Bài 7. Sự vận động tự quay quanh trục của Trái Đất và các hệ quả

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP
CHỦ ĐỀ: SỰ VẬN ĐỘNG CỦA TRÁI ĐẤT

1. Sự vận động của Trái Đất quanh Trục:
Tây
Đông
H? Dựa vào SGK và ảnh bên cho biết Trái Đất chuyển động quanh trục quay theo hướng nào?
Sự vận động của Trái Đất quanh trục
66033’
Tây
Đông
H? Thời gian Trái Đất tự quay một vòng quanh trục trong một ngày đêm được quy ước là bao nhiêu giờ?
Sự vận động của Trái Đất quanh trục
- Thời gian tự quay một vòng quanh trục là 24 giờ ( một ngày đêm )
1. Sự vận động của Trái Đất quanh Trục:
Tây
Đông
H? Để tiện cho việc tính giờ và giao dịch trên thế giới người ta chia bề mặt Trái Đất ra làm mấy khu vực giờ?
Sự vận động của Trái Đất quanh trục
- Hướng tự quay: từ Tây sang Đông
- Thời gian tự quay một vòng quanh trục là 24 giờ ( một ngày đêm )
- Bề mặt Trái Đất được chia thành 24 khu vực giờ.
H? Hãy cho biết trong 24 khu vực giờ đó đâu là khu vực giờ gốc?
150
H? Hãy cho biết Việt Nam nằm ở khu vực giờ thứ mấy?
H? Giờ tính theo khu vực giờ gốc gọi là giờ gì?
Giờ tính theo khu vực giờ gốc gọi là giờ G.M.T
Cùng một lúc trái đất tham gia những chuyển động nào?
Hướng của các chuyển động trên?
Quỹ đạo của trái đất quanh mặt trời có hình gì?
2. Sự chuyển động của trái đất quanh mặt trời:
Thu phân
23/9
Đông chí
22/12
Xuân phân
21/3
Hạ chí
22/6
2. Sự chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời:
365 ngày 6 giờ
H? Nhận xét hiện tượng xảy ra?
Một nửa được chiếu sáng ( ngày), một nửa nằm trong
bóng tối (đêm)
H? Vì sao cùng 1 lúc chỉ có một nửa Trái Đất được chiếu sáng, còn nửa kia nằm trong bóng tối?
Vì Trái Đất hình cầu.
H? Giải thích vì sao trên Trái Đất có ngày, đêm liên tục?
Vì Trái Đất tự quay quanh trục từ tây sang đông liên tục nên ngày đêm kế tiếp nhau ở khắp mọi nơi trên Trái Đất.
H? Dựa vào hình 22, em hãy cho biết: Ở Bắc bán cầu các vật chuyển động theo hướng từ P đến N và Từ O đến S bị lệch về phía bên phải hay bên trái?
Trả lời :
+ Từ P đến N vật chuyển động bị lệch bên phải.
+ Từ O đến S vật chuyển động bị lệch bên phải.
Hình 22 – Sự lệch hướng do vận động tự quay của Trái Đất.
Hình 22 : Sự lệch hướng do vận động tự quay của Trái Đất.
H? Như vậy, ở bán cầu Nam chuyển động vật lệch về phía nào?

Hai nửa cầu Bắc và Nam lần lược ngã gần và chếch xa Mặt Trời nên sinh ra các mùa
H23. Sự vận động của Trái Đất quanh Mặt Trời và các mùa ở Bắc bán cầu
Mùa Xuân
Mùa hạ
Mùa Thu
Mùa Đông
S
T
N
N
B
Tia sáng mặt trời
B
S
T
200B
400 B
200N
400N
400B
400N
200N
200B
A
A`
B`
B`
A`
A
B
C
C
Ng�y 22/ 6
Ng�y 22/12
B

Hình 25: Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các địa điểm có vĩ độ
khác nhau




S
N
N
Tia sáng Mặt Trời
B
00
00
S
T
N
N
B
Tia sáng mặt trời
B
00
S
T
Ng�y 22/ 6
Ng�y 22/12
Ngày dài
Đêm ngắn
Ngày ngắn
Đêm dài
Đêm dài
Ngày ngắn
Đêm ngắn
Ngày dài
00

Hình 24: Vị trí của Trái Đất trên quỹ đạo quanh Mặt Trười và các
ngày hạ chí và đông chí
Ngày 22/6, Nửa cầu nào ngã
về phía Mặt Trời nhiều nhất?

Hiện tượng ngày, đêm ở
nửa cầu Bắc và nửa cầu Nam
như thế nào?
S
T
N
N
B
Tia sáng Mặt Trời
B
00
S
T
Ng�y 22/ 6
Ng�y 22/12
00

Hình 24: Vị trí của Trái Đất trên quỹ đạo quanh Mặt Trười và các
ngày hạ chí và đông chí
23027’B
23027’N
23027’B
23027’N
Chí tuyến nam
Chí tuyến bắc
Chí tuyến bắc
Chí tuyến nam
Vào ngày 22/6 và ngày 22/12 Mặt Trời chiếu vuông góc với
mặt đất ở vĩ tuyến bao nhiêu độ? Vĩ tuyến đó là đường gì?
S
T
N
N
B
Tia sáng Mặt Trời
B
00
S
T
Ng�y 22/ 6
Ng�y 22/12
00
23027’B
23027’N
23027’B
23027’N
Chí tuyến nam
Chí tuyến bắc
Chí tuyến bắc
Chí tuyến nam
Chí tuyến: Đường vĩ tuyến 23027’ trên cả hai nửa cầu
Bắc và Nam. Ở đây lúc giữa trưa, Mặt Trời chỉ xuất hiện
trên đỉnh đầu có một lần trong năm

.

cầu
NCB
NCN
Kết luận
y
NCB
NCN
Ngày và đêm dài bằng nhau
Ngày dài đêm ngắn
Ngày ngắn đêm dài
Cả 2 nửa cầu
Ngày ngắn đêm dài
đêm ngắn
.
Cả 2 nửa cầu
Nửa cầu ngã về phía Mặt Trời
Hiện tượng xãy ra
NCB
NCN
Xích đạo
Tia MT chiếu thẳng góc với vĩ tuyến

Vĩ tuyến
đó là gì?
21/3
22/6
23/9
22/12
Kết luận
Ngày
NCB
NCN
Ngày và đêm dài bằng nhau
Ngày dài đêm ngắn
Ngày ngắn đêm dài
Ngày và đêm dài bằng nhau
Cả 2 nửa cầu
Ngày ngắn đêm dài
Ngày và đêm dài bằng nhau
Ngày dài đêm ngắn
Ngày và đêm dài bằng nhau
00
Xích đạo
23027’B
Chí tuyến bắc
00
Xích đạo
23027’N
Chí tuyến nam
S
T
N
N
B
Tia sáng mặt trời
B
S
T
200B
400 B
200N
400N
400B
400N
200N
200B
A
A`
B`
B`
A`
A
B
C
C
Ng�y 22/ 6
Ng�y 22/12
B
Nhóm 1 và nhóm 2: ngày 22/6.
Điểm A,B ở NCB có ngày dài , đêm ngắn
Điểm A’B’ ở NCN có ngày ngắn, đêm dài
Điểmm C nằm trên đường xích đạo có
ngày đêm như nhau
Nhóm 3 và nhóm 4: ngày 22/12.
Điểm A,B ở NCB có ngày ngắn , đêm dài
Điểm A’B’ ở NN có ngày dài, đêm ngắn
Điểm C nằm trên đường xích đạo có
ngày đêm như nhau
Hiện tượng ngày, đêm của các địa điểm có vĩ độ khá nhau trên Trái Đất như thế nào?
?
Cả 2 nửa cầu
Nửa cầu ngã về phía Mặt Trời
Hiện tượng xãy ra
NCB
NCN
Xích đạo
Tia MT chiếu thẳng góc với vĩ tuyến

Vĩ tuyến
đó là gì?
21/3
22/6
23/9
22/12
Kết luận
Ngày
NCB
NCN
Ngày và đêm dài bằng nhau
Ngày dài đêm ngắn
Ngày ngắn đêm dài
Ngày và đêm dài bằng nhau
Cả 2 nửa cầu
Ngày ngắn đêm dài
Ngày và đêm dài bằng nhau
Ngày dài đêm ngắn
Ngày và đêm dài bằng nhau
00
Xích đạo
23027’B
Chí tuyến bắc
00
Xích đạo
23027’N
Chí tuyến nam
Ở những địa điểm có vĩ độ khác nhau thì có hiện
tượng ngày, đêm dài ngắn khác nhau, càng xa xích
đạo về phía hai cực, càng biểu hiện rõ rệt
Tiết 11 - Bài 9: HIỆN TƯỢNG NGÀY, ĐÊM DÀI NGẮN THEO MÙA
1. Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên Trái Đất
2. Ở hai miền cực số ngày có ngày, đêm dài suốt 24 giờ thay đổi theo mùa
00
N
N
B
Tia sáng Mặt Trời
B
23027’B
D`
D
D`
D
Vòng cực Bắc
23027’N
23027`B
Vòng cực nam
66033’B
66033’B
66033’N
66033’N
- Hiện tượng ngày, đêm của điểm D và D’như thế nào?
- Điểm D và D’ nằm trên đường vĩ tuyến bao nhiêu độ?
- Vi tuy?n dú l� du?ng gỡ?
Ng�y 22/ 6
Ng�y 22/12
23027’N

Hình 25: Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các địa điểm có vĩ độ
khác nhau
Vòng cực Bắc
Vòng cực nam
N
N
B
Tia sáng Mặt Trời
B
23027’B
D`
D
D`
D
Vòng cực Bắc
23027’N
23027`B
Vòng cực nam
66033’B
66033’B
66033’N
66033’N
Ng�y 22/ 6
Ng�y 22/12
23027’N
Vòng cực Bắc
Vòng cực nam
Vòng cực: Là đường vĩ tuyến 66033’ nơi giới hạn của vùng cực có ngày đêm dài suốt 24h vào ngày hạ chí 22.6 và đông chí 22/12. Trên Trái Đất có vòng cực Bắc và vòng cực Nam ở cả hai bán cầu.
Nửa cầu Bắc
Ngày 22/ 6
Ngày
Vĩ độ
Nửa cầu bắc
Nửa cầu nam
22/6
22/12
Kết luận
66033’
66033’
Đêm dài 24h
Các địa điểm nằm từ 66033’B và 66033’N đến hai cực có số ngày có ngày, đêm dài 14h dao động theo mùa từ 1 ngày đến 6 tháng.
Đêm dài 24h
Ngày dài 24h
Ngày dài 24h
2. Ở hai miền cực số ngày có ngày, đêm dài suốt 24 giờ thay đổi theo mùa
Tiết 11 - Bài 9: HIỆN TƯỢNG NGÀY, ĐÊM DÀI NGẮN THEO MÙA
1. Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên Trái Đất
2. Ở hai miền cực số ngày có ngày, đêm dài suốt 24 giờ thay đổi theo mùa
- Vào các ngày 22/6 và 22/12, các địa điểm ở vĩ tuyến Bắc và Nam có một ngày và một đêm dài 24h.
- Các địa điểm nằm từ 66033’B và 66033’N đến hai cực có số ngày có ngày, đêm dài 14h dao động theo mùa từ 1 ngày đến 6 tháng.
Ngày
Vĩ độ
Nửa cầu bắc
Nửa cầu nam
22/6
21/3 đến 23/9
22/12
23/9 đến 21/3
Kết luận
900
66033’
900
66033’
Đêm dài 24h
Ngày, đêm dài suốt 6 tháng
Các địa điểm nằm từ 66033’B và 66033’N đến hai cực có số ngày có ngày, đêm dài 14h dao động theo mùa từ 1 ngày đến 6 tháng.
Các địa điểm nằm ở cực Bắc, cực Nam có ngày đêm dài suốt 6 tháng.
Đêm dài 24h
Ngày dài 24h
Ngày dài 24h
Ngày, đêm dài suốt 6 tháng
2. Ở hai miền cực số ngày có ngày, đêm dài suốt 24 giờ thay đổi theo mùa
Tiết 11 - Bài 9: HIỆN TƯỢNG NGÀY, ĐÊM DÀI NGẮN THEO MÙA
1. Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên Trái Đất
2. Ở hai miền cực số ngày có ngày, đêm dài suốt 24 giờ thay đổi theo mùa
- Vào các ngày 22/6 và 22/12, các địa điểm ở vĩ tuyến Bắc và Nam có một ngày và một đêm dài 24h.
- Các địa điểm nằm từ 66033’B và 66033’N đến hai cực có số ngày có ngày, đêm dài 14h dao động theo mùa từ 1 ngày đến 6 tháng.
- Các địa điểm nằm ở cực Bắc, cực Nam có ngày đêm dài suốt 6 tháng.
Hiện tượng đêm trắng ở vùng cực
S
T
B

N
Ng�y
ĐÊM
66033`
O0
23027`
66033`
23027`
Đêm
Tiết 11 - Bài 9: HIỆN TƯỢNG NGÀY, ĐÊM DÀI NGẮN THEO MÙA
1. Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên Trái Đất
2. Ở hai miền cực số ngày có ngày, đêm dài suốt 24 giờ thay đổi theo mùa
-Ảnh hưởng của hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa
+ Khí hậu : Diễn biến thời tiết các mùa
+ Đời sống: Giờ giấc, sinh hoạt, trang phục
+ Sản xuất: Bố trí mùa vuk trong nông nghiệp
Bài tập trắc nghiệm: Chọn đáp án đúng:
Câu 1: Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên Trái Đất là do:
a, Hai nửa cầu ngã về phía Mặt Trời.
b, Trục Trái Đất nghiêng không đổi hướng và không trùng với đường chiếu sáng.
c, Ánh sáng Mặt Trời chỉ chiếu được ở nửa cầu Bắc.
d, Ánh sáng Mặt Trời chỉ chiếu được ở nửa cầu Nam.
Hình 24:
Bài tập trắc nghiệm: Chọn đáp án đúng:
Câu 2: Ở 2 cực Bắc và Nam, trong năm có:
a, Ngày và đêm kéo dài trong vòng 6 tháng.
b, Ngày dài suốt 24h vào mùa đông.
c, Độ dài ngày, đêm thay đổi theo mùa.
d, Đêm dài suốt 24h vào mùa hè.
Hình 24:
Học thuộc bài 9.
- Làm bài tập 1, 2, 3 SGK- trang 30 và bài tập trong tập bản đồ.
Soạn bài 10: Cấu tạo bên trong của Trái Đất.
Hướng dẫn về nhà
Chúc các em chăm, ngoan, học giỏi !