Bài 8. Sự chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời

PHÒNG GIÁO DỤC ĐỨC THỌ
TRƯỜNG THCS YÊN TRẤN
NGƯỜI THỰC HIỆN: Đặng Thị Ngọc Linh
Bài cũ:
- Sự vận động tự quay quanh trục của Trái Đất đã sinh ra những hệ quả gì?
- Nếu không có sự vận động tự quay quanh trục thì hiện tượng ngày đêm Trái Đất như thế nào?
- Hiện tượng ngày và đêm trên Trái đất
Do Trái đất có dạng hinh cầu nên ánh sáng Mạt Trời chỉ chiếu sáng được một nửa, nửa được chiếu sáng là ngày, nửa nằm trong bóng tối là đêm. Do Trái đất quay quanh trục từ tây sang đông nên mọi nơi trên Trái đất lần lượt có ngày và đêm.
- Sự lệch hướng của các vật chuyển động trên bề mặt Trái Đất
-

0o
BCB
BCN
A
B
A
B
D
C
D
C
Ngoài sự vận động quanh trục, Trái đất còn chuyển động quanh Mặt Trời. Sự chuyển động của Trái đất quanh Mặt trời như thế nào và sinh ra hệ quả gì?
Tiết 10
Bài 8
Sự chuyển động của Trái Đất
Quanh mặt trơi
I. Sự chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời
Quan sát hình chuyển động và cho biết :
1. Hướng chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời ?
2. Độ nghiêng và hướng của trục Trái Đất ở các vị trí : xuân phân, hạ chí, thu phân và đông trí ?
22 - 12
Đông� Chí
23 - 9
Thu Phân
21 - 3
Xuân Phân
22 - 6
Hạ Chí
Sự vận động của Trái đất quanh Mặt Trời
1. Sự chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời
Trái Đất chuyển động quanh Mặt Trời theo hướng từ Tây sang đông trên quỹ đạo hình elíp gần tròn.
Khi chuyển động quanh Mặt Trời, trục Trái Đất có độ nghiêng và hướng nghiêng không đổi(chuyển động tịnh tiến)
Thời gian chuyển động quanh Mặt Trời một vòng là 365 ngày 6 giờ (một năm thiên văn, năm lịch có 365 ngày, cứ 4 năm có một năm nhuận)

Do trục Trái đất nghiêng và không đổi hướng khi chuyển động quanh Mặt Trời sinh ra hiện tượng các mùa.
II. Hiện tượng các mùa
22 - 12
Đông� Chí
23 - 9
Thu Phân
21 - 3
Xuân Phân
22 - 6
Hạ Chí
Các mùa trên Trái đất
Lâp hạ
Mùa xuân
X
Lập thu

Mùa hạ
Mùa thu
Lập đông
Lập xuân
Mùa đông
X
X
X
- Quan sát vị trí các Bán cầu ở các ngày: hạ chí, đông chí, xuân phân, thu phân, để hoàn thành phiếu học tập.
Thảo luận:
Nhóm 1 :
Trong ngày 22-6 (hạ chí), nửa cầu nào ngã về phía Mặt Trời ?
Khi ngã về phía Mặt Trời nửa cầu đó có đặc điểm gì ?
Và nửa cầu không ngã về phía mặt trời có đặc điểm gì ?
Nhóm 2 :
Trong ngày 22-12 (đông chí), nửa cầu nào ngã về phía Mặt Trời ?
Khi ngã về phía Mặt Trời nửa cầu đó có đặc điểm gì ?
Và nửa cầu không ngã về phía Mặt Trời có đặc điểm gì ?
Nhóm 3 và nhóm 4 :
Trái Đất hướng cả hai nửa cầu Bắc và Nam về phía Mặt Trời như nhau vào các ngày nào ?
Khi đó ánh sáng Mặt Trời chiếu thẳng góc vào nơi nào trên bề mặt Trái Đất ?
Đó là mùa nào trong năm ở hai bán cầu ?
Mùa nóng
chuyển lạnh
Nửa cầu Bắc.
Thu phân
Chuyển lạnh sang nóng
Nửa cầu Bắc.
Xuân phân
Lạnh (Đông)
Nhận ít
Chếch xa nhất
Nửa cầu Bắc.
Đông chí
Nóng (Hạ)
Nhận nhiều .
Ngã gần nhất.
Nửa cầu Bắc.
Hạ chí.
Mùa lạnh
Chuyển nóng
Lượng ánh sáng và nhiệt nhận được như nhau.
Hai nửa cầu hướng về Mặt Trời như nhau.
Nửa cầu Nam
Xuân phân
23/9
Chuyển nóng sang lạnh.
Lượng ánh sáng và nhiệt nhận được như nhau.
Hai nửa cầu hướng về Mặt Trời như nhau.
Nửa cầu Nam
Thu phân.
21/3
Nóng (Hạ)
Nhận nhiều .
Ngã gần nhất.
Nửa cầu Nam
Hạ chí.
22/12
Lạnh (Đông)
Nhận ít
Chếch xa nhất
Nửa cầu Nam
Đông chí
22/6
Mùa
Lượng ánh sáng và nhiệt
Trái đất ngả gần nhất, chếch xa nhất Mặt Trời
Địa điểm bán cầu
Tiết
Ngày
2. HIỆN TƯỢNG CÁC MÙA
Khi chuyển động trên quỹ đạo, trục Trái Đất có độ nghiêng không đổi, hướng về một phía.
Hai nửa cầu luân phiên nhau ngã gần và chếch xa Mặt Trời sinh ra các mùa .
Sự phân bố ánh sáng, lượng nhiệt và cách tính mùa ở hai nửa cầu Bắc và Nam hoàn toàn trái ngược nhau.
Các mùa tính theo dương lịch và âm dương lịch có khác nhau về thời gian bắt đầu và kết thuc.


22 - 12
Đông� Chí
23 - 9
Thu Phân
21 - 3
Xuân Phân
22 - 6
Hạ Chí
Cách tính mùa trên Trái đất
Lâp hạ
Mùa xuân
X
Lập thu

Mùa hạ
Mùa thu
Lập đông
Lập xuân
Mùa đông
X
X
X
Theo dương lịch Theo âm- dương lịch
ở Bắc bán cầu
Mùa xuân:
Từ 21-3 (Xuân phân)
đến 22-6 (hạ chí)
Mùa hạ:
Từ 22-6 (hạ chí)
đến 23-9 (Thu phân)
Mùa thu
Từ 23-9 (Thu phân)
đến 22-12 (đông chí)
Mùa đông
Từ 22-12 (Đông chí)
đến 21-3 Xuân phân

Tõ lËp xu©n ®Õn lËp h¹


Tõ lËp h¹ ®Õn lËp thu


Tõ lËp thu ®Õn lËp ®«ng


LËp ®«ng ®Õn lËp xu©n
Các mùa ở Việt Nam
Việt nam nằm trong khu vực nhiệt đới, quanh năm nóng, sự phân hóa 4 mùa không rõ rệt. ở miền Bắc có 4 mùa, nhưng mùa xuân và mùa thu chỉ là thời kì chuyển tiếp ngắn. ở miền Nam nóng quanh năm, chỉ có mùa mưa và mùa khô.
Củng cố bài
Câu 1 : Vào những ngày nào trong năm, hai nửa cầu Bắc và Nam đều nhận được lượng nhiệt và ánh sáng như nhau?
A. Ngày 22/6 và 23/9
B. Ngày 23/9 và 21/3
C. Ngày 22/6 và 22/12
D. Ngày 21/3 và 22/12
Câu 2: Tại sao Trái Đất chuyển động quanh Mặt Trời lại sinh ra 2 thời kì nóng lạnh luân phiên nhau ở hai nửa cầu?
-Do trục Trái đất nghiêng và không đổi hướng khi chuyển động trên quỹ đạo nên 2 nửa cầu Bắc và Nam luân phiên nhau ngã về phía Mặt Trời.
Những nội dung chính
Trái đất chuyển động quanh Mặt Trời theo hướng từ Tây sang Đông. Thời gian Trái Đất chuyển động một vòng trên quỹ đạo là 365 ngày 6 giờ.
Khi chuyển động trên quỹ đạo, trục Trái Đất bao giờ cũng có độ nghiêng không đổi và hướng về một phía nên hai nửa cầu Bắc và Nam luân phiên nhau ngã về phía Mặt Trời , sinh ra các mùa. Các mùa tính theo dương lịch và âm dương lịch có khác nhau về thời gian bắt đầu và kết thúc.
Sự phân bố lượng nhiệt, ánh sáng và cách tính mùa ở hai nửa cầu Bắc và Nam hoàn toàn trái ngược nhau.
Hoạt động nối tiếp
Làm bài tập 3 SGK.
Đọc bài đọc thêm.
Người thực hiện:
Đặng Thị ngọc Linh
GV trường THCS YênTrấn