y = - 3x + 1 có a = là hàm số nghịch biến trên R.
Hàm số y = 3x + 1 có a = là hàm số đồng biến trên R.
? Tổng quát: hàm số y = ax + b đồng biến khi nào, nghịch biến khi nào?
-3 < 0
3 > 0
? Em có nhận xét gỡ về sự liên hệ gi?a hệ số a của hai hàm số y = - 3x + 1 và y = 3x + 1 với tính đồng biến, nghịch biến của hai hàm số này.
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất
Tiết 21: hàm số bậc nhất
2. Tính chất
b) Tổng quát:
Hàm số bậc nhất y = ax + b xác định với mọi giá trị của x thuộc R và có tính chất sau:
+ đồng biến trên R, khi a > 0
+ Nghịch biến trên R, khi a < 0
Luyện tập
?4 Sgk: Trò chơi tiếp sức
Cho ví dụ về hàm số bậc nhất trong các trường hợp sau:
Hàm số đồng biến
Hàm số nghịch biến
Mỗi nhóm 3 hs lên viết trong 3 phút, nhóm nào viết được nhiều hàm số bậc nhất hơn, mà đúng sẽ được thưởng.
BàI TậP: Bài 9 sgk trang 48
Cho h�m s? y = (m - 2)x + 3. Tỡm cỏc giỏ tr? c?a m d? h�m s? trờn l� :
a) H�m s? b?c nh?t
b) H�m s? d?ng bi?n
c) H�m s? ngh?ch bi?n
Giải
a) y = (m - 2)x + 3 là hàm số bậc nhất khi
m - 2 ? 0 m ? 2.
b) y = (m - 2)x + 3 là hàm số đồng biến khi
m - 2 > 0 m > 2.
c) y = (m - 2)x + 3 là hàm số nghịch biến khi
m - 2 < 0 m < 2.
Củng cố
Hướng dẫn học ở nhà
Học thuộc ®Þnh nghÜa, tÝnh chÊt của hàm số bậc nhất, x¸c ®Þnh hÖ sè a vµ b cña nã.
BTVN 10,11,12, 13 SGK trang 48 và 7, 8 sgkbt (Tiết sau luyện tập)
Hướng dẫn bài tập
Bài 10: - Kích thước của hcn mới là: 20 - x và 30 - x (cm)
Chu vi hcn mới là: y = 2.(20 - x + 30 - x) = - 4x + 100
Vậy y = .......+ .......
Bài 10: Một hcn có các kích thước là 20cm và 30cm. Người ta bớt mỗi kích thước của hcn đó đi x cm được hcn mới có chu vi là y (cm). Hãy lập công thức tính y theo x.
a) là hs bậc nhất
Hay 5 - m > 0 từ đó suy ra m < 5

là hs bậc nhất khi

Hay
Bài 13: Với nh?ng giá trị nào của m thỡ mỗi hàm số sau là hàm số bậc nhất ?
Bài học đến đây kết thúc
Xin cảm ơn quý thầy cô đã về dự giờ thăm lớp
Cảm ơn các em đã nç lực nhiều trong tiết học hôm nay
CHÀO TẠM BIỆT