Bài 9. Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa

Phòng Giáo Dục Đào Tạo Chương Mỹ

Xin kính chào quý thầy cô và các em học sinh.
Xin kính chúc quý thầy cô mạnh khoẻ ? hạnh phúc.
Chúc các em học sinh có một giờ học lý thú, bổ ích
Tiết 11. Bài 9:
Hiện tượng ngày , đêm
dài ngắn theo mùa

Giáo viên thực hiện: Đỗ Mạnh Thu Hồng
Phòng Giáo dục Đào tạo Huyện Chương Mỹ
kiểm tra bài cũ
Hoàn chỉnh sơ đồ sau bằng cách ghi chú thích:
a, Hướng chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời
b, Vị trí các ngày Hạ chí (22/6), Đông chí (22/12), xuân phân (21/3) và thu phân(23/9)
Trái đất tự quay quanh trục và chuyển động quanh Mặt Trời
- Trục Trái Đất nghiêng trên mặt phẳng quỹ đạo một góc không đổi
- Hướng nghiêng của trục và hướng chuyển động không đổi
Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn khác nhau theo mùa

Hiện tượng
các Mùa
Tiết 11.
Bài 9: Hiện tượng ngày, đêm
dài ngắn theo mùa

1. Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên Trái Đất
S
T
N
N
B
Tia sáng mặt trời
B
S
T
23027
Ngày 22/ 6
Ngày 22/12
Vị trí của Trái Đất trên quỹ đạo quanh Mặt Trời
vào các ngày Hạ chí và Đông chí
? Đường biểu hiện trục Trái Đất và đường phân chia sáng tối có trùng nhau không ? Vì sao?
00
00
S
T
N
N
B
Tia sáng mặt trời
B
00
S
T
? Ngày 22/6 nửa cầu nào chúc về phía Mặt Trời nhiều nhất?
Ngày 22/ 6
Ngày 22/12
Ngày dài
Đêm ngắn
Ngàyngắn
Đêm dài
Đêm dài
Ngàyngắn
Đêm ngắn
Ngày dài
Hiện tượng ngày, đêm ở Nửa Cầu
Bắc như thế nào?
Ngược lại ở Nửa Cầu Nam ?
Vị trí của Trái Đất trên quỹ đạo quanh Mặt Trời
vào các ngày Hạ chí và Đông chí
00
Cả 2 nửa cầu
Nửa cầu nào ngả về phía Mặt Trời nhất
Hiện tượng xảy ra
NCB
NCN
Xích Đạo
Tia MT chiếu thẳng góc ở vĩ tuyến nào?
Vĩ tuyến
đó gọi
là gì?
21/3
22/6
23/9
22/12
Kết luận
Ngày
Cả 2 nửa cầu
NCB
NCN
Ngày và đêm bằng nhau
Ngày và đêm bằng nhau
Ngày dài đêm ngắn
Ngày dài Đêm ngắn
Ngày ngắn đêm dài
Ngày ngắn Đêm dài
Ngày và đêm bằng nhau
Ngày và đêm bằng nhau
S
T
N
N
23027’B
23027’N
chí tuyến bắc
chí tuyến bắc
chí tuyến nam
chí tuyến nam
B
Tia sáng mặt trời
B
23027’N
23027’B
S
T
? Vào ngày 22/6 và ngày 22/12 Mặt Trời chiếu vuông góc với mặt đất ở vĩ tuyến bao nhiêu độ ?
Vị trí của Trái Đất trên quỹ đạo quanh Mặt Trời
vào các ngày Hạ chí và Đông chí
Vĩ tuyến đó là đường gì?
Ngày 22/ 6
Ngày 22/12
00
00
Cả 2 nửa cầu
21/3
22/6
23/9
22/12
Kết luận
Cả 2 nửa cầu
NCB
NCN
Ngày và đêm bằng nhau
Ngày và đêm bằng nhau
Ngày dài đêm ngắn
Ngày dài đêm ngắn
Ngày ngắn đêm dài
Ngày ngắn đêm dài
Ngày và đêm bằng nhau
Ngày và đêm bằng nhau
Xích đạo
Xích đạo
23027?B
23027?N
Chí tuyến bắc
Chí tuyến nam
00
00
Nửa cầu nào ngả về phía Mặt Trời nhất
Hiện tượng xảy ra
NCB
NCN
Xích Đạo
Tia MT chiếu thẳng góc ở vĩ tuyến nào?
Vĩ tuyến
đó gọi
là gì?
Ngày
N
N
23027’B
23027’N
chí tuyến bắc
chí tuyến bắc
chí tuyến nam
chí tuyến nam
B
Tia sáng mặt trời
B
23027’N
23027’B
Ngày 22/ 6
Ngày 22/12
00
00
N
N
23027’B
23027’N
chí tuyến bắc
chí tuyến bắc
chí tuyến nam
chí tuyến nam
B
Tia sáng mặt trời
B
23027’N
23027’B
Ngày 22/ 6
Ngày 22/12
00
00
chí tuyến: Đường vĩ tuyến 23027? trên cả hai nửa cầu Bắc và Nam. ở đây lúc giữa trưa, Mặt Trời chỉ xuất hiện trên đỉnh đầu có một lần trong năm
S
T
N
N
B
Tia sáng mặt trời
B
S
T
200B
400 B
200N
400N
400B
400N
200N
200B
A
A?
B?
B?
A?
A
B
C
C
Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các địa điểm có vĩ độ khác nhau
Ngày 22/ 6
Ngày 22/12
B
Nhóm 1 và Nhóm 2: Ngày 22/6
1. Độ dài ngày, đêm điểm A, B ở Nửa Cầu Bắc và A? B? ở Nửa Cầu Nam
2. Độ dài ngày, đêm của điểm C
Nhóm 3 và nhóm 4:ngày 22/12
1. Độ dài ngày, đêm điểm A, B ở Nửa Cầu Bắc và A? B? ở Nửa Cầu Nam
2. Độ dài ngày, đêm của điểm C

Câu hỏi thảo luận nhóm
S
T
N
N
B
Tia sáng mặt trời
B
S
T
200B
400 B
200N
400N
400B
400N
200N
200B
A
B
A?
B?
B?
A?
A
B
C
C
Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các địa điểm có vĩ độ khác nhau
Ngày 22/ 6
Ngày 22/12
Đáp án
Nhóm 1 và nhóm 2: ngày 22/6.
Điểm A,B ở NCB có ngày dài , đêm ngắn
Điểm A?B? ở NCN ngày ngắn, đêm dài
Điểm C nằm trên đường xích đạo có ngày đêm như nhau

Nhóm 3 và nhóm 4: Ngày 22/12

Điểm A,B ở NCB có ngày ngắn, đêm dài
Điểm A?B? ở NCN ngày dài, đêm ngắn
Điểm C nằm trên đường xích đạo có ngày đêm như nhau

Hiện tượng ngày, đêm của các điểm có vĩ độ khác nhau trên Trái Đất như thế nào?
?
Cả 2 nửa cầu
21/3
22/6
23/9
22/12
Kết luận
Cả 2 nửa cầu
NCB
NCN
Ngày và đêm bằng nhau
Ngày và đêm bằng nhau
Ngày dài
đêm ngắn
Ngày dài
đêm ngắn
Ngày ngắn
đêm dài
Ngày ngắn
đêm dài
Ngày và đêm bằng nhau
Ngày và đêm bằng nhau
Xích đạo
Xích đạo
23027?B
23027?N
Chí tuyến bắc
Chí tuyến nam
00
00
ở những địa điểm có vĩ độ khác nhau thì có hiện tượng ngày, đêm dài ngắn khác nhau, càng xa xích đạo về phía hai cực, càng biểu hiện rõ rệt.
1. Hiện tượng ngày, đêmdài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên Trái Đất.
Nửa cầu nào ngả về phía Mặt Trời nhất
Hiện tượng xảy ra
NCB
NCN
Xích Đạo
Tia MT chiếu thẳng góc ở vĩ tuyến nào?
Vĩ tuyến
đó gọi
là gì?
Ngày
00
S
T
N
N
B
Tia sáng mặt trời
B
S
T
200B
400 B
200N
400N
400B
400N
200N
200B
A
B
A?
B?
D?
D
B?
A?
D?
A
B
D
C
C
Hình 25: Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các địa điểm có vĩ độ khác nhau
Ngày 22/ 6
Ngày 22/12
2. ở hai miền cực số ngày có ngày, đêm dài suốt 24 giờ thay đổi theo mùa
N
N
B
Tia sáng mặt trời
B
23027’B
D?
D
D?
D
Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các địa
điểm có vĩ độ khác nhau
Vòng cực bắc
Vòng cực nam
23027’N
23027?B
Vòng cực bắc
Vòng cực nam
66033’B
66033’B
66033’N
66033’N
- Hiện tượng ngày, đêm của điểm D và D?như thế nào?
- Điểm D và D? nằm trên đường vĩ tuyến bao nhiêu độ?
- Vĩ tuyến đó là đường gì?
Ngày 22/ 6
Ngày 22/12
23027’N
N
N
B
Tia sáng mặt trời
B
23027’B
Vòng cực bắc
Vòng cực nam
23027’N
23027?B
Vòng cực bắc
Vòng cực nam
66033’B
66033’B
66033’N
66033’N
23027?N
Ngày 22/ 6
Ngày 22/12
Vòng cực: Là đường vĩ tuyến 66033? nơi giới hạn của vùng cực có ngày, đêm dài suốt 24h vào ngày Hạ chí 22/6 và Đông chí 22/12. Trên Trái Đất có vòng cực Bắc và vòng cực Nam ở cả hai bán cầu
Nửa cầu bắc
Ngày 22/ 6
Ngày
Vĩ độ
Nửa cầu bắc
Nửa cầu nam
22/6
21/3 đến 23/9
22/12
23/9 đến 21/3
Kết luận
900
66033?
900
66033?
Ngày dài 24h
Ngày dài 24h
Đêm dài 24h
Đêm dài 24h
2. ở hai miền cực số ngày có ngày, đêm dài suốt 24h thay đổi theo mùa
Ngày , đêm dài suốt 6 tháng
Ngày , đêm dài suốt 6 tháng
Các địa điểm nằm từ 66033?B và 66033?N đến hai cực có số ngày có ngày, đêm dài 24h dao động theo mùa từ 1 ngày đến 6 tháng.
Các điểm nằm ở cực Bắc, cực Nam có ngày đêm dài suốt 6 tháng.
Hiện tượng đêm trắng ở vùng cực
S
T
B


N
Ngày
ĐÊM
66033?
O0
23027?
66033?
23027?
ĐÊM
-ảnh hưởng của hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa
+ Khí hậu : Diễn biến thời tiết các mùa
+ Đời sống: Giờ giấc, sinh hoạt, trang phục
+ Sản xuất: Bố trí mùa vụ trong nông nghiệp

Tiết 11- Bài 9: Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa
Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên Trái Đất
2. ở hai miền cực số ngày có ngày, đêm dài suốt 24 giờ thay đổi theo mùa
- Trái Đất tự quay quanh trục và chuyển động tịnh tiến quanh Mặt Trời. Trục luôn nghiêng và không đổi hướng sinh ra hiện tượng ngày, đêm dài ngắn khác nhau theo mùa.
- Các điểm nằm trên đường xích đạo có ngày đêm bằng nhau.
- Từ Vòng cực đến cực hiện tượng ngày, đêm dài suốt 24h tăng dần từ 1 ngày tại vòng cực và 6 tháng tại cực
Kết luận
bài tập trắc nghiệm
Câu 1. Hiện tượng ngày và đêm dài ngắn ở các vĩ độ
khác nhau trên trái đất là do:
a, Nửa cầu nào ngả về phía mặt trời
b, Trục trái đất nghiêng, không đổi hướng
c, ánh sáng mặt trời chỉ chiếu được ở Bắc bán cầu
d, ánh sáng mặt trời chỉ chiếu được ở Nam bán cầu
Chọn đáp án đúng:
Hình 24:
Câu 2. ở hai cực Bắc và Nam trong năm có:
a, Ngày hoặc đêm kéo dài trong vòng 6 tháng
b, Ngày dài suốt 24h vào mùa đông
c, Độ dài ngày, đêm thay đổi theo mùa
d, Đêm dài suốt 24h vào mùa hè
Hình 24:
bài tập trắc nghiệm
Chọn đáp án đúng:
Hình 24:
Học thuộc bài, nắm chắc các khái niệm Chí tuyến và Vòng cực.
Hoàn thành hai bảng kiến thức vào vở
- Làm bài tập 1, 2, 3 SGK- trang 30.
Chuẩn bị bài 10: Cấu tạo bên trong
của Trái Đất.

Hướng dẫn học bài ở nhà
Cả 2 nửa cầu
21/3
22/6
23/9
22/12
Kết luận
Cả 2 nửa cầu
NCB
NCN
Ngày và đêm bằng nhau
Ngày và đêm bằng nhau
Ngày dài
đêm ngắn
Ngày dài
đêm ngắn
Ngày ngắn
đêm dài
Ngày ngắn
đêm dài
Ngày và đêm bằng nhau
Ngày và đêm bằng nhau
Xích đạo
Xích đạo
23027?B
23027?N
Chí tuyến bắc
Chí tuyến nam
00
00
ở những địa điểm có vĩ độ khác nhau thì có hiện tượng ngày đêm dài, ngắn khác nhau, càng xa xích đạo về phía hai cực, càng biểu hiện rõ rệt.
1. Hiện tượng ngày, đêmdài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên Trái Đất
Nửa cầu nào ngả về phía Mặt Trời nhất
Hiện tượng xảy ra
NCB
NCN
Xích Đạo
Tia MT chiếu thẳng góc ở vĩ tuyến nào?
Vĩ tuyến
đó gọi
là gì?
Ngày
Ngày
Vĩ độ
Nửa cầu bắc
Nửa cầu nam
22/6
21/3 đến 23/9
22/12
23/9 đến 21/3
Kết luận
900
66033?
900
66033?
Ngày dài 24h
Ngày dài 24h
Đêm dài 24h
Đêm dài 24h
2. ở hai miền cực số ngày có ngày, đêm dài suốt 24h thay đổi theo mùa.
Ngày , đêm dài suốt 6 tháng
Ngày , đêm dài suốt 6 tháng
Các địa điểm nằm từ 66033?B và 66033?N đến hai cực có số ngày có ngày, đêm dài 24h dao động theo mùa từ 1 ngày đến 6 tháng.
Các điểm nằm ở cực Bắc, cực Nam có ngày đêm dài suốt 6 tháng.
1
?
2
3
4
5
6
7
Trò chơI đoán ô chữ
Xin chân thành cảm ơn
quý thầy, cô và các em học sinh!
Kính chúc quý thầy cô
Sức khoẻ , an khang, thịnh vượng!
Chúc các em học sinh chăm ngoan, học giỏi!
Xin hẹn gặp lại!
Nửa cầubắc
Nửa cầu nam
Ngày 22/6
Hướng dẫn bài tập 3