Bài 9. Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa

Chào mừng hội thi
giáo viên dạy giỏi thành phố Sơn Tây
Năm học 2007 - 2008
KIểm tra bài cũ
( ? ) Nêu nguyên nhân sinh ra các mùa trên Trái Đất ?
Nguyên nhân : Khi chuyển động trên quỹ đạo trục Trái Đất nghiêng 66�33` và không đổi hướng nên khi thì nửa cầu Bắc ngả về phía Mặt Trời , khi thì nửa cầu Nam ngả về phía Mặt Trời sinh ra các mùa
Tiết 11 - Bài 9
Hiện tượng ngày đêm dài ngắn theo mùa
1. Hiện tượng ngày , đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên Trái Đất :
23�27`
66�33`
Ngày dài
Đêm ngắn
(?) Ngày 22 / 6 ( Hạ chí ) ánh sáng Mặt Trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở vĩ tuyến bao nhiêu ? Vĩ tuyến đó là đường gì ?
(?) Ngày 22 / 12 ( Đông chí ) ánh sáng Mặt Trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở vĩ tuyến bao nhiêu ? Vĩ tuyến đó là đường gì ?
23�27`
Chí tuyến Bắc
23�27`
Chí tuyến Nam
Chuyển động biểu kiến của Mặt Trời
trong 1 năm
22 - 6
23 - 9
21 - 3
22 -12
Chí tuyến Bắc
Xích đạo
Chí tuyến Nam
23�27` B
23�27` N
0�


a/ Chí tuyến : là đường vĩ tuyến 23� 27� trên hai nửa cầu Bắc và Nam có một lần ánh sáng Mặt Trời chiếu thẳng góc trong năm.
* Vĩ tuyến 23� 27� Bắc gọi là đường chí tuyến Bắc .
* Vĩ tuyến 23� 27�Nam gọi là đường chí tuyến Nam.


HĐ nhóm (5`): Phân tích hiện tượng ngày đêm dài, ngắn ở các vĩ tuyến: * Ngày 22 / 6 : Nhóm 1: 66� 33� Bắc ; 23� 27�Bắc
Nhóm 2 : 23� 27� Nam , 66� 33� Nam
* Ngày 22 / 12 : Nhóm 3 : 66� 33� Bắc ; 23� 27�Bắc
Nhóm 4 : 23� 27� Nam , 66� 33� Nam

22 - 6
66�33`
Ngày dài 24 giờ
23�27`
Ngày dài hơn đêm
Xích đạo
Ngày bằng đêm
23�27`
Ngày ngắn hơn đêm
66�33`
Đêm dài 24 giờ
22 - 12
66�33`
Đêm dài 24 giờ
23�27`
Ngày ngắn hơn đêm
Xích đạo
Ngày bằng đêm
23�27`
Ngày dài hơn đêm
66�33`
Ngày dài 24 giờ
Quan sát hình 25 , em hãy cho biết độ dài ngày đêm của các địa điểm A , B ở nửa cầu Bắc và điểm A�, B � nửa cầu Nam vào 2 ngày 22 - 6 và 22 - 12 ,
điểm C ở xích đạo ?
B
A
B`
A`
B
A
A`
B`
C
C
b . Sự chênh lệch độ dài ngày , đêm :
* Càng xa xích đạo về phía hai cực sự chênh lệch ngày đêm càng lớn .
* Khi Bắc bán cầu là mùa hạ có ngày dài đêm ngắn , lúc đó Nam bán cầu là mùa đông thì ngày ngắn đêm dài và ngược lại .
(?) Quan sát ảnh sau , em hãy cho biết ngày 21 / 3 và ngày
23 / 9 Mặt Trời chiếu thẳng góc với đường vĩ tuyến nào ?
(?) Thời gian ngày , đêm ở mọi nơi trên Trái Đất như thế nào?



Cực Bắc
Cực Nam
Cực Nam
CựcBắc

* Ngày 21 - 3 và 23 - 9 mọi nơi trên Trái Đất có ngày dài bằng đêm .
* ở xích đạo quanh năm có ngày dài bằng đêm
2. ở hai miền cực số ngày có ngày đêm dài suốt 24 giờ thay đổi theo mùa :



( ?.)Vào các ngày 22 - 6 và 22 - 12 độ dài ngày đêm của các điểm D và D �ở vĩ tuyến 66� 33� Bắc và Nam của hai nửa cầu như thế nào ? Vĩ tuyến đó là những đường gì ?


Ngày dài 24 giờ
Đêm dài 24 giờ
66�33`B
66�33`N
66�33`N
Ngày dài 24 giờ
Đêm dài 24 giờ
66�33`B
22 - 6
22 - 12
D`
D
D
D`
Vòng cực Bắc
Vòng cực Nam
a. Vòng cực : Là đường giới hạn rộng nhất của vùng có ngày hoặc đêm dài 24 giờ
* Vĩ tuyến 66� 33� Bắc gọi là vòng cực Bắc
* Vĩ tuyến 66� 33` Nam gọi là vòng cực Nam
Dựa vào bảng sau hãy nhận xét số ngày có ngày dài suốt 24 giờ ở các vĩ độ ?
Càng lên vĩ độ cao số ngày có ngày dài
24 giờ càng tăng
b. Từ vòng cực đến cực số ngày có ngày , hoặc đêm dài 24 giờ tăng dần từ 1 ngày đến 6 tháng .

Đêm trắng
Hiện tượng cực quang
Em hãy nối các ý ở cột I với cột II sao cho đúng?
Tỡm ụ ch?
Xin cảm ơn các thầy cô giáo và các em !