Tích hợp GD MT vào môn địa lý
Chia sẻ bởi Trần Việt Xô |
Ngày 29/04/2019 |
59
Chia sẻ tài liệu: Tích hợp GD MT vào môn địa lý thuộc Địa lí 9
Nội dung tài liệu:
Báo cáo viên:
+Th.s nguyễn việt hùng
+Th.s nguyễn hảI hà
tập huấn
giáo dục môi trường
cấp trung học cơ sở
phần i
một số nhận thức về môi Trường và Giáo dục bảo vệ môi trường trong trường trung học cơ sở
I. Môi trường
1. Môi trường (MT) được hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau. Con người sống trên Trái Đất nên môi trường sống của loài người chính là không gian bao quanh Trái Đất, có quan hệ trực tiếp đến sự tồn tại và phát triển của xã hội loài người. Môi trường đó bao gồm các yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao quanh con người, có ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con người và sinh vật (Điều 3, Luật BVMT của Việt Nam, 2005).
Môi trường sống của con người được hình thành từ ba bộ phận cơ bản:
- MT tự nhiên bao gồm các thành phần của tự nhiên tồn tại ngoài ý muốn của con người. Đó là địa hình, địa chất, đất trồng, không khí, nước, sinh vật và nguồn nhiệt từ ánh sáng Mặt Trời. Nó cung cấp cho con người các nguồn tài nguyên năng lượng, nguyên liệu phục vụ cho sản xuất và đời sống.
- MT xã hội là tổng thể các mối quan hệ giữa con người với con người trong sản xuất, trong phân phối và trong giao tiếp. Đó là các luật lệ, thể chế, quy định, hướng hoạt động của con người theo một khuôn khổ nhất định, tạo thuận lợi cho sự phát triển, làm cho cuộc sống của con người khác với thế giới sinh vật khác.
- M«i trêng nh©n t¹o: bao gåm c¸c ®èi tîng lao ®éng do con ngêi s¶n xuÊt ra vµ chÞu sù chi phèi cña con ngêi (nhµ ë, nhµ m¸y, thµnh phè,...).
Sự khác nhau căn bản của môi trường tự nhiên và môi trường nhân tạo là ở chỗ :
+ Môi trường tự nhiên xuất hiện trên Trái Đất không phụ thuộc vào con người.
+ Môi trường nhân tạo là kết quả của lao động của con người, nó tồn tại hoàn toàn phụ thuộc vào con người.
2. Chøc n¨ng vµ vai trß cña m«i trêng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña loµi ngêi
Không gian sống của con người
và các sinh vật
Nơi chứa đựng các nguồn
tài nguyên
Nơi chứa đựng các
phế thải
Nơi lưu giữ và cung cấp
các nguồn thông tin
Môi trường
2. Chức năng và vai trò của môi trường đối với sự phát triển của loài người
3.1. Thạch quyển và thổ nhưỡng quyển
Thạch quyển là lớp vỏ cứng của Trái đất với độ dày dao động từ 60-70km trên phần lục địa và 5-30km dưới đáy đại dương.
Thổ nhưỡng là lớp vật chất tơi xốp ở bề mặt lục địa, được đặc trưng bởi độ phì.
Các thành phần chính của đất
3.2. Thuỷ quyển
Khoảng 71% diện tích bề mặt Trái Đất (361 triệu km2) được bao phủ bởi mặt nước.
Sự gia tăng dân số nhanh cùng với quá trình công nghiệp hoá, đô thị hoá, thâm canh nông nghiệp và các thói quen tiêu thụ nước quá mức đang gây ra sự khủng hoảng nước trên phạm vi toàn cầu.
Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc đã chọn chủ đề cho ngày Môi trường Thế giới năm 2003 là "Nước- 2 tỷ người đang khát".
3.3. Khí quyển
Khí quyển là lớp vỏ ngoài của Trái đất
- Tầng đối lưu
- Tầng bình lưu
- Tầng giữa
- Tầng nhiệt
- Tầng ngoài
3.4. Sinh quyển
4. Một số vấn đề bức xúc về môi trường hiện nay
4.1. Những thách thức MT hiện nay trên Thế giới
- Khí hậu Toàn cầu biến đổi và tần xuất thiên tai gia tăng
- Sự suy giảm tầng Ôzôn
- Tµi nguyªn bÞ suy tho¸i
Rừng, đất rừng và đồng cỏ hiện vẫn đang bị suy thoái hoặc bị triệt phá mạnh mẽ, đất bị biến thành sa mạc.
Theo tổ chức FAO : hơn 100 nước trên Thế giới đang chuyển chậm sang dạng hoang mạc, đe doạ cuộc sống của khoảng 900 triệu người.
Sự phá huỷ rừng vẫn đang diễn ra với mức độ cao, diện tích rừng trên Thế giới khoảng 40 triệu km2, song đến nay đã bị mất đi một nửa
Sự suy giảm nước ngọt ngày càng lan rộng hơn và gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng
- Ô nhiễm MT đang xảy ra ở quy mô rộng
- Sự gia tăng dân số đang gây nên sự mất cân bằng nghiêm trọng giữa dân số và MT
- Sự suy giảm tính ĐDSH trên Trái Đất
4.2. Hiện trạng môi trường ở Việt Nam
* Suy thoái môi trường đất:
Diện tích đất canh tác trên đầu người ở Việt Nam
* Suy thoái rừng
Diễn biến diện tích rừng qua các thời kì
c. Suy giảm đa dạng sinh học
* Ô nhiễm MT nước:
- Việc bùng nổ dân số, các hoạt động kinh tế gia tăng và công tác quản lí chưa đầy đủ, tài nguyên nước ở Việt Nam đang bị sử dụng quá mức và bị ô nhiễm .
- Nguyên nhân chính là do nước thải công nghiệp, nước thải đô thị chưa được xử lí đã xả trực tiếp vào nguồn nước mặt. Việc sử dụng hoá chất trong công, nông nghiệp cũng đang làm cho nguồn nước ngầm bị ô nhiễm mạnh.
* Ô nhiễm MT không khí :
* Ô nhiễm môi trường do việc xử lí chất thải chưa đảm bảo:
Điều kiện vệ sinh môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm, cung cấp nước sạch ở đô thị và nông thôn còn thấp:
Nhiều vụ ngộ độc thực phẩm xẩy ra, vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm đang cần được quan tâm.
- Mới có 60-70% dân cư đô thị, dưới 40% dân ở nông thôn được cấp nước sạch. Chỉ có 28-30% hộ gia đình ở nông thôn có hố xí hợp vệ sinh.
Rác thải trên sông
Hố xí trên ao
II. Giáo dục bảo vệ môi trường
Khái niệm chung
GDBVMT là một quá trình thông qua các hoạt động giáo dục chính quy và không chính quy nhằm giúp cho con người có được sự hiểu biết, kĩ năng và giá trị, tạo điều kiện cho họ tham gia vào phát triển một xã hội bền vững về sinh thái.
Hội nghị Quốc tế về GDBVMT của Liên Hợp Quốc tổ chức tại Tbilisi năm 1977, xác định GDBVMT có mục đích: "Làm cho các cá nhân và các cộng đồng hiểu được bản chất phức tạp của MT tự nhiên và MT nhân tạo là kết quả tương tác của nhiều nhân tố sinh học, lý học, xã hội, kinh tế và văn hoá; đem lại cho họ kiến thức, nhận thức về giá trị, thái độ và kỹ năng thực hành để họ tham gia một cách có trách nhiệm và hiệu quả trong phòng ngừa và giải quyết các vấn đề MT và quản lý chất lượng MT"
GDBVMT nói chung có mục tiêu đem lại cho người học các vấn đề sau:
- Hiểu biết bản chất các vấn đề MT:
- Nhận thức được ý nghĩa, tầm quan trọng của các vấn đề MT như một nguồn lực để sinh sống, lao động và phát triển, đối với bản thân họ cũng như đối với cộng đồng, quốc gia của họ và quốc tế.
- Tri thức, kỹ năng, phương pháp hành động để nâng cao năng lực trong việc lựa chọn phong cách sống thích hợp với việc sử dụng một cách hợp lý và khôn ngoan các nguồn tài nguyên thiên nhiên để họ có thể tham gia có hiệu quả vào việc phòng ngừa và giải quyết các vấn đề MT cụ thể nơi họ ở và làm việc.
2. Chủ trương của Đảng và Nhà nước về công tác GDBVMT
2.1. Luật Bảo vệ môi trường năm 2005 được Quốc hội nước CHXHCNVN khóa XI thông qua ngày 29/11/2005, được chủ tịch nước kí lệnh số 29/2005/L/CTN ban hành ngày 12 tháng 12 năm 2005 về công bố Luật và có hiệu lực từ ngày 1/7/2006 thay thế luật BVMT năm 1993. Luật quy định về GDBVMT và đào tạo nguồn nhân lực BVMT:
- Công dân Việt Nam được giáo dục tòan diện về môi trường nhằm nâng cao hiểu biết và ý thức BVMT.
- Giáo dục về môi trường là một nội dung của chương trình chính khóa của các cấp học phổ thông (trích điều 107).
2.2. Ngày 15 tháng 11 năm 2004 Bộ Chính trị đã ra Nghị quyết 41/NQ/TƯ về "Bảo vệ môi trường trong thời kì đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước".
Nghị quyết coi tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức là giải pháp số 1 trong 7 giải pháp BVMT của nước ta và chủ trương: "Đưa nội dung GDBVMT vào chương trình, SGK của hệ thống giáo dục quốc dân, tăng dần thời lượng và tiến tới hình thành môn học chính khoá đối với các cấp học phổ thông" (trích nghị quyết 41/NQ/TƯ).
2.3. Ngày 17/10/2001, Thủ tướng Chính phủ kí Quyết định 1363/QĐ-TTg về việc phê duyệt đề án
"Đưa các nội dung BVMT vào hệ thống giáo dục quốc dân" với mục tiêu: "Giáo dục HS, sinh viên các cấp học, bậc học, trình độ đào tạo trong hệ thống giáo dục quốc dân có hiểu biết về pháp luật và chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước về BVMT; có kiến thức về MT để tự giác thực hiện BVMT".
2.4. Ngày 02 tháng 12 năm 2003, Thủ tướng Chính phủ ra quyết định 256/2003/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược BVMT quốc gia đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020
Xác định BVMT là bộ phận cấu thành không thể tách rời của chiến lược kinh tế - xã hội, là cơ sở quan trọng đảm bảo phát triển bền vững đất nước. Chiến lược đã đưa ra 8 giải pháp trong đó giải pháp đầu tiên là "Tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức và trách nhiệm BVMT".
2.5. Ngày 31/1/2005, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ra Chỉ thị
"Về việc tăng cường công tác GDBVMT". Chỉ thị đã xác định nhiệm vụ trọng tâm từ nay đến năm 2010 cho giáo dục phổ thông là trang bị cho học sinh kiến thức, kĩ năng về môi trường và BVMT bằng hình thức phù hợp trong các môn học và thông qua các hoạt động ngoại khóa, ngoài giờ lên lớp, xây dựng mô hình nhà trường xanh-sạch-đẹp phù hợp với các vùng, miền".
III. §a gi¸o dôc b¶o vÖ m«i trêng vµo trêng Trung häc c¬ së
1. §Þnh híng gi¸o dôc b¶o vÖ m«i trêng trong trêng THCS
- GDBVMT cÇn nh×n nhËn MT trong tÝnh toµn bé cña nã,
- GDBVMT lµ mét lÜnh vùc gi¸o dôc liªn ngµnh
- GDBVMT ph¶i chó ý khai th¸c t×nh h×nh thùc tÕ MT gÇn gòi víi häc sinh
- Ph¬ng ph¸p tiÕp cËn c¬ b¶n cña GDMT lµ: Gi¸o dôc vÒ MT, trong MT vµ v× MT, ®Æc biÖt lµ gi¸o dôc v× MT, coi ®ã lµ thíc ®o c¬ b¶n hiÖu qu¶ cña GDBVMT.
2. Nguyên tắc giáo dục bảo vệ môi trường trong nhà trường
- Đảm bảo mục tiêu GDBVMT phải phù hợp với mục tiêu đào tạo của cấp, bậc học, góp phần thực hiện mục tiêu đào tạo của giáo dục nói chung.
- Phải hướng việc GDBVMT tới việc cung cấp cho HS những kiến thức về MT và kĩ năng BVMT phù hợp với tâm, sinh lí từng lứa tuổi.
- Nội dung GDBVMT phải chú trọng các vấn đề thực hành
- Phương pháp GDBVMT nhằm tạo điều kiện cho người học chủ động tham gia vào quá trình học tập, tạo cơ hội cho HS phát hiện các vấn đề MT và tìm hướng giải quyết vấn đề dưới sự tổ chức và hướng dẫn của GV.
- Tận dụng các cơ hội để GDBVMT nhưng phải đảm bảo kiến thức cơ bản của môn học, tính logic của nội dung và không làm quá tải lượng kiến thức và tăng thời gian của bài học. Quan triệt quan điểm khai thác các điều kiện có sẵn trong chương trình, sách giáo khoa các môn học, các hoạt động của trường THCS để triển khai GDBVMT cho học sinh.
3. Mục tiêu giáo dục bảo vệ môi trường trong nhà trường
Hội nghị Quốc tế về GDBVMT của Liên Hợp Quốc tổ chức tại Tbilisi năm 1977, xác định GDBVMT có mục đích: "Làm cho các cá nhân và các cộng đồng hiểu được bản chất phức tạp của MT tự nhiên và MT nhân tạo là kết quả tương tác của nhiều nhân tố sinh học, lý học, xã hội, kinh tế và văn hoá; đem lại cho họ kiến thức, nhận thức về giá trị, thái độ và kỹ năng thực hành để họ tham gia một cách có trách nhiệm và hiệu quả trong phòng ngừa và giải quyết các vấn đề MT và quản lý chất lượng MT"
GDBVMT cho học sinh THCS cần đạt mục tiêu sau:
a) Kiến thức: HS có hiểu biết về:
- Khái niệm MT, hệ sinh thái; các thành phần MT và mối quan hệ giữa chúng.
- Con người - dân số - môi trường: Biết được vai trò của môi trường đối với con người và tác động của con người đối với MT, việc khai thác, sử dụng, tái tạo nguồn tài nguyên và phát triển bền vững, sự ô nhiễm và suy thoái MT (hiện trạng, nguyên nhân, hậu quả).
- Giải thích được những hiện tượng bất thường của MT xảy ra trong tự nhiên.
- Hiểu biết về luật pháp và các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về BVMT, về các biện pháp BVMT (MT địa phương, quốc gia, khu vực, toàn cầu).
b) KÜ n¨ng – Hµnh vi:
- Cã kÜ n¨ng ph¸t hiÖn vÊn ®Ò MT vµ øng xö tÝch cùc víi c¸c vÊn ®Ò MT n¶y sinh
- Cã hµnh ®éng cô thÓ BVMT
- Tuyªn truyÒn, vËn ®éng BVMT trong gia ®×nh, nhµ trêng, x· héi.
c) Th¸i ®é – T×nh c¶m:
- Cã t×nh c¶m yªu quý, t«n träng thiªn nhiªn
- Cã t×nh yªu quª h¬ng, ®Êt níc, t«n träng di s¶n v¨n hãa
- Cã th¸i ®é th©n thiÖn víi MT vµ ý thøc ®îc hµnh ®éng tríc vÊn ®Ò MT n¶y sinh
- Cã ý thøc:
+ Quan t©m thêng xuyªn ®Õn MT sèng cña c¸ nh©n, gia ®×nh, céng ®ång
+ B¶o vÖ ®a d¹ng sinh häc, b¶o vÖ rõng, b¶o vÖ ®Êt ®ai, b¶o vÖ nguån níc, kh«ng khÝ
+ Gi÷ g×n vÖ sinh, an toµn thùc phÈm, an toµn lao ®éng
+ ñng hé, chñ ®éng tham gia c¸c ho¹t ®éng BVMT, phª ph¸n hµnh vi g©y h¹i cho MT.
4. Nội dung giáo dục bảo vệ môi trường trong trường THCS
Chủ đề 1: Môi trường sống của chúng ta
- Khái niệm môi trường
- Môi trường tự nhiên
- Môi trường nhân tạo
- Tài nguyên thiên nhiên
- Các hệ sinh thái
Chủ đề 2: Quan hệ giữa con người và môi trường
- Con người là một thành phần của môi trường
- Vai trò của môi trường đối với con người và tác động của con người đối với môi trường
- Mối quan hệ giữa dân số và môi trường. Công nghiệp, đô thị hóa và vấn đề môi trường
Chñ ®Ò 3: Sù « nhiÔm vµ suy tho¸i m«i trêng
- ¤ nhiÔm m«i trêng: ¤ nhiÔm níc, biÓn, « nhiÔm kh«ng khÝ, « nhiÔm ®Êt, « nhiÔm tiÕng ån
- ChÊt th¶i
- Suy tho¸i rõng
- Suy tho¸i ®Êt
- Suy gi¶m ®a d¹ng sinh häc
Chñ ®Ò 4: C¸c biÖn ph¸p BVMT vµ PTBV
- Nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ BVMT vµ PTBV
- C¸c biÖn ph¸p vµ ho¹t ®éng BVMT
- NhiÖm vô cña häc sinh trong viÖc BVMT
+Th.s nguyễn việt hùng
+Th.s nguyễn hảI hà
tập huấn
giáo dục môi trường
cấp trung học cơ sở
phần i
một số nhận thức về môi Trường và Giáo dục bảo vệ môi trường trong trường trung học cơ sở
I. Môi trường
1. Môi trường (MT) được hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau. Con người sống trên Trái Đất nên môi trường sống của loài người chính là không gian bao quanh Trái Đất, có quan hệ trực tiếp đến sự tồn tại và phát triển của xã hội loài người. Môi trường đó bao gồm các yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao quanh con người, có ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con người và sinh vật (Điều 3, Luật BVMT của Việt Nam, 2005).
Môi trường sống của con người được hình thành từ ba bộ phận cơ bản:
- MT tự nhiên bao gồm các thành phần của tự nhiên tồn tại ngoài ý muốn của con người. Đó là địa hình, địa chất, đất trồng, không khí, nước, sinh vật và nguồn nhiệt từ ánh sáng Mặt Trời. Nó cung cấp cho con người các nguồn tài nguyên năng lượng, nguyên liệu phục vụ cho sản xuất và đời sống.
- MT xã hội là tổng thể các mối quan hệ giữa con người với con người trong sản xuất, trong phân phối và trong giao tiếp. Đó là các luật lệ, thể chế, quy định, hướng hoạt động của con người theo một khuôn khổ nhất định, tạo thuận lợi cho sự phát triển, làm cho cuộc sống của con người khác với thế giới sinh vật khác.
- M«i trêng nh©n t¹o: bao gåm c¸c ®èi tîng lao ®éng do con ngêi s¶n xuÊt ra vµ chÞu sù chi phèi cña con ngêi (nhµ ë, nhµ m¸y, thµnh phè,...).
Sự khác nhau căn bản của môi trường tự nhiên và môi trường nhân tạo là ở chỗ :
+ Môi trường tự nhiên xuất hiện trên Trái Đất không phụ thuộc vào con người.
+ Môi trường nhân tạo là kết quả của lao động của con người, nó tồn tại hoàn toàn phụ thuộc vào con người.
2. Chøc n¨ng vµ vai trß cña m«i trêng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña loµi ngêi
Không gian sống của con người
và các sinh vật
Nơi chứa đựng các nguồn
tài nguyên
Nơi chứa đựng các
phế thải
Nơi lưu giữ và cung cấp
các nguồn thông tin
Môi trường
2. Chức năng và vai trò của môi trường đối với sự phát triển của loài người
3.1. Thạch quyển và thổ nhưỡng quyển
Thạch quyển là lớp vỏ cứng của Trái đất với độ dày dao động từ 60-70km trên phần lục địa và 5-30km dưới đáy đại dương.
Thổ nhưỡng là lớp vật chất tơi xốp ở bề mặt lục địa, được đặc trưng bởi độ phì.
Các thành phần chính của đất
3.2. Thuỷ quyển
Khoảng 71% diện tích bề mặt Trái Đất (361 triệu km2) được bao phủ bởi mặt nước.
Sự gia tăng dân số nhanh cùng với quá trình công nghiệp hoá, đô thị hoá, thâm canh nông nghiệp và các thói quen tiêu thụ nước quá mức đang gây ra sự khủng hoảng nước trên phạm vi toàn cầu.
Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc đã chọn chủ đề cho ngày Môi trường Thế giới năm 2003 là "Nước- 2 tỷ người đang khát".
3.3. Khí quyển
Khí quyển là lớp vỏ ngoài của Trái đất
- Tầng đối lưu
- Tầng bình lưu
- Tầng giữa
- Tầng nhiệt
- Tầng ngoài
3.4. Sinh quyển
4. Một số vấn đề bức xúc về môi trường hiện nay
4.1. Những thách thức MT hiện nay trên Thế giới
- Khí hậu Toàn cầu biến đổi và tần xuất thiên tai gia tăng
- Sự suy giảm tầng Ôzôn
- Tµi nguyªn bÞ suy tho¸i
Rừng, đất rừng và đồng cỏ hiện vẫn đang bị suy thoái hoặc bị triệt phá mạnh mẽ, đất bị biến thành sa mạc.
Theo tổ chức FAO : hơn 100 nước trên Thế giới đang chuyển chậm sang dạng hoang mạc, đe doạ cuộc sống của khoảng 900 triệu người.
Sự phá huỷ rừng vẫn đang diễn ra với mức độ cao, diện tích rừng trên Thế giới khoảng 40 triệu km2, song đến nay đã bị mất đi một nửa
Sự suy giảm nước ngọt ngày càng lan rộng hơn và gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng
- Ô nhiễm MT đang xảy ra ở quy mô rộng
- Sự gia tăng dân số đang gây nên sự mất cân bằng nghiêm trọng giữa dân số và MT
- Sự suy giảm tính ĐDSH trên Trái Đất
4.2. Hiện trạng môi trường ở Việt Nam
* Suy thoái môi trường đất:
Diện tích đất canh tác trên đầu người ở Việt Nam
* Suy thoái rừng
Diễn biến diện tích rừng qua các thời kì
c. Suy giảm đa dạng sinh học
* Ô nhiễm MT nước:
- Việc bùng nổ dân số, các hoạt động kinh tế gia tăng và công tác quản lí chưa đầy đủ, tài nguyên nước ở Việt Nam đang bị sử dụng quá mức và bị ô nhiễm .
- Nguyên nhân chính là do nước thải công nghiệp, nước thải đô thị chưa được xử lí đã xả trực tiếp vào nguồn nước mặt. Việc sử dụng hoá chất trong công, nông nghiệp cũng đang làm cho nguồn nước ngầm bị ô nhiễm mạnh.
* Ô nhiễm MT không khí :
* Ô nhiễm môi trường do việc xử lí chất thải chưa đảm bảo:
Điều kiện vệ sinh môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm, cung cấp nước sạch ở đô thị và nông thôn còn thấp:
Nhiều vụ ngộ độc thực phẩm xẩy ra, vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm đang cần được quan tâm.
- Mới có 60-70% dân cư đô thị, dưới 40% dân ở nông thôn được cấp nước sạch. Chỉ có 28-30% hộ gia đình ở nông thôn có hố xí hợp vệ sinh.
Rác thải trên sông
Hố xí trên ao
II. Giáo dục bảo vệ môi trường
Khái niệm chung
GDBVMT là một quá trình thông qua các hoạt động giáo dục chính quy và không chính quy nhằm giúp cho con người có được sự hiểu biết, kĩ năng và giá trị, tạo điều kiện cho họ tham gia vào phát triển một xã hội bền vững về sinh thái.
Hội nghị Quốc tế về GDBVMT của Liên Hợp Quốc tổ chức tại Tbilisi năm 1977, xác định GDBVMT có mục đích: "Làm cho các cá nhân và các cộng đồng hiểu được bản chất phức tạp của MT tự nhiên và MT nhân tạo là kết quả tương tác của nhiều nhân tố sinh học, lý học, xã hội, kinh tế và văn hoá; đem lại cho họ kiến thức, nhận thức về giá trị, thái độ và kỹ năng thực hành để họ tham gia một cách có trách nhiệm và hiệu quả trong phòng ngừa và giải quyết các vấn đề MT và quản lý chất lượng MT"
GDBVMT nói chung có mục tiêu đem lại cho người học các vấn đề sau:
- Hiểu biết bản chất các vấn đề MT:
- Nhận thức được ý nghĩa, tầm quan trọng của các vấn đề MT như một nguồn lực để sinh sống, lao động và phát triển, đối với bản thân họ cũng như đối với cộng đồng, quốc gia của họ và quốc tế.
- Tri thức, kỹ năng, phương pháp hành động để nâng cao năng lực trong việc lựa chọn phong cách sống thích hợp với việc sử dụng một cách hợp lý và khôn ngoan các nguồn tài nguyên thiên nhiên để họ có thể tham gia có hiệu quả vào việc phòng ngừa và giải quyết các vấn đề MT cụ thể nơi họ ở và làm việc.
2. Chủ trương của Đảng và Nhà nước về công tác GDBVMT
2.1. Luật Bảo vệ môi trường năm 2005 được Quốc hội nước CHXHCNVN khóa XI thông qua ngày 29/11/2005, được chủ tịch nước kí lệnh số 29/2005/L/CTN ban hành ngày 12 tháng 12 năm 2005 về công bố Luật và có hiệu lực từ ngày 1/7/2006 thay thế luật BVMT năm 1993. Luật quy định về GDBVMT và đào tạo nguồn nhân lực BVMT:
- Công dân Việt Nam được giáo dục tòan diện về môi trường nhằm nâng cao hiểu biết và ý thức BVMT.
- Giáo dục về môi trường là một nội dung của chương trình chính khóa của các cấp học phổ thông (trích điều 107).
2.2. Ngày 15 tháng 11 năm 2004 Bộ Chính trị đã ra Nghị quyết 41/NQ/TƯ về "Bảo vệ môi trường trong thời kì đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước".
Nghị quyết coi tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức là giải pháp số 1 trong 7 giải pháp BVMT của nước ta và chủ trương: "Đưa nội dung GDBVMT vào chương trình, SGK của hệ thống giáo dục quốc dân, tăng dần thời lượng và tiến tới hình thành môn học chính khoá đối với các cấp học phổ thông" (trích nghị quyết 41/NQ/TƯ).
2.3. Ngày 17/10/2001, Thủ tướng Chính phủ kí Quyết định 1363/QĐ-TTg về việc phê duyệt đề án
"Đưa các nội dung BVMT vào hệ thống giáo dục quốc dân" với mục tiêu: "Giáo dục HS, sinh viên các cấp học, bậc học, trình độ đào tạo trong hệ thống giáo dục quốc dân có hiểu biết về pháp luật và chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước về BVMT; có kiến thức về MT để tự giác thực hiện BVMT".
2.4. Ngày 02 tháng 12 năm 2003, Thủ tướng Chính phủ ra quyết định 256/2003/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược BVMT quốc gia đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020
Xác định BVMT là bộ phận cấu thành không thể tách rời của chiến lược kinh tế - xã hội, là cơ sở quan trọng đảm bảo phát triển bền vững đất nước. Chiến lược đã đưa ra 8 giải pháp trong đó giải pháp đầu tiên là "Tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức và trách nhiệm BVMT".
2.5. Ngày 31/1/2005, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ra Chỉ thị
"Về việc tăng cường công tác GDBVMT". Chỉ thị đã xác định nhiệm vụ trọng tâm từ nay đến năm 2010 cho giáo dục phổ thông là trang bị cho học sinh kiến thức, kĩ năng về môi trường và BVMT bằng hình thức phù hợp trong các môn học và thông qua các hoạt động ngoại khóa, ngoài giờ lên lớp, xây dựng mô hình nhà trường xanh-sạch-đẹp phù hợp với các vùng, miền".
III. §a gi¸o dôc b¶o vÖ m«i trêng vµo trêng Trung häc c¬ së
1. §Þnh híng gi¸o dôc b¶o vÖ m«i trêng trong trêng THCS
- GDBVMT cÇn nh×n nhËn MT trong tÝnh toµn bé cña nã,
- GDBVMT lµ mét lÜnh vùc gi¸o dôc liªn ngµnh
- GDBVMT ph¶i chó ý khai th¸c t×nh h×nh thùc tÕ MT gÇn gòi víi häc sinh
- Ph¬ng ph¸p tiÕp cËn c¬ b¶n cña GDMT lµ: Gi¸o dôc vÒ MT, trong MT vµ v× MT, ®Æc biÖt lµ gi¸o dôc v× MT, coi ®ã lµ thíc ®o c¬ b¶n hiÖu qu¶ cña GDBVMT.
2. Nguyên tắc giáo dục bảo vệ môi trường trong nhà trường
- Đảm bảo mục tiêu GDBVMT phải phù hợp với mục tiêu đào tạo của cấp, bậc học, góp phần thực hiện mục tiêu đào tạo của giáo dục nói chung.
- Phải hướng việc GDBVMT tới việc cung cấp cho HS những kiến thức về MT và kĩ năng BVMT phù hợp với tâm, sinh lí từng lứa tuổi.
- Nội dung GDBVMT phải chú trọng các vấn đề thực hành
- Phương pháp GDBVMT nhằm tạo điều kiện cho người học chủ động tham gia vào quá trình học tập, tạo cơ hội cho HS phát hiện các vấn đề MT và tìm hướng giải quyết vấn đề dưới sự tổ chức và hướng dẫn của GV.
- Tận dụng các cơ hội để GDBVMT nhưng phải đảm bảo kiến thức cơ bản của môn học, tính logic của nội dung và không làm quá tải lượng kiến thức và tăng thời gian của bài học. Quan triệt quan điểm khai thác các điều kiện có sẵn trong chương trình, sách giáo khoa các môn học, các hoạt động của trường THCS để triển khai GDBVMT cho học sinh.
3. Mục tiêu giáo dục bảo vệ môi trường trong nhà trường
Hội nghị Quốc tế về GDBVMT của Liên Hợp Quốc tổ chức tại Tbilisi năm 1977, xác định GDBVMT có mục đích: "Làm cho các cá nhân và các cộng đồng hiểu được bản chất phức tạp của MT tự nhiên và MT nhân tạo là kết quả tương tác của nhiều nhân tố sinh học, lý học, xã hội, kinh tế và văn hoá; đem lại cho họ kiến thức, nhận thức về giá trị, thái độ và kỹ năng thực hành để họ tham gia một cách có trách nhiệm và hiệu quả trong phòng ngừa và giải quyết các vấn đề MT và quản lý chất lượng MT"
GDBVMT cho học sinh THCS cần đạt mục tiêu sau:
a) Kiến thức: HS có hiểu biết về:
- Khái niệm MT, hệ sinh thái; các thành phần MT và mối quan hệ giữa chúng.
- Con người - dân số - môi trường: Biết được vai trò của môi trường đối với con người và tác động của con người đối với MT, việc khai thác, sử dụng, tái tạo nguồn tài nguyên và phát triển bền vững, sự ô nhiễm và suy thoái MT (hiện trạng, nguyên nhân, hậu quả).
- Giải thích được những hiện tượng bất thường của MT xảy ra trong tự nhiên.
- Hiểu biết về luật pháp và các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về BVMT, về các biện pháp BVMT (MT địa phương, quốc gia, khu vực, toàn cầu).
b) KÜ n¨ng – Hµnh vi:
- Cã kÜ n¨ng ph¸t hiÖn vÊn ®Ò MT vµ øng xö tÝch cùc víi c¸c vÊn ®Ò MT n¶y sinh
- Cã hµnh ®éng cô thÓ BVMT
- Tuyªn truyÒn, vËn ®éng BVMT trong gia ®×nh, nhµ trêng, x· héi.
c) Th¸i ®é – T×nh c¶m:
- Cã t×nh c¶m yªu quý, t«n träng thiªn nhiªn
- Cã t×nh yªu quª h¬ng, ®Êt níc, t«n träng di s¶n v¨n hãa
- Cã th¸i ®é th©n thiÖn víi MT vµ ý thøc ®îc hµnh ®éng tríc vÊn ®Ò MT n¶y sinh
- Cã ý thøc:
+ Quan t©m thêng xuyªn ®Õn MT sèng cña c¸ nh©n, gia ®×nh, céng ®ång
+ B¶o vÖ ®a d¹ng sinh häc, b¶o vÖ rõng, b¶o vÖ ®Êt ®ai, b¶o vÖ nguån níc, kh«ng khÝ
+ Gi÷ g×n vÖ sinh, an toµn thùc phÈm, an toµn lao ®éng
+ ñng hé, chñ ®éng tham gia c¸c ho¹t ®éng BVMT, phª ph¸n hµnh vi g©y h¹i cho MT.
4. Nội dung giáo dục bảo vệ môi trường trong trường THCS
Chủ đề 1: Môi trường sống của chúng ta
- Khái niệm môi trường
- Môi trường tự nhiên
- Môi trường nhân tạo
- Tài nguyên thiên nhiên
- Các hệ sinh thái
Chủ đề 2: Quan hệ giữa con người và môi trường
- Con người là một thành phần của môi trường
- Vai trò của môi trường đối với con người và tác động của con người đối với môi trường
- Mối quan hệ giữa dân số và môi trường. Công nghiệp, đô thị hóa và vấn đề môi trường
Chñ ®Ò 3: Sù « nhiÔm vµ suy tho¸i m«i trêng
- ¤ nhiÔm m«i trêng: ¤ nhiÔm níc, biÓn, « nhiÔm kh«ng khÝ, « nhiÔm ®Êt, « nhiÔm tiÕng ån
- ChÊt th¶i
- Suy tho¸i rõng
- Suy tho¸i ®Êt
- Suy gi¶m ®a d¹ng sinh häc
Chñ ®Ò 4: C¸c biÖn ph¸p BVMT vµ PTBV
- Nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ BVMT vµ PTBV
- C¸c biÖn ph¸p vµ ho¹t ®éng BVMT
- NhiÖm vô cña häc sinh trong viÖc BVMT
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Trần Việt Xô
Dung lượng: |
Lượt tài: 4
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)