BaithoVoiVang

“Mỗi buổi sớm thần vui hằng gõ cửa
          Tháng giêng ngon như một cặp môi gần”…
          (…)
          Ta muốn ôm
          Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn…”
          Mỗi lần những dòng thơ trên, nhạc điệu “Vội vàng” cứ ngân vang dào dạt mãi trong lòng ta, tình yêu đời, yêu sống như tát mãi không bao giờ cạn… Cảm thức về thời gian, về mùa xuân, về tuổi trẻ… như những lớp sóng vỗ  vào tâm hồn ta. “vội vàng” là bài thơ độc đáo nhất, “mới nhất” của thi sĩ Xuân Diệu in trong tập “Thơ Thơ” (1933-1938) – đóa hoa đầu mùa đầy hương sắc làm rạng danh một tài thơ thế kỷ.
          Bài thơ “Vội vàng” nói lên nhịp điệu sống, khát vọng sống của tuổi trẻ rất đẹp, rất đáng yêu. Một đời người chỉ có một lần tuổi trẻ. Phải biết trân trọng, quý trọng và sống hết mình với tuổi trẻ, với mùa xuân và với thời gian.
          Trong “Tiểu dẫn” về bài thơ “Vội vàng” này (Văn 11), giáo sư Nguyễn Đăng Mạnh viết:
          “Đây là tiếng nói của một tâm hồn yêu đời, yêu sống đến cuồng nhiệt. Nhưng đằng sau những tình cảm ấy, có cả một quan niệm nhân sinh mới chưa thấy trong thơ ca truyền thống”.
          Thiên nhiên rất đẹp đầy hương sắc của hoa trên “đồng nội xanh rì”, của lá “cành tơ phơ phất”. “Tuần tháng mật” của ong bướm. “Khúc tình si” của yến anh. “Và này đây ánh sáng chớp hàng mi”. Chữ “này đây” được 5 lần nhắc lại diễn tả sự sống ngồn ngộn phơi bày, thiên nhiên hữu tình xinh đẹp thật đáng yêu. Vì lẽ đó nên phải vội vàng “tắt nắng đi” và “buộc gió lại”. Trong cái phi lý có sự đáng yêu của một tâm hồn lãng mạn.
          Tuổi trẻ rất đẹp, rất đáng yêu. Bình minh là khoảnh khắc tươi đẹp nhất của một ngày, đó là lúc “thần vui hằng gõ cửa”. Tháng giêng là tháng khởi đầu của mùa xuân, “ngon như một cặp môi gần”. Một chữ “ngon” chuyển đổi cảm giác thần tình, một cách so sánh vừa lạ vừa táo bạo. Chiếc môi ấy chắc là của giai nhân, của trinh nữ. Đấy là câu thơ hay nhất, mới nhất cho thấy sắc cảm giác và tâm hồn yêu đời, yêu sống đến cuồng nhiệt của thi sĩ Xuân Diệu.
          Chắc là Xuân Diệu viết bài thơ này trước năm 1938, lúc ông trên dưới 20 tuổi, - cái tuổi thanh niên bừng sáng, nhưng thi sĩ đã “vội vàng một nửa” cách nói rất thơ - chẳng cần đến tuổi trung niên (nắng hạ) mới luyến tiếc tuổi hoa niên. Dấu chấm giữa dòng thơ, thơ cổ khong hề có. Như một tuyên ngôn “vội vàng”:
          “Tháng giêng ngon như một cặp môi gần
          Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa
          Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân’
          Vội vàng vì thiên nhiên quá đẹp, vì cuộc sống quá yêu, vì tuổi trẻ qúa thơ mộng. Đang tuổi hoa niên mà đã “vội vàng” … Cảm thức của thi sĩ về thời gian, về mùa xuân, về tuổi trẻ rất hồn nhiên, mới mẻ.
          Quan niệm về thời gian có nhiều cách nói. Thời gian là vàng ngọc. Bóng ngả lưng ta. Thời gian vun vút thoi đưa, như bóng câu (tuấn mã0 vút qua cửa sổ, như nước chảy qua cầu. Thời gian một đi không trở lại, Xuân Diệu cũng có một cách nói rất riêng: tương phản đối lập để chỉ ra cái “lượng trời” cho một đời người chỉ có một thời xuân mà tuổi trẻ một đi qua không bao giờ trở lại…
          “Xuân đang tới, nghĩa là xuân đang qua,
          Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già
          Mà xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất
          Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật
          Không cho dài thời trẻ của nhân gian
          Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn
          Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại…”
          Giọng thơ sôi nổi như nước tự mạch nguồn tuôn ra. Một hệ thống tương phản đối lập: tới – qua, non – già, hết - mất, rộng - chật, tuần hoàn - bất phục hoàn, vô hạn - hữu hạn - để khẳng định một chân lý - triết lý: tuổi xuân một đi không trở lại, phải quý tuổi xuân.
          Cách nhìn nhận của thi nhân về thời gian cũng rất tinh tế, độc đáo nhạy cảm. Trong hiện tại đã bắt đầu có qúa khứ và đã hé lộ  mầm tương lai, cái đáng có lại đang mất dần di…
          Và mối tương giao mầu nhiệm của cảnh vật, của tạo vật hình như mang theo