Bài 9. Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa

PHẠM DUY HIỂN - TRƯỜNG THCS LẠC LONG QUAN
Trang bìa
Trang bìa:
Kiểm tra bài cũ
Học sinh 1(2 câu):
Ở nửa cầu Bắc , ngày bắt đầu mùa hè là :
Ngày 22 tháng 6
Ngày 23 tháng 9
Ngày 21 tháng 3
Ngày 22 tháng 12
Vào ngày nào hàng năm cả hai nửa cầu đều nhận được một lượng ánh sáng và nhiệt như nhau ?
Ngày 22 tháng 6 và ngày 22 tháng 12
Ngày 21 tháng 3 và ngày 23 tháng 9
Ngày 21 tháng 6 và ngày 23 tháng 12
Ngày 22 tháng 3 và ngày 22 tháng 9
Học sinh 2(2 câu):
Thời gian Trái Đất chuyển động quanh Mặt Trời một vòng hết :
360 ngày
362 ngày 6 giờ
365 ngày 6 giờ
366 ngày
Nước ta nằm ở khu vực nhiệt đới , quanh năm nóng nên có sự phân hóa :
4 mùa rõ rệt
4 mùa không rõ rệt
2 mùa rõ rệt
Tất cả các câu trên đều sai
Hiện tượng ngày,đêm dài ngắn ở các vĩ độ
Nhắc lại các ngày chí trong năm:
Bài tập 1: Trục sáng tối - Trục Trái Đất
Dựa vào hình trên , hãy cho biết vì sao đường biểu diễn trục Trái Đất (BN) và đường phân chia sáng tối (ST) không trùng nhau ? Vì Khi chuyển động xung quanh Mặt Trời trục Trái Đất nghiêng với mặt phẳng xích đạo một góc latex(66^0 33`) . Trục sáng tối luôn vuông góc với mặt phẳng quỹ đạo và hai đường cắt nhau tạo thành một góc latex(23^0 27`). Vậy đường phân chia sáng tối không trùng với trục của Trái Đất . Như vậy khi Trái Đất ở vị trí hạ chí(22-6) , nửa cầu Bắc chúc về phía Mặt Trời nhiều nhất , còn nửa cầu Nam ngả về phía đối diện . Khi Trái Đất ở vị trí đông chí(22-12) , đến lượt nửa cầu Nam ngả về phía Mặt Trời nhiều nhất , còn nửa cầu Bắc ngược lại Bài tập 2: góc chiếu của Mặt Trời ngày hạ chí - đông chí
Hãy quan sát đoạn phim sau Dựa vào đoạn phim trên hãy cho biết : - Ngày hạ chí (22-6), ánh sáng mặt trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở vĩ tuyến bao nhiêu ? Vĩ tuyến đó là đường nào ? - Ngày đông chí (22-12), ánh sáng mặt trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở vĩ tuyến bao nhiêu ? Vĩ tuyến đó là đường nào ? - Ngày hạ chí (22-6), ánh sáng mặt trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở vĩ tuyến latex(23^0 27`) Bắc . Vĩ tuyến đó là đường chí tuyến Bắc - Ngày đông chí (22-12), ánh sáng mặt trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở vĩ tuyến latex(23^0 27`) Nam . Vĩ tuyến đó là đường chí tuyến Nam Bài tập 3: Độ dài của ngày , đêm theo vĩ độ
Dựa vào hình trên hãy cho biết - Sự khác nhau về độ dài của ngày , đêm của các địa điểm A,B ở nửa cầu Bắc và các địa điểm tương ứng ở nửa cầu Nam vào các ngày 22 - 6 và 22-12 . - Độ dài của ngày và đêm trong ngày 22-6 và ngày 22-12 ở địa điểm C nằm trên đường Xích đạo . - Vào các ngày 22-6 và 22-12 , các địa điểm A,B ở nửa cầu Bắc và các điểm A`,B` ở nửa cầu Nam đều có ngày dài đêm ngắn . Càng lên các vĩ tuyến cao sự chênh lệch về ngày và đêm càng rõ rệt . Tại nửa cầu Bắc , ngày ở địa điểm A dài hơn địa điểm B và đêm ở địa điểm A ngắn hơn đêm ở địa điểm B . - Vào các ngày 22-6 và 22-12 , địa điểm C nằm trên Xích đạo có ngày đêm dài bằng nhau . - Trong hai ngày xuân phân (21/3) và ngày thu phân (23/9) , lúc 12 giờ trưa ánh sáng Mặt Trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở xích đạo . Hai nửa cầu Bắc và Nam có ngày đêm dài như nhau Em hãy giải thích hiện tượng trên ? - Trong khi chuyển động quanh Mặt Trời, do trục của Trái Đất nghiêng và không đổi hướng nên Trái Đất có lúc ngả nửa cầu Bắc , có lúc ngả nửa cầu Nam vế phía Mặt Trời - Do đường phân chia sáng tối (ST) không trùng với trục Trái Đất (BN) nên các địa điểm trên nửa cầu Bắc và nửa cầu Nam có hiện tượng ngày đêm dài ngắn khác nhau theo vĩ độ . - Các địa điểm trên đường Xích đạo quanh năm lúc nào cũng có ngày đêm dài ngắn như nhau . Ở hai miền cực có số ngày có ngày , đêm dài suốt 24 giờ thay đổi theo mùa
Bài tập 1: Hiện tượng ngày , đêm ở hai miền cực
Dựa vào hình trên hãy cho biết - Vào các ngày 22-6 và 22-12 , độ dài ngày,đêm của các điểm D và D` ở các vĩ tuyến latex(66^0 33`) Bắc và Nam của hai nửa cầu sẽ như thế nào ? Vĩ tuyến latex(66^0 33`) Bắc và Nam là những đường gì ? - Độ dài của ngày và đêm trong ngày 22-6 và ngày 22-12 ở hai điểm cực như thế nào ? - Vào các ngày 22-6 , ở nửa cầu Bắc , điểm D có ngày dài 24 giờ . Khi đó ở nửa cầu Nam , điểm D` có đêm dài 24 giờ . - Vào các ngày 22-12 , ở nửa cầu Bắc , điểm D có đêm dài 24 giờ . Khi đó ở nửa cầu Nam , điểm D` có ngày dài 24 giờ . - Vĩ tuyến latex(66^0 33`) Bắc và Nam là những đường vòng cực Bắc và vòng cực Nam - Vào các ngày 22-6 và 22-12 , ở hai điểm cực Bắc và cực Nam có ngày hoặc đêm dài suốt 24 giờ Dựa vào hình trên , hãy cho biết vào ngày 22/6 và 22/12 , ở những địa điểm nào chỉ có ngày hoặc đêm dài suốt 24 giờ ? - Vào các ngày 22/6 và 22/12 , các địa điểm trên vĩ tuyến latex(66^0 33`) Bắc và Nam có một ngày hoặc đêm dài suốt 24 giờ Dựa vào hình trên , hãy cho biết ở những địa điểm nào chỉ có ngày hoặc đêm thay đổi theo mùa từ 1 ngày đến 6 tháng ? - Các địa điểm trên vĩ tuyến latex(66^0 33`) Bắc và Nam đến hai cực Bắc và Nam có ngày hoặc đêm thay đổi theo mùa từ một ngày đến 6 tháng - Các địa điểm nằm ở cực Bắc và cực Nam có ngày , đêm dài suốt 6 tháng Bài tập vận dụng
Bài tập 1:
Em hãy giải thích câu ca dao sau : Ngày tháng Năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng Mười chưa cười đã tối Trả lời Nước ta nằm ở nửa cầu Bắc , nằm ở gần chí tuyến Bắc , cho nên vào tháng Năm nửa cầu Bắc ngả dần về phía Mặt Trời nên có hiện tượng ngày dài và đêm ngắn . Vào tháng Mười , nửa cầu Bắc nằm chếch xa Mặt Trời nên có hiện tượng có ngày ngắn và đêm dài . Bài tập 2: Trắc nghiệm một lựa chọn
Vào ngày 22/6 , nửa cầu Bắc chúc ngả về phía Mặt Trời nhiều nhất và có diện tích chiếu sáng rộng nhất nên :
Có ngày dài đêm ngắn
Có ngày ngắn đêm dài
Có ngày đêm dài như nhau
Tất cả đều đúng
Bài tập 3: Trắc nghiệm một lựa chọn
Ở các vòng cực Bắc và Nam , các ngày 22/6 và 22/12 có ngày hoặc đêm dài :
12 giờ
20 giờ
24 giờ
22 giờ
Bài tập 4: Trắc nghiệm một lựa chọn
Các địa điểm nằm ở cực Bắc và cực Nam có ngày đêm dài suốt :
Ba tháng
Một ngày
6 tháng
9 tháng
Hướng dẫn về nhà:
- Học nội dung của b học - Làm các bài tập 1,2,3 trang 30 - Xem trước nội dung bài Cấu tạo trong của Trái Đất