Bài 9. Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa

TIẾT 11: BÀI 9
HIỆN TƯỢNG NGÀY, ĐÊM DÀI NGẮN THEO MÙA
1. Hiện tượng ngày đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên Trái Đất
Em cú nh?n xột gỡ v? di?n tớch du?c chi?u sỏng trờn b? m?t Trỏi D?t ?
S
T
N
N
B
Tia sáng Mặt Trời
B
S
T
23027
Ngày 22/ 6
Ngày 22/12

Hình 24: Vị trí của Trái Đất trên quỹ đạo quanh Mặt
Trời vào các ngày hạ chí và đông chí
00
00

? Đường biểu hiện trục tưởng tượng của Trái Đất và đường phân chia sáng tối có trùng nhau không? Vì sao?
Đường biểu hiện trục Trái Đất và đường phân chia sáng tối không trùng nhau vì trục Trái Đất nghiêng
VỊ TRÍ CỦA TRÁI ĐẤT TRÊN QUỸ ĐẠO QUANH MẶT TRỜI VÀO CÁC NGÀY HẠ CHÍ VÀ ĐÔNG CHÍ
S
T
N
N
B
Tia sáng Mặt Trời
B
00
S
T
Ng�y 22/ 6
Ng�y 22/12
00

Hình 24: Vị trí của Trái Đất trên quỹ đạo quanh Mặt Trười và
các ngày hạ chí và đông chí
23027’B
23027’N
23027’B
23027’N
Chí tuyến nam
Chí tuyến bắc
Chí tuyến bắc
Chí tuyến nam
Vào ngày 22/6 và ngày 22/12 Mặt Trời chiếu vuông góc với
mặt đất ở vĩ tuyến bao nhiêu độ? Vĩ tuyến đó là đường gì?
Đường vĩ tuyến 23027’ trên cả hai nửa cầu Bắc và Nam giới hạn cuối cùng ánh sáng Mặt Trời tạo 1 gốc vuông xuống 2 nửa cầu.
S
T
N
N
B
Tia sáng mặt trời
B
00
S
T
Ng�y 22/ 6
Ng�y 22/12
Ngày dài
Đêm ngắn
Ngày ngắn
Đêm dài
Đêm dài
Ngày ngắn
Đêm ngắn
Ngày dài
00

Hình 24: Vị trí của Trái Đất trên quỹ đạo quanh Mặt Trời vào
các ngày hạ chí và đông chí
S
T
N
N
B
Tia sáng mặt trời
B
S
T
200B
400 B
200N
400N
400B
400N
200N
200B
A
A`
B`
B`
A`
A
B
C
C
B
Ngày 22/6
Ngày 22/12
VỊ TRÍ CỦA TRÁI ĐẤT TRÊN QUỸ ĐẠO QUANH MẶT TRỜI VÀO CÁC NGÀY HẠ CHÍ VÀ ĐÔNG CHÍ
SỰ VẬN ĐỘNG CỦA TRÁI ĐẤT QUANH MẶT TRỜI VÀ CÁC MÙA Ở BẮC BÁN CẦU
Cả 2 nửa cầu
Nửa cầu ngã về phía Mặt Trời
Hiện tượng xãy ra
NCB
NCN
Xích đạo
Tia MT chiếu thẳng góc với vĩ tuyến

Vĩ tuyến
đó là gì?
21/3
22/6
23/9
22/12
Kết luận
Ngày
NCB
NCN
Ngày và đêm dài bằng nhau
Ngày dài đêm ngắn
Ngày ngắn đêm dài
Ngày và đêm dài bằng nhau
Cả 2 nửa cầu
Ngày ngắn đêm dài
Ngày và đêm dài bằng nhau
Ngày dài đêm ngắn
Ngày và đêm dài bằng nhau
00
Xích đạo
23027’B
Chí tuyến bắc
00
Xích đạo
23027’N
Chí tuyến nam
Ở những địa điểm có vĩ độ khác nhau thì có hiện
tượng ngày, đêm dài ngắn khác nhau, càng xa xích
đạo về phía hai cực, càng biểu hiện rõ rệt
00

Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối
N
N
B
Tia sáng Mặt Trời
B
D`
D
D`
D
66033’B
66033’B
66033’N
66033’N
?Hiện tượng ngày, đêm của điểm D và D’ ở vĩ tuyến 66º33’ Bắc và Nam trong 2 ngày 22/6 và 22/12 như thế nào?
Ng�y 22/ 6
Ng�y 22/12

Hình 25: Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các địa điểm có
vĩ độ khác nhau

Ngày 22/6 điểm D có ngày = 24h
D’ có đêm = 24h

Ngày 22/12 điểm D có đêm = 24h
D’ có ngày = 24h
N
N
B
Tia sáng Mặt Trời
B
D`
D
D`
D
Vòng cực Bắc
23027’N
23027`B
Vòng cực nam
66033’B
66033’B
66033’N
66033’N
- Vi tuy?n 66�33` dú l� du?ng gỡ?
Ng�y 22/ 6
Ng�y 22/12

Hình 25: Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các địa điểm có vĩ độ khác nhau
Vòng cực Bắc
Vòng cực nam
Vòng cực: Là đường vĩ tuyến 66033’ nơi giới hạn cuối cùng ánh sáng Mặt Trời có thể chiếu xuống được bề mặt Trái Đất ở 2 nửa bán cầu 22/6 và 22/12
Ngày 21/3
Ngày 22/6
Ngày 23/9
Ngày 22/12
VỊ TRÍ CỦA TRÁI ĐẤT TRÊN QUỸ ĐẠO QUANH MẶT TRỜI VÀO CÁC NGÀY HẠ CHÍ VÀ ĐÔNG CHÍ
Qua bảng số liệu trên em hãy cho biết : càng tiến về cực Bắc thì số ngày có ngày dài suốt 24h thay đổi như thế nào?
ngày.
ngày.
mùa
trong
năm
đêm.
mùa
nóng
mùa
lạnh
đêm
ngắn
dài.
dài
ngắn
Bài 2 :Nối các ô chữ dưới đây bằng các mũi tên để được một sơ đồ đùng
1). Trong ngày 22/6 ở nửa cầu Bắc diện tích được chiếu sáng........... diện tích không được chiếu sáng. Tại điểm A thuộc nửa cầu Bắc có ngày ..... đêm .....

2) . Trong ngày 22/6 ở nửa cầu Nam diện tích được chiếu sáng.............. diện tích không được chiếu sáng. Tại điểm B’ thuộc nửa cầu Nam có ngày ......... đêm ......

Bài 1 : :Dựa vào hình 25-SGK trang 29 cùng kiến thức đã học điền tiếp vào chỗ (.....) để hoàn chỉnh các câu dưới đây
3 ) . Trong ngày 22/12 ở nửa cầu Bắc diện tích được chiếu sáng ................ diện tích không được chiếu sáng. Tại điểm B thuộc nửa cầu Bắc có ngày..... đêm....
4). Trong ngày22/12 ở nửa cầu Nam diện tích được chiếu sáng ............ .diện tích không được chiếu sáng. Tại điểm A’ thuộc nửa cầu Nam có ngày .... đêm.......
nhiều hơn
nhiều hơn
ít hơn
ít hơn
dài
dài
dài
dài
ngắn
ngắn
ngắn
ngắn
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
1
2
3
4
5
6
7
?Trái Đất tự quay quanh trục theo hướng nào?
?Kinh tuyến gốc đi qua đài thiên văn?
?Vĩ tuyến gốc hay còn gọi là đường?
?Theo qui ước đầu bên trái vĩ tuyến chỉ hướng?
?Vận động của trái đất quanh Mặt Trời sinh ra hiện tượng gì?
?Trái đất có dạng hình?
?Ngày 22/6 là ngày?
CK
Hướng dẫn về nhà :
1. Học bài và làm bài theo câu hỏi trong SGK và sách bài tập
2. Tìm hiểu hiện tượng đêm trắng là gì ? Tại sao ở các vĩ độ cao lại có hiện tượng đêm trắng?
3. Chuẩn bị bài 10:
“ Cấu tạo bên trong của Trái đất”