Bài thực hành 3. Khai báo và sử dụng biến

Kiểm tra bài cũ

1, Viết cú pháp của cách khai báo biến? Cho VD
Var tên biến : kiểu dữ liệu;
2, Viết cú pháp của cách khai báo hằng? Cho VD
Const tên hằng = giá trị của hằng;

Chữa bài tập 5 (SGK-T33). Hãy liệt kê các lỗi nếu có trong chương trình dưới đây và sửa lại cho đúng:
Var a, b := integer;
Const c := 3;
Begin
a := 200
b := a/c;
write(b);
readln
End.
=> Var a, b : integer;
=> Const c = 3;
=> a := 200;
Khai báo kiểu dữ liệu
của biến b chưa đúng
Tiết 11. Bài tập thực hành 3
KHAI BÁO VÀ SỬ DỤNG BIẾN
Ví dụ
Var X, Y, a, b : byte;
Var So_nguyen, so_hoa_diem_tot : integer;
Var Chieu_cao, can_nang, diem_TBm : real;
Var Ho_va_Ten, noi_sinh, : string;
Bài 1. Viết chương trình Pascal có khai báo và sử dụng biến
Bài toán: Một cửa hàng cung cấp dịch vụ bán hàng thanh toán tại nhà. Khách hàng chỉ cần đăng kí số lượng mặt hàng cần mua, nhân viên cửa hàng sẽ trả hàng và nhận tiền thanh toán tại nhà khách hàng. Ngoài trị giá hàng hóa, khách hàng còn phải trả thêm phí dịch vụ. Hãy viết chương trình Pascal để tính tiền thanh toán trong trường hợp khách hàng chỉ mua một mặt hàng duy nhất.
Ví dụ
Hãy tính tiền khi mua SGK Tin học quyển 3, biết:
- Số lượng: 100 quyển.
- Đơn giá: 18300/quyển.
Phí dịch vụ: 5000
100 x 18300 + 5000
= 1835000
=> Tiền thanh toán =
=> Công thức cần tính cho bài toán:
=> Tiền thanh toán = Đơn giá x Số lượng + Phí dịch vụ
a, Khởi động Pascal. Gõ chương trình sau và tìm hiểu ý nghĩa của từng câu lệnh trong chương trình:

b, Lưu chương trình với tên BaiTH3-8B. Dịch và chỉnh sửa các lỗi gõ, nếu có.
Program Tinh_tien;
Uses crt;
Var
so_luong :
don_gia, thanh_tien :
Const
Begin
Clrscr ;
{ Nhap don gia va so luong hang }
Writeln(‘Don gia = ’) ;
Writeln(‘So luong = ’) ;
Thanh_tien := so_luong * don_gia + phi_DV ;
(* In ra so tien phai tra *)
Writeln(‘Tong so tien phai thanh toan la: ‘, ) ;
Readln
End.
Integer ;
real ;
phi_DV = 10000 ;
readln(don_gia) ;
readln(so_luong) ;
thanh_tien
:10:2
{ Cach viet chuong trinh trong SGK}
Program Tinh_tien;
Uses crt;
Var soluong : integer ;
dongia, thanhtien : real ;
thongbao : string ;
Const phi = 10000 ;
Begin
Clrscr ;
Thongbao := ‘Tong so tien phai thanh toan la: ’ ;
{ Nhap don gia va so luong hang }
Writeln(‘Don gia = ’) ; readln(dongia) ;
Writeln(‘So luong = ’) ; readln(soluong) ;
Thanhtien := soluong * dongia + phi ;
(* In ra so tien phai tra *)
Writeln(thongbao, thanhtien :10:2) ;
readln
End.


1, Cú pháp khai báo biến trong Pascal:
Var Danh sách tên biến : Kiểu dữ liệu ;
2, Cú pháp khai báo hằng trong Pascal:
Const tên hằng : giá trị của hằng ;
2, Cú pháp lệnh gán trong Pascal:
Biến := Biểu thức ;
3, Lệnh read(danh sách biến) hoặc readln(danh sách biến) được dùng để nhập dữ liệu từ bàn phím.
4, Nội dung chú thích nằm trong cặp dấu { và } hoặc cặp các dấu (* và *) :
- Bị bỏ qua khi dịch chương trình.
- Làm cho chương trình dễ đọc, dễ hiểu.
Tổng kết
Bài 1
c, Chạy chương trình với các bộ dữ liệu (đơn giá và số lượng) như sau (1000, 20), (3500, 200), (18500, 123). Kiểm tra tính đúng của các kết quả in ra.
Tiết 12. Bài tập thực hành 3
d, Chạy chương trình với bộ dữ liệu (1, 35000). Quan sát kết quả nhận được. Hãy thử đoán lí do tại sao chương trình cho kết quả sai.
3, Lệnh read(danh sách biến) hoặc readln(danh sách biến) được dùng để nhập dữ liệu từ bàn phím. Sau khi nhập cần nhấn phím Enter để xác nhận. Nếu giá trị nhập vào vượt quá phạm vi của biến, nói chung kết quả tính toán sẽ sai.