Bài 5. Kí hiệu bản đồ. Cách biểu hiện địa hình trên bản đồ

BÀI 5 - TIẾT 5
KÍ HIỆU BẢN ĐỒ,
CÁCH BIỂU HIỆN
ĐỊA HÌNH TRÊN BẢN ĐỒ
Gvbm: Trần Thị Kim Hồng
KIỂM TRA BÀI CŨ
? Nêu cách xác định phương hướng trên bản đồ ?
 Với bản đồ có hệ thống kinh, vĩ tuyến:
- Dựa vào các đường kinh tuyến và vĩ tuyến để xác định phương hướng.
+ Phía trên kinh tuyến chỉ hướng Bắc, phía dưới chỉ hướng Nam.
+ Bên phải vĩ tuyến chỉ hướng Đông, bên trái chỉ hướng Tây.
.
 Với bản đồ không có hệ thống kinh, vĩ tuyến:
- Dựa vào mũi tên chỉ hướng Bắc trên bản đồ để xác định hướng Bắc sau đó xác định các hướng còn lại.
Bắc băng dương
O - - -> A hướng Bắc
O - - -> B hướng Đông
O - - -> C hướng Nam
O - - -> D hướng Tây
Bài tập 1: Xác định hướng đi từ điểm 0 đến các điểm A ,B,C,D ?
KIỂM TRA BÀI CŨ
Bài tập 2: Hãy ghi toạ độ địa lí của các điểm G, H trên bản đồ bên?

G H
x H
x G
1500 Đ
700 B
1700 Đ
600 B
1. Các loại kí hiệu bản đồ:
Bài 5 - Tiết 5:
KÍ HIỆU BẢN ĐỒ. CÁCH BIỂU HIỆN ĐỊA HÌNH TRÊN BẢN ĐỒ
? Kí hiệu bản đồ là gì?
 - Kí hiệu bản đồ là những hình vẽ, màu sắc… dùng để thể hiện vị trí, đặc điểm của các đối tượng địa lí trên bản đồ.
Chú giải
? Muốn hiểu kí hiệu trên bản đồ ta phải làm gì?
? Vì sao phải đọc kĩ bản chú giải?
Vì bản chú giải giúp ta hiểu nội dung và ý nghĩa của các kí hiệu trên bản đồ.
1. Các loại kí hiệu bản đồ:
Bài 5 - Tiết 5:
KÍ HIỆU BẢN ĐỒ. CÁCH BIỂU HIỆN ĐỊA HÌNH TRÊN BẢN ĐỒ
 - Kí hiệu bản đồ là những hình vẽ, màu sắc… dùng để thể hiện vị trí, đặc điểm của các đối tượng địa lí trên bản đồ.
? Để thể hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ thường dùng những loại, dạng kí hiệu nào?
 + Có ba loại kí hiệu thường dùng: kí hiệu điểm, đường và diện tích.
? Có mấy loại kí hiệu thường dùng?
? Dựa vào H.14, Kể tên một số đối tượng địa lí được biểu hiện bằng các loại kí hiệu?
? Quan sát H.15, cho biết có mấy dạng kí hiệu ?
 + Có ba dạng kí hiệu: Kí hiệu hình học, chữ và tượng hình.
? Các kí hiệu bản đồ đều có tính qui ước, hệ thống kí hiệu này tạo thành một loại ngôn ngữ đặc biệt đó là ngôn ngữ bản đồ.
Bài 5 - Tiết 5:
KÍ HIỆU BẢN ĐỒ. CÁCH BIỂU HIỆN ĐỊA HÌNH TRÊN BẢN ĐỒ
Kí hiệu đường
Bài 5 - Tiết 5:
KÍ HIỆU BẢN ĐỒ. CÁCH BIỂU HIỆN ĐỊA HÌNH TRÊN BẢN ĐỒ
Kí hiệu điểm
Kí hiệu diện tích
Kí hiệu điểm, tượng hình
1. Các loại kí hiệu bản đồ:
Bài 5 - Tiết 5:
KÍ HIỆU BẢN ĐỒ. CÁCH BIỂU HIỆN ĐỊA HÌNH TRÊN BẢN ĐỒ
 - Kí hiệu bản đồ là những hình vẽ, màu sắc… dùng để thể hiện vị trí, đặc điểm của các đối tượng địa lí trên bản đồ.
 + Có ba loại kí hiệu thường dùng: kí hiệu điểm, đường và diện tích.
 + Có ba dạng kí hiệu: Kí hiệu hình học, chữ và tượng hình.
Chú giải
? Bảng chú giải của bản đồ có vai trò gì?
 - Bảng chú giải của bản đồ giúp ta hiểu nội dung và ý nghĩa của các kí hiệu dùng trên bản đồ.
1. Các loại kí hiệu bản đồ:
Bài 5 - Tiết 5:
KÍ HIỆU BẢN ĐỒ. CÁCH BIỂU HIỆN ĐỊA HÌNH TRÊN BẢN ĐỒ
 - Kí hiệu bản đồ là những hình vẽ, màu sắc… dùng để thể hiện vị trí, đặc điểm của các đối tượng địa lí trên bản đồ.
 + Có ba loại kí hiệu thường dùng: kí hiệu điểm, đường và diện tích.
 - Bảng chú giải của bản đồ giúp ta hiểu nội dung và ý nghĩa của các kí hiệu dùng trên bản đồ.
 + Có ba dạng kí hiệu: Kí hiệu hình học, chữ và tượng hình.
? Kí hiệu bản đồ đã phản ánh những đặc tính gì của bản đồ?
- Phản ánh những đặc tính về chất lượng, số lượng các đối tượng địa lí thể hiện các dạng kí hiệu, kích thước, cấu trúc, kí hiệu, màu sắc kí hiệu,.
? Đặc điểm quan trọng nhất của kí hiệu là gì ?
- Phản ánh vị trí, sự phân bố đối tượng địa lí trong không gian.
1. Các loại kí hiệu bản đồ:
Bài 5 - Tiết 5:
KÍ HIỆU BẢN ĐỒ. CÁCH BIỂU HIỆN ĐỊA HÌNH TRÊN BẢN ĐỒ
2. Cách biểu hiện địa hình trên bản đồ:
? Quan sát ảnh, kết hợp kênh chữ SGK cho biết có mấy cách biểu hiện địa hình trên bản đồ?
1. Các loại kí hiệu bản đồ:
Bài 5 - Tiết 5:
KÍ HIỆU BẢN ĐỒ. CÁCH BIỂU HIỆN ĐỊA HÌNH TRÊN BẢN ĐỒ
2. Cách biểu hiện địa hình trên bản đồ:
? Trên bản đồ người ta thể hiện địa hình bằng kí hiệu gì?
- Người ta dùng màu sắc đậm hoặc nhạt để thể hiện độ cao hoặc độ sâu.
Màu sắc
- Thang màu càng đậm thì địa hình càng cao hoặc càng sâu, thang màu càng nhạt thì địa hình càng thoải hoặc càng nông.
100m
200m
300m
400m
X A
X C
X B
X D
A = 100m
B = 300m
C = 200m
D = 200m
? Hãy cho biết các điểm được đánh dấu A, B, C, D có độ cao ở mỗi điểm là bao nhiêu m ?
Các độ cao được thể hiện bằng các đường đồng mức?
Bài 5 - Tiết 5:
KÍ HIỆU BẢN ĐỒ. CÁCH BIỂU HIỆN ĐỊA HÌNH TRÊN BẢN ĐỒ
1. Các loại kí hiệu bản đồ:
2. Cách biểu hiện địa hình trên bản đồ:
? Độ cao địa hình trên bản đồ được biểu hiện bằng gì?
 - Độ cao trên bản đồ được thể hiện bằng thang màu hoặc đường đồng mức.
? Đường đồng mức là đường như thế nào?
 + Đường đồng mức:Là những đường nối liền những điểm có cùng một độ cao hoặc độ sâu.
? Nếu ta cắt quả núi này bằng những lát cắt song song, cách đều nhau thì đường viền chu vi của những lát cắt là những đường gì?
Là những đường đồng mức

Bài 5 - Tiết 5:
KÍ HIỆU BẢN ĐỒ. CÁCH BIỂU HIỆN ĐỊA HÌNH TRÊN BẢN ĐỒ
100m
200m
300m
400m
450m
100m
200m
300m
400m
450m
Địa hình thoải
Địa hình dốc
- Các đường đồng mức càng gần nhau thì địa hình càng ......
- Các đường đồng mức càng cách xa nhau thì địa hình càng......
dốc
thoải
Bài 5 - Tiết 5:
KÍ HIỆU BẢN ĐỒ. CÁCH BIỂU HIỆN ĐỊA HÌNH TRÊN BẢN ĐỒ
Mỗi lát cắt cách nhau bao nhiêu mét?
? Dựa vào các đường đồng mức cho biết sườn núi phía nào có độ dốc lớn hơn?
-
+
Địa hình trũng thoải về phía Đông
Địa hình cao thoải về phía Tây
A
B
Bài 5 - Tiết 5:
KÍ HIỆU BẢN ĐỒ. CÁCH BIỂU HIỆN ĐỊA HÌNH TRÊN BẢN ĐỒ
TỔNG KẾT:
Bài tập trắc ngiệm
BÀI 5: KÍ HIỆU BẢN ĐỒ.
CÁCH BIỂU HIỆN ĐỊA HÌNH TRÊN BẢN ĐỒ
? Sắp xếp các ý ở cột A với cột B sao cho đúng.
1 - ; 2 - ; 3 - ; 4 -
d
c
a
b
100m
200m
300m
400m
450m
100m
200m
300m
400m
450m
Sườn thoải
Sườn dốc
CỦNG CỐ- ĐÁNH GIÁ
Bài tập:
Có một ngọn núi cao 450m dốc về phía Tây. Hãy vẽ các đường đồng mức và biểu diễn địa hình
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP:
- Học bài và hoàn thành bài tập bản đồ.
- Chuẩn bị tiết sau ôn tập, tiết 7 kiểm tra một tiết:
- Cần xem lại:
+ Các bài đã học từ đầu năm đến nay.
+ Cách đo tính khoảng cách trên thực tế dựa vào tỉ lệ bản đồ.
+ Cách xác định phương hướng trên bản đồ.
+ Cách xác định tọa độ địa lí của một điểm.