Bài 9. Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa

Sở giáo dục và đào tạo tP hà nội
Phòng giáo dục-đào tạo quốc oai
Chào mừng ngày nhà giáo việt nam 20/11
Người thực hiện: Đỗ Danh Thắng
Đơn vị : Trường THCS Nghĩa Hương.
Kiểm tra bài cũ
Cùng một lúc trái đất tham gia mấy chuyển động? Đó là những chuyển động nào?
2. Trong quá trình chuyển động trục nghiêng và hướng tự quay của trái đất như thế nào?
Vào bài: Sự vận động tự quay quanh trục của trái đất sinh ra hiện tượng ngày đêm. Do sự chuyển động của trái đất quanh mặt trời mà nhịp điệu ngày đêm ở mỗi nơi trên trái đất khác nhau có nơi ngày dài bằng đêm, có nơi ngày dài hơn đêm. Thậm chí có nơi ngày đêm kéo dài suốt 6 tháng, đó là những nơi nào. Chúng ta tìm hiểu trong bài học hôm nay.
Tiết 11 (Bài 9):
1.Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên trái đất:
Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa
Quan sát hình 24 giải thích vì sao đường biểu hiện trục trái đất BN và đường phân chia sáng tối ST lại không trùng nhau?
Do trục trái đất nghiêng so với mặt phẳng quỹ đạo một góc . Đường phân chia sáng tối vuông góc với mặt phẳng quỹ đạo.
Quan sát thí nghiệm cho biết: - Vùng diện tích được chiếu sáng gọi là gì? - Vùng diện tích không được chiếu sáng gọi là gì?
Tiết 11 (Bài 9):
1.Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên trái đất:
Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa
Quan sát hình 24 cho biết:
- Ngày 22/6 nửa cầu nào ngả nhiều nhất về phía mặt trời? Mùa gì? - Ngày 22/12 nửa cầu nào ngả nhiều nhất về phía mặt trời? Mùa gì?
Sinh ra hiện tượng ngày đêm dài ngắn khác nhau.
Thảo luận nhóm (3 nhóm). Thảo luận theo phiếu học tập.
Câu hỏi: Quan sát hình 24 hãy điền dấu =, >, < vào ô trống.
=
>
<
Ngày dài hơn đêm
Ngày ngắn hơn đêm
Ngày bằng đêm
Nửa cầu Bắc
Chí tuyến Bắc
Ngày dài hơn đêm
Ngày ngắn hơn đêm
Ngày bằng đêm
Nửa cầu Nam
Nam
Chí tuyến Nam
=
>
<
=
=
=
Ngày bằng đêm
Ngày bằng đêm
NCB và NCN ngả như nhau
o
Xích đạo
Ngày bằng đêm
Bắc
=
>
<
Ngày dài hơn đêm
Ngày ngắn hơn đêm
Ngày bằng đêm
Nửa cầu Bắc
Bắc
Chí tuyến Bắc
Ngày dài hơn đêm
Ngày ngắn hơn đêm
Ngày bằng đêm
Nửa cầu Nam
Nam
Chí tuyến Nam
=
>
<
=
=
=
Ngày bằng đêm
Ngày bằng đêm
NCB và NCN ngả như nhau
o
Xích đạo
Ngày bằng đêm
Câu hỏi: Quan sát bảng trên em có nhận xét gì về: - Ngày và đêm ở xích đạo ngày đêm. - Ngày 22/6 ngày tiêu biểu cho mùa nóng ở nửa cầu Bắc có ngày đêm. - Ngày 22/6 ngày tiêu biểu cho mùa lạnh ở nửa cầu Nam có ngày đêm. - Ngày 22/12 ngày tiêu biểu cho mùa lạnh ở nửa cầu Bắc có ngày đêm. - Ngày 22/12 ngày tiêu biểu cho mùa nóng ở nửa cầu Nam có ngày đêm. - Tổng quát: Nửa cầu nào là mùa nóng thì ngày đêm
Nửa cầu nào là mùa lạnh thì ngày đêm
Tiết 11 (Bài 9):
1.Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên trái đất:
Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa
Quan sát hình 25 cho biết:
Sự khác nhau về độ dài ngày và đêm của các địa điểm A ( ), B ( ) ở nửa cầu Bắc và các địa điểm ở nửa cầu Nam vào ngày 22/6 và 22/12 như thế nào? Giải thích tại sao?
Độ dài ngày và đêm ở điểm C trên đường xích đạo vào ngày 22/6 và 22/12 như thế nào? Giải thích tại sao?
Tiết 11 (Bài 9):
1.Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên trái đất:
Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa
Kết luận:
Các địa điểm nằm trên đường xích đạo quanh năm lúc nào cũng có ngày dài bằng đêm.
Ngày 21/3 và ngày 23/9 mọi nơi trên trái đất đều có ngày dài bằng đêm.
- Ngày 22/6 ngày tiêu biểu cho: + Mùa nóng ở nửa cầu Bắc, nửa cầu Bắc có ngày dài hơn đêm. + Mùa lạnh ở nửa cầu Nam, nửa cầu Nam có ngày ngắn hơn đêm.
- Ngày 22/12 ngày tiêu biểu cho: + Mùa lạnh ở nửa cầu Bắc, nửa cầu Bắc có ngày ngắn hơn đêm. + Mùa nóng ở nửa cầu Nam, nửa cầu Nam có ngày dài hơn đêm.
Tổng quát: + Nửa cầu nào có mùa nóng thì ngày dài hơn đêm. + Nửa cầu nào có mùa lạnh thì ngày ngắn hơn đêm.
Quan sát bảng sau, em có nhận xét gì về số ngày có ngày dài suốt 24 giờ ở các vĩ độ?
Càng lên vĩ độ cao số ngày dài suốt 24 giờ càng dài ra







2. ở hai miền cực có số ngày, đêm dài suốt 24h thay đổi theo mùa
Tiết 11 (Bài 9):
Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa
1. Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên tráI đất
Giáo viên giới thiệu hai miền cực.
Miền cực Bắc tính từ đến
Miền cực Nam tính từ đến
Quan sát hình 25/SGK cho biết vào ngày 22/6 và 22/12 độ dài ngày và đêm ở điểm D và như thế nào? Giải thích vì sao?
Cho biết các vĩ tuyến và vĩ tuyến là những đường gì?
2. ở hai miền cực có số ngày , đêm dài suốt 24h thay đổi theo mùa
Tiết 11 (Bài 9):
Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa
1. Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên tráI đất
Kết luận: Vòng cực Bắc vĩ tuyến
Vòng cực Nam vĩ tuyến
Ngày 22/6: + Tại có 1 ngày ngày dài suốt 24 giờ + Tại có 1 ngày đêm dài suốt 24 giờ
Ngày 22/12: + Tại có 1 ngày đêm dài suốt 24 giờ + Tại có 1 ngày ngày dài suốt 24 giờ











2. ở hai miền cực có số ngày , đêm dài suốt 24h thay đổi theo mùa
Tiết 11 (Bài 9):
Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa
1. Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên tráI đất
Quan sát hình 25 và nội dung SGK trang 30 cho biết riêng ở hai cực. Cực Bắc và cực Nam có số ngày và đêm như thế nào?
2. ở hai miền cực có số ngày , đêm dài suốt 24h thay đổi theo mùa
Tiết 11 (Bài 9):
Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa
1. Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên tráI đất
Kết luận: Riêng ở hai cực Bắc và Nam.
+ Từ ngày 21/3 đến 23/9 tại cực Bắc có 186 ngày ngày dài suốt 24 h và tại cực Nam có 186 ngày đêm dài suốt 24h
+ Từ ngày 23/9 đến 21/3 tại cực Bắc có 186 ngày đêm dài suốt 24 h và tại cực Nam có 186 ngày ngày dài suốt 24h
Quan sát các bức tranh trên em có nhận xét gì về khung cảnh vào thời điểm nào trong ngày?
Hoàng hôn
Hiên tượng đêm trắng ở Maxcơva (Nga)
Củng cố
Bài tập 1: Dựa vào kiến thức đã học điền vào chỗ .. sao cho đúng:
3) Vòng cực Bắc là vĩ tuyến......
4) Vòng cực Nam là vĩ tuyến......
5) Miền cực Bắc được tính từ vĩ tuyến.... đến vĩ tuyến....
6) Miền cực Nam được tính từ vĩ tuyến.... đến vĩ tuyến....
7) Tại vòng cực mỗi năm chỉ có .................................... ........................... kéo dài suốt 24h vào ngày 22/6 và 22/12
8) Tại cực Bắc và cực Nam số ngày hoặc đêm kéo dài suốt 24h lên tới ........
1ngày đêm dài 24h
1 ngày ngày dài 24h hoặc
186 ngày (6 tháng)
1) Chí tuyến Bắc là vĩ tuyến......
2) Chí tuyến Nam là vĩ tuyến......
Củng cố
Vòng cực Bắc
Vòng cực Nam
Vòng cực Bắc
Vòng cực Nam
Cực Bắc
Cực Bắc
Cực Nam
Cực Nam
Kết luận
Mùa hè (nóng) Từ 1ngày->6tháng
Mùa đông (lạnh) Từ 1ngày->6tháng
Dựa vào kiến thức đã học hoàn thành bảng sau:
1
186
1
1
1
186
186
186
Hạ
Hạ
Hạ
Hạ
Đông
Đông
Đông
Đông
Củng cố
Bài tập 2: Giải thích câu tục ngữ ở miền bắc Việt Nam
"Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng.
Ngày tháng mười chưa cười đã tối."
Dặn dò
Về nhà các em học bài cũ, làm bài tập và xem trước bài 10
Kính chúc các thầy cô giáo mạnh khoẻ, hạnh phúc
Chúc các em học sinh chăm ngoan, học giỏi