Quan sát hình không gian với phần mềm Yenka

1) Giới thiệu phần mềm Yenka
- Yenka là một phần mềm nhỏ, đơn giản nhưng rất hữu ích khi mới làm quen với các hình không gian như hình chóp, hình nón, hình trụ. Ngoài việc tạo ra các hình này, em còn có thể thay đổi kích cỡ, màu sắc, di chuyển và sắp xếp chúng.Từ những hình không gian cơ bản em còn có thể sáng tạo ra cấc mô hình hoàn chỉnh như công trình xây dựng, kiến trúc theo ý mình.
2) Giới thiệu màn hình làm việc chính của phần mềm
a) Khởi động phần mềm
- Nháy đúp vào biểu tượng để khởi động phần mềm, khi đó sẽ xuất hiện cửa số sau :





- Nháy nút Try Basic Version để vào màn hình chính của phần mềm.
b) Màn hình chính






- Hộp công cụ dùng để tạo ra các hình không gian. Các hình sẽ dược tạo ra tại khung chính giữa màn hình.
- Thanh công cụ chứa các nút lệnh dùng để diều khiển và làm việc với các đối tượng.






c) Thoát khỏi phần mềm
- Muốn thoát khỏi phầm mềm, nháy nút Close trên thanh công cụ.
3) Tạo hình không gian
a) Tạo mô hình
- Để thiết lập đối tượng
hình, em phải làm việc
với hộp công cụ:





- Các công cụ để tạo hình không gian thưòng gặp gồm: hình trụ , hình nón , hình chóp và hình lăng trụ . Khi kéo thả đối tượng này vào giữa màn hình, em sẽ nhận được mô hình có dạng sau:
- Ta có thể sử dụng các công cụ
đặc biệt của phần mềm để quan
sát tốt hơn mô hình vừa tạo ra.
- Xoay mô hình trong không gian 3D
1. Nháy vào biểu tượng trên thanh công cụ. Khi đó con trỏ sẽ trở thành dạng .
2. Đưa con trỏ chuột lên mô hình, nhấn giữ và di chuyển chuột, em sẽ thấy mô hình quay trong không gian 3D. Lệnh hết tác dụng khi em thả chuột.







- Phóng to, thu nhỏ
1. Nháy chuột vào biểu tượng trên thanh công cụ. Khi đó con trỏ sẽ trở thanh dạng .
2. Nhấn giữ và di chuyển chuột em sẽ thấy mô hình phóng to, thu nhỏ tuỳ thuộc vào sự dy chuyển của chuột. Lệnh hết khi em thả chuột.
- Dịch chuyển khung mô hình
1. Nháy chuột vào biểu tượng trên thanh công cụ. Khi đó con trỏ trở thành dạng .
2. Nhấn giữ và di chuyển chuột em sẽ thấy mô hình chuyển động theo hướng di chuyển của chuột. Lệnh hết khi em thả chuột.

b) Các lệnh tạo mới, lưu, mở tệp mô hình
- Các lệnh lưu mô hình có phần mở rộng ngầm định là yka. Các thao tác với tệp đều thông qua biểu tượng . Khi nháy chuột vào biểu tượng này một bảng chọn xuất hiện có dạng hình dưới:





c) Xoá các đối tượng
- Để xoá một hình, em háy nháy chuột lên hình đó rồi nhấn phím Delete. Có thể chọn đồng thời nhiều đối tượng bằng cách nhấn giữ phím Ctrl trong khi chọn hoặc nhấn tổ hợp phím Ctrl+A để chọn tất cả đối tượng hiện có trên màn hình.
4) Khám phá, điều khiển các hình không gian
a) Thay đổi, di chuyển
- Muốn di chuyển một hình không gian, hãy kéo thả đối tượng đó. Chú ý khi di chuyển một hình lên đúng đỉnh của một hình khác ta sẽ được hai hình không gian chồng lên nhau.Vói cách này, ta có thể tạo ra những hình với nhiều kiểu kiến trúc khác nhau.
b) Thay đổi kích thước
- Để thay đổi kích thước của một đối tượng trước tiên cần nháy chọn hình. Khi một hình được chọn em sẽ thấy xuất hiện các đường viền và các nút nhỏ cho phép thực hiện tương tác để thay đổi kích thước đối tượng. Tùy vào từng hình mà các đường viền này sẽ có hình dạng khác nhau. Sau đây ta sẽ quan sát kỹ hơn:
c) Thay đổi màu cho các hình
- Muốn tô màu, thay đổi màu sắc các khối hình em dùng công cụ . Khi nháy chuột vào công cụ này em sẽ thấy một danh sách xuất hiện cho phép chọn các màu tô khác nhau.
- Các bước thực hiện tô màu
Dùng chuột nháy vào một công cụ, nhấn giữ và kéo thả ra khung mô hình. Khi đó em sẽ thấy trên các hình khối xuất hiện các chấm đen tương ứng với các vị trí có thể thay đổi màu. Em cần thực hiện thao tác kéo thả công cụ tô màu vào các vị trí chấm đen đề thực hiện một thao tác tô màu cụ thể.
Ví dụ, ta có thể tô màu các mặt của hình tam giác với các màu khác nhau.
d) Thay đổi tính chất của hình
- Các tính chất của hình khối có thể được thay đổi thông qua hộp hội thoại tính chất đối tượng. Nháy đúp chuột lên đối tượng em sẽ thấy xuất hiện hộp hội thoại mô tả các thông tin, tính chất của đối tượng.
- Hình dưới đây cho ta hình ảnh hộp hội thoại tính chất của hình lăng trụ. Chúng ta có thể trực tiếp thay đổi hai thông số quan trọng của hình này là chiều cao (height) và độ dài cạnh đáy (base edge). Thực hiện thay đổi bằng cách gõ trực tiếp số vào ô hoặc nháy chuột vào vị trí để tăng, giảm giá trị theo từng đơn vị.
e) Gấp giấy thành hình không gian
- Một chức năng rất hay nữa của phần mềm là cho phép em quan sát cách tạo hình khối từ một hình phẳng.
- Phần mềm sẽ cho phép quan sát và thực hiện hai quá trình ngược nhau như sau:
- Cho trước hình phẳng, cần "gấp" lại để tạo thành một hình khối không gian.
- Cho trước hình khối không gian, cần "mở" ra thành một hình phẳng.
* Gấp hình phẳng để tạo hình không gian
- Sử dụng các công cụ đối tượng để tạo các hình phẳng trong khung mô hình bằng cách kéo thả các đối tượng này. Hiện tại phần mềm hỗ trợ cho hai hình: hình trụ và hình lăng trụ .
1. Chọn đối tượng hoặc trong hộp công cụ. Kéo thả đối tượng này vào khung hình.
Ví dụ, hình trụ phẳng dưới đây:

2. Nháy chuột chọn hình phẳng tương ứng. Dùng chuột để thực hiện thao tác "gấp" hình phẳng này thành hình khối tương ứng.

- Có thể xem quá trình "gấp" một cách tự động như sau: nháy đúp chuột để làm xuất hiện hộp hội thoại tính chất đối tượng. Sau đó nháy thực hiện lệnh Fold trong hộp hội thoại này.
* Mở hình không gian thành hình phẳng
- Ngược lại đối với các hình khối không gian (hình trụ, lăng trụ, chóp), trong hộp hội thoại tính chất nếu thực hiện lệnh Open sẽ biến đổi hình không gian 3D này thành "hình phẳng".
- Nháy nút Open để chuyển hình này sang gạng phẳng(Net):



* Đối với hình phẳng, các lệnh sau đây có thể thực hiện:

- Flatten: Tự động làm phẳng hình này trong khung mô hình.
- Fold: Tự động gấp lại về trạng thái đã đánh dấu trước đó bởi lệnh Store angles.
- Store angles: Cố định vị trí của lệnh gấp lại. Lệnh này chỉ có tác dụng khi đang thực hiện lệnh Fold.
- Convert to Shape: Chuyển trạng thái hình phẳng thành hình khối 3D. Lệnh này chỉ có tác dụng khi đã thực hiện xong việc gấp hoàn toàn hình phẳng bởi lệnh Fold.
5) Một số chức năng nâng cao
a) Thay đổi mẫu thể hiện hình
- Các mặt của các hình khối không gian không những được thay đổi màu sắc, mà còn có thể thay đổi kiểu và mẫu thể hiện. Ví dụ có thể thay đổi mặt xung quan của hình trụ bằng mẫu hình các viên gạch, ...


- Thao tác thực hiện:
1. Nháy đúp chuột để làm xuất hiện hộp hội thoại tính chất hình.
2. Nháy chuột chọn chức năng thay đổi kiểu thể hiện bề
mặt
3. Trong hộp hội thoại tiếp theo chọn Use material và chọn mẫu thể hiện trong danh sách Material phía dưới.
b) Quay hình trong không gian
- Trong hộp hội thoại tính chất của hình khối em có thể thực hiện được các lệnh cho phép xoay hình khối theo các hướng khác nhau trong không gian.
- Trong hình dưới đây, một hình trụ và hình lăng trụ đã được xoay quanh trục dọc để trở thành các hình khối nằm ngang trên khung mô hình.











- Kết hợp các chức năng và công cụ nâng cao này, chúng ta có thể tạo ra được các khối hình không gian đa dạng, với màu sắc và kiểu thể hiện phong phú.