ĐỀ-ĐÁP AN HSG 2015-2016

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN
TĨNH GIA Năm học 2015 - 2016
Môn: Địa lý – Lớp 9
Thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian giao đề)


Câu 1 (2.0 điểm). Dựa vào kiến thức về sự vận động tự quay quanh trục của Trái Đất và sự chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời, em hãy:
a. Tại sao có hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên Trái Đất?
b. Vào ngày 22 tháng 6, độ dài ngày, đêm diễn ra như thế nào trên Trái Đất ở các vị trí: Xích đạo, Chí tuyến, Vòng cực và Cực?
Câu 2 (2.0 điểm). Dựa vào Atlat địa lí Việt Nam và kiến thức đã học, em hãy cho biết:
1. Vị trí địa lí hình dạng của lãnh thổ Việt Nam có những thuận lợi và khó khăn gì cho công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc hiện nay?
2. Vai trò của các đảo và quần đảo đối với quá trình phát triển kinh tế nước ta?
Câu 3 (2.0 điểm). Cho bảng số liệu sau:
Tổng số dân cả nước và số dân thành thị nước ta giai đoạn 1990 - 2003
(Đơn vị: triệu người)
Năm
Tiêu chí
1990
1995
2000
2003

Tổng số dân cả nước
 66,01
71,99
77,63
80,9

Số dân thành thị
12,88
14,94
18,77
 20,87


a. Tính tỉ lệ dân số thành thị của nước ta theo các năm đó và nêu nhận xét.
b. Muốn quá trình đô thị hoá của nước ta phát triển bền vững, theo em, cần giải quyết những vấn đề gì?
Câu 4 (2,5 điểm). Chứng minh trong những năm gần đây, cơ cấu kinh tế của nước ta có sự chuyển dịch theo hướng công nghiệp hóa - hiện đại hóa.
Câu 5 (3.5 điểm). Cho bảng số liệu sau đây:
Giá trị sản xuất công nghiệp ở Trung du và miền núi Bắc Bộ (Đơn vi: tỉ đồng)
Năm
Tiểu vùng
1995
2000
2002

Tây Bắc
 320,5
 541,1
 696,2

Đông Bắc
 6 179,2
 10 657,7
 14 301,3

 Từ bảng số liệu trên kết hợp với Atlat Địa lí Việt Nam, hãy so sánh sự khác nhau về hoạt động công nghiệp giữa Đông Bắc và Tây Bắc. Giải thích nguyên nhân sự khác biệt đó.
Câu 6 (2 điểm).
a) Trình bày những đặc điểm về vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ và diện tích của tỉnh Thanh Hóa.
b) Nêu ý nghĩa của vị trí địa lí đối với sự phát triển kinh tế-xã hội.
Câu 7 (6 điểm). Cho bảng số liệu sau:
Bình quân lương thực theo đầu người của cả nước, vùng Đồng bằng sông Hồng và vùng Đồng bằng sông Cửu Long. (Đơn vị: kg/ người)
Năm
1995
1997
2000
2005

Cả nước
363,1
392,6
444,9
475,8

Đồng bằng sông Hồng
330,9
362,4
403,1
362,2

Đồng bằng sông Cửu Long
831,6
876,8
1025,1
1124,9


a. Vẽ biểu đồ thích hợp nhất để so sánh bình quân lương thực theo đầu người của cả nước, vùng Đồng Bằng Sông Hồng và vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long.
b. Nêu nhận xét và giải thích sự khác nhau về bình quân lương thực theo đầu người.

(Học sinh được sử dụng Atlat địa lí Việt Nam xuất bản từ 2009 trở lại đây)
HƯỚNG DẪN CHẤM BÀI THI HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN
NĂM HỌC 2015- 2016
Môn: Địa lí – Lớp 9

Câu
Nội dung
Biểu điểm

Câu 1:
2 điểm












a. Có hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên Trái Đất vì:
- Trong khi chuyển động quanh Mặt Trời, Trái Đất có lúc ngả nửa cầu Bắc, có lúc ngả nửa cầu Nam về phía Mặt Trời.
- Do trục Trái Đất nghiêng và không đổi hướng trong khi chuyển động quanh Mặt Trời nên đường phân chia sáng tối không trùng với trục Trái Đất.
b. Vào ngày 22 tháng 6, độ dài ngày, đêm diễn ra trên Trái Đất như sau: