Bài 8. Sự chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời

Bài 8: Sự chuyển động củaTrái đất
quanh Mặt trời.
G:Thu hút sự chú ý của học sinh.

“Sen tàn cúc lại nở hoa
Sầu dài ngày ngắn, đông đà sang xuân”
Câu thơ trên của Nguyễn Du đã nói đến một hiện tượng quen thuộc gì trên Trái Đất? Vì sao có hiện tượng này?
L: Mối quan hệ giữa bài cũ – bài mới.

Ở bài học trước, chúng ta đã tìm hiểu chuyển động tự quay quanh trục của Trái đất. Tuy nhiên để có sự sống trên Trái đất, phải có sự kết hợp giữa chuyển động tự quay quanh trục và chuyển động quanh Mặt trời.Vậy chuyển động này như thế nào? Bài hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu.
O: Kết quả của bài học.
Sau bài học, học sinh có thể:
1. Về kiến thức.
- Biết được đặc điểm của chuyển động của Trái đất quanh Mặt trời.
- Hiểu, giải thích được 1 hệ quả quan trọng của chuyển động này là hiện tượng các mùa, cũng như sự trái ngược các mùa nóng lạnh ở 2 bán cầu.
2. Về kĩ năng.
- Hình thành từng bước cho các em kĩ năng quan sát tranh ảnh, video.
- Phát triển kĩ năng làm việc theo nhóm.
3. Về thái độ.
- Qua bài học, cho các em nhận thức được: ‘’Sự sống trên Trái đất quả là điều kì diệu”, hình thành trong các em tình yêu với thiên nhiên, vạn vật.
- Hình thành thái độ, hành vi tích cực đối với môi trường mà các em đang sống.
L: Cấu trúc của bài học.

S: Kích thích động cơ học tập của học sinh.


Tại sao trong khi ở nước ta đang là mùa hạ nóng nực thì ở Ustralia lại là mùa đông lạnh lẽo?
I. Sự chuyển động của Trái đất
quay quanh Mặt Trời.
Quan sát hình chuyển động sau, em có nhận xét gì về chuyển động tự quay quanh trục và chuyển động quay quanh Mặt Trời của Trái đất? Qũy đạo chuyển động và thời gian chuyển động quay quanh Mặt Trời của Trái đất?
Ghi bài
21/3 Xuân phân
23/9 Thu phân
22/12 Đông chí
22/6 Hạ chí
- Chuyển động tự quay quanh trục và chuyển động quay quanh Mặt Trời của Trái đất là 2 chuyển động diễn ra đồng thời.
-Trái Đất chuyển động quanh mặt trời theo hướng từ Tây sang Đông, theo quỹ đạo là hình elip gần tròn. Thời gian để Trái đất quay quanh Mặt Trời một vòng là 365 ngày 6 giờ.
Cách tính năm và năm nhuận.
Quan sát hình chuyển động, em hãy cho biết:
+ Hướng chuyển động của Trái đất quanh Mặt Trời.
+ Độ nghiêng và hướng của trục Trái đất ở các vị trí: xuân phân, hạ chí, thu phân và đông chí.



Trong khi chuyển động trên quỹ đạo quanh Mặt Trời, Trái Đất lúc nào cũng giữ nguyên độ nghiêng và hướng của trục không đổi.
Sự chuyển động đó gọi là sự chuyển động tịnh tiến.
II. Hiện tượng các mùa.


Quan sát video, hình 23.Sgk, làm việc theo
nhóm để hoàn thành các câu hỏi sau.
Nhóm 1 :
. Ngày 22/6, nửa cầu nào ngả về phía Mặt Trời?
. Nửa cầu ấy có đặc điểm gì?
. Nửa cầu không ngả về phía Mặt Trời có đặc điểm gì?
Nhóm 2:
. Ngày 22/12, nửa cầu nào ngả về phía Mặt Trời?
. Nửa cầu ấy có đặc điểm gì?
. Nửa cầu không ngả về phía Mặt Trời có đặc điểm gì?

Nhóm 3:
. Trái Đất hướng cả hai nửa cầu Bắc và Nam về phía Mặt trời như nhau vào các ngày nào?
. Khi đó ánh sáng Mặt Trời chiếu thẳng góc vào nơi nào trên bề mặt Trái Đất?
. Đó là mùa nào trong năm ở hai bán cầu?
Chuy?n l?nh sang nĩng
N?a c?u B?c
Xu�n ph�n
Chuy?n nĩng sang l?nh.
N?a c?u B?c
Xu�n ph�n
L?nh (Dơng)
Nh?n ít
Ch?ch xa nh?t
N?a c?u B?c
Dơng chí
Nĩng (H?)
Nh?n nhi?u.
Ng? g?n M?t Tr?i nh?t.
N?a c?u B?c
H? chí
Chuy?n nĩng sang l?nh
Hai n?a c?u nh?n lu?ng �nh s�ng v� nhi?t nhu nhau.
Tr�i d?t hu?ng hai n?a c?u v? phía M?t Tr?i nhu nhau.
N?a c?u Nam
Thu ph�n
Chuy?n l?nh sang nĩng
Hai n?a c?u
nh?n lu?ng �nh s�ng v� nhi?t nhu nhau.
Tr�i d?t hu?ng c? hai n?a c?u v? phía M?t Tr?i nhu nhau.
N?a c?u Nam
Thu ph�n
Nĩng (H?)
Nh?n nhi?u.
Ng? g?n nh?t.
N?a c?u Nam
H? chí
L?nh(Dơng))
Nh?n ít
Ch?ch xa nh?t
N?a c?u Nam
Dơng chí
Lu?ng �nh s�ng v� nhi?t
Tr�i d?t g?n M?t Tr?i nh?t, xa M?t Tr?i nh?t.
N?a c?u n�o?

Ngày
Tiết
Mùa
22/6
22/12
23/9
21/3
Và như vậy, do trục Trái đất nghiêng và không đổi hướng trong khi chuyển động trên quỹ đạo nên Trái đất có lúc ngả nửa cầu Bắc, có lúc ngả nửa cầu Nam về phía Mặt Trời, dẫn đến hình thành các mùa nóng lạnh, luân phiên ở 2 nửa cầu.
Người ta còn chia 1 năm ra bốn mùa, song ở
nửa cầu Bắc, các nước theo dương lịch tính
thời gian bắt đầu và kết thúc các mùa có
khác một số nước quen dùng âm dương lịch
ở châu Á.

Bốn mùa thể hiện rõ rệt nhất ở khu vực khí hậu nào?
Khu vực ôn đới
Mùa xuân ấm áp
Mùa hè nóng nực
Mùa thu mát mẻ
Mùa đông lạnh lẽo


Nước ta nằm ở khu vực nhiệt đới, quanh năm nóng, sự phân hóa ra 4 mùa không rõ rệt. Ở miền Bắc tuy có 4 mùa nhưng mùa xuân và thu chỉ là những thời kì chuyển tiếp ngắn. Ở miền Nam, hầu như nóng quanh năm,chỉ có hai mùa: một mùa mưa và một mùa khô.
O: Kiểm tra kết quả học tập của học sinh.


Chọn đáp án em cho là đúng nhất cho các câu hỏi dưới đây.
Câu hỏi 1:
Chuyển động tịnh tiến của Trái đất là chuyển động:
a. Tự quay quanh trục.
b. Quay quanh Mặt trời theo hướng từ Đông sang Tây.
c. Quay quanh Mặt Trời với độ nghiêng và hướng nghiêng của trục thay đổi.
d. Quay quanh Mặt Trời với độ nghiêng và hướng nghiêng của trục không đổi.
Câu hỏi 2:
Vào ngày nào, Trái Đất hướng cả 2 nửa cầu Bắc và Nam về phía Mặt Trời như nhau ?
a. 22/12
b. 22/6
c. 23/9
d. 23/9 và 21/3.
Câu hỏi 3:
Bốn mùa thay đổi rõ rệt nhất ở khu vực:
a. Nhiệt đới.
b. Hai cực.
c. Xích đạo.
d. Ôn đới.
F: Thông tin phản hồi.
- Sự trao đổi giữa hs-hs để có câu trả
lời đúng nhất.
- Gv kiểm tra câu trả lời của Hs, chuẩn xác đáp án đúng nhất.

F: Tương lai của bài học.
- Ra bài tập về nhà cho hs ( câu hỏi và bài tập cuối bài)
- Đưa ra 1 câu hỏi gợi mở nội dung bài tiếp theo: Ngoài hiện tượng mùa, chuyển động của Trái đất quanh Mặt Trời còn sinh ra hiện tượng gì?