Bài 9. Làm việc với dãy số

GIÁO VIÊN: VÕ LÊ TÂM
LỚP : 81, 82, 83
CHÀO MỪNG QUÍ THẦY CÔ

1. D�y s? v� bi?n m?ng
a/ Kh�i ni?m
b/ Khai b�o bi?n m?ng
2. Ví d? v? bi?n m?ng
a/ Nh?p m?ng
b/ Xu?t m?ng
3. Tìm gi� tr? l?n nh?t v� nh? nh?t c?a d�y s?
1. Dãy số và
biến mảng
a/ Khái niệm
b/ Khai báo
biến mảng
2. Ví dụ về
biến mảng
a/ Nhập mảng
b/ Xuất mảng
3. Tìm GTLN
và GTNN
Dãy số và biến mảng.
a/ Khaùi nieäm:
Ví duï:
Giaû söû chuùng ta caàn vieát chöông trình nhaäp ñieåm kieåm tra cuûa caùc hoïc sinh trong moät lôùp, sau ñoù in ra maøn hình soá ñieåm cao nhaát.
Trong Pascal caâu leänh khai baùo vaø nhaäp ñieåm töông öùng cuûa töøng hoïc sinh laø:
Khai báo:
Var Diem_1, Diem_2, Diem_3, . : real;
Nhập điểm:
Readln(Diem_1), Readln(Diem_2), Readln(Diem_3), .
1. Dãy số và
biến mảng
a/ Khái niệm
b/ Khai báo
biến mảng
2. Ví dụ về
biến mảng
a/ Nhập mảng
b/ Xuất mảng
3. Tìm GTLN
và GTNN
Dãy số và biến mảng.
a/ Khaùi nieäm:
Neáu HS trong lôùp caøng nhieàu thì vieäc khai baùo vaø nhaäp döõ lieäu seõ gaëp nhieàu khoù khaên vaø phaûi nhôù caùc teân bieán khai baùo.
Chaúng haïn, Diem_1, Diem_2, Diem_3, … ta duøng 1 bieán vaø ñaùnh soá thöù töï cho caùc giaù trò,duøng caâu leänh laëp ñeå xöû lyù döõ lieäu nhö:
Vôùi i = 1 ñeán 50; haõy nhaäp Diem_i
Vôùi i = 1 ñeán 50; haõy so saùnh Max vôùi Diem_i
1. Dãy số và
biến mảng
a/ Khái niệm
b/ Khai báo
biến mảng
2. Ví dụ về
biến mảng
a/ Nhập mảng
b/ Xuất mảng
3. Tìm GTLN
và GTNN
Dãy số và biến mảng.
a/ Khaùi nieäm:
Ñeå giaûi quyeát caùc vaán ñeà treân thì ngoân ngöõ laäp trình Pascal coù moät kieåu döõ lieäu goïi laø kieåu maûng.
Dữ liệu kiểu mảng là một dãy ( tập hợp ) hữu hạn các phần tử có thứ tự.
Mọi phần tử đều có cùng một kiểu dữ liệu (gọi là kiểu của phần tử ).
Việc sắp thứ tự được thực hiện bằng cách gán cho mỗi phần tử một chỉ số.

Vậy dữ liệu kiểu mảng là gì?
1. Dãy số và
biến mảng
a/ Khái niệm
b/ Khai báo
biến mảng
2. Ví dụ về
biến mảng
a/ Nhập mảng
b/ Xuất mảng
3. Tìm GTLN
và GTNN
Dãy số và biến mảng.
a/ Khaùi nieäm:
b/ Khai baùo bieán maûng:
Khi khai baùo moät bieán coù kieåu döõ lieäu laø kieåu maûng, bieán ñoù ñöôïc goïi laø bieán maûng. Khi söû duïng bieán maûng, chuùng ta saép thöù töï theo chæ soá caùc bieán coù cuøng kieåu döôùi moät teân duy nhaát.
Giaù trò cuûa bieán maûng laø moät maûng, töùc moät daõy soá (soá nguyeân, hoaëc soá thöïc) coù thöù töï, moãi soá laø giaù trò töông öùng vôùi chæ soá.
Trong các ngôn ngữ lập trình khi khai báo biến mảng ta cần chỉ rõ: tên biến mảng, số lượng phần tử, kiểu dữ liệu.
VD: Cách khai báo biến mảng trong pascal như sau:
Var Chieucao : array [1..50 ] of real;
Var Tuoi : array [ 1.. 50 ] of integer;
1. Dãy số và
biến mảng
a/ Khái niệm
b/ Khai báo
biến mảng
2. Ví dụ về
biến mảng
a/ Nhập mảng
b/ Xuất mảng
3. Tìm GTLN
và GTNN
Dãy số và biến mảng.
a/ Khaùi nieäm:
b/ Khai baùo bieán maûng:

Var Chieucao : array [1..50 ] of real;


Bieán maûng coù teân: ChieuCao, goàm 50 phaàn töû, moãi phaàn töû coù kieåu soá thöïc.
Tên mảng
1. Dãy số và
biến mảng
a/ Khái niệm
b/ Khai báo
biến mảng
2. Ví dụ về
biến mảng
a/ Nhập mảng
b/ Xuất mảng
3. Tìm GTLN
và GTNN
Dãy số và biến mảng.
a/ Khaùi nieäm:
b/ Khai baùo bieán maûng:
Moãi HS coù nhieàu ñieåm theo töøng moân: ñieåm toaùn, ñieåm vaên, ñieåm lí, …
Vaäy ñeå xöû lyù caùc loaïi ñieåm naøy ta khai baùo nhieàu bieán maûng nhö:
Var DiemLi: array[1..50] of real;
Var DiemVan: array[1..50] of real;
Var DiemToan: array[1..50] of real;
1. Dãy số và
biến mảng
a/ Khái niệm
b/ Khai báo
biến mảng
2. Ví dụ về
biến mảng
a/ Nhập mảng
b/ Xuất mảng
3. Tìm GTLN
và GTNN
Dãy số và biến mảng.
a/ Khaùi nieäm:
b/ Khai baùo bieán maûng:
Hay Var DiemToan, DiemVan, DiemLy: array[1..50] of real;
Khi ñoù, ta cuõng coù theå xöû lyù ñieåm thi cuûa moät hoïc sinh cuï theå:
1. Dãy số và
biến mảng
a/ Khái niệm
b/ Khai báo
biến mảng
2. Ví dụ về
biến mảng
a/ Nhập mảng
b/ Xuất mảng
3. Tìm GTLN
và GTNN
Dãy số và biến mảng.
a/ Khaùi nieäm:
b/ Khai baùo bieán maûng:
Töø VD treân coù theå thaáy caùch khai baùo bieán maûng trong Pascal laø:
Teân maûng : array [ .. ] of
Trong ñoù:
array, of: laø töø khoùa.
Chæ soá ñaàu, chæ soá cuoái: laø kieåu soá nguyeân, soá thöïc, kí töï.
1. Dãy số và
biến mảng
a/ Khái niệm
b/ Khai báo
biến mảng
2. Ví dụ về
biến mảng
a/ Nhập mảng
b/ Xuất mảng
3. Tìm GTLN
và GTNN
Dãy số và biến mảng.
Ví duï veà bieán maûng.
a/ Nhaäp maûng:
VD2: Vieát chöông trình nhaäp vaøo soá pt cuûa maûng, xuaát ra giaù trò caùc phaàn töû vöøa nhaäp ra maøn hình.
Nhập số phần tử của mảng.
2. Nhập giá trị các phần tử của mảng.
( Dùng cấu trúc lặp để nhập giá trị )
Writeln(`Nhap so pt mang: `); readln(n);
For i:=1 to n do
Begin
Writeln(`PT A[`,i,`]:`); readln(A[i]);
end;
1. Dãy số và
biến mảng
a/ Khái niệm
b/ Khai báo
biến mảng
2. Ví dụ về
biến mảng
a/ Nhập mảng
b/ Xuất mảng
3. Tìm GTLN
và GTNN
Dãy số và biến mảng.
Ví duï veà bieán maûng.
a/ Nhaäp maûng:



Vôùi n = 7
Giaù trò cuûa maûng A goàm 7 phaàn töû laø:
A =
Mảng A có n pt
1. Dãy số và
biến mảng
a/ Khái niệm
b/ Khai báo
biến mảng
2. Ví dụ về
biến mảng
a/ Nhập mảng
b/ Xuất mảng
3. Tìm GTLN
và GTNN
8
7
9
5
10
6
2
A =
Dãy số và biến mảng.
Ví duï veà bieán maûng.
a/ Nhaäp maûng:
b/ Xuaát maûng:
Xuất giá trị các phần tử vừa nhập
Writeln (` Gia tri cua mang la: `);
For i:=1 to n do
Writeln (A[i] );
1. Dãy số và
biến mảng
a/ Khái niệm
b/ Khai báo
biến mảng
2. Ví dụ về
biến mảng
a/ Nhập mảng
b/ Xuất mảng
3. Tìm GTLN
và GTNN
Dãy số và biến mảng.
Ví duï veà bieán maûng.
Tìm giaù trò lôùn nhaát, nhoû nhaát cuûa daõy soá.
VD3: Vieát chöông trình nhaäp N soá nguyeân töø baøn phím vaø in ra maøn hình soá nhoû nhaát (Min) vaø soá nhoû nhaát (Max). N cuõng ñöôïc nhaäp töø baøn phím.
Thuaät toaùn tìm Min, Max cuûa daõy soá nguyeân N ñöôïc nhaäp töø baøn phím laø:
1. Dãy số và
biến mảng
a/ Khái niệm
b/ Khai báo
biến mảng
2. Ví dụ về
biến mảng
a/ Nhập mảng
b/ Xuất mảng
3. Tìm GTLN
và GTNN
Dãy số và biến mảng.
Ví duï veà bieán maûng.
Tìm giaù trò lôùn nhaát, nhoû nhaát cuûa daõy soá.
B1: Nhaäp vaøo N vaø daõy soá A[1], A[2], … , A[N]
B2: Min  A[1]; Max  A[1];
B3: Vôùi i töø 2 ñeán N thì thöïc hieän:
- Neáu Min>A[i] thì Min  A[i];
- Neáu MaxB4: Xuaát ra giaù trò Min, Max vaø keát thuùc.
1. Dãy số và
biến mảng
a/ Khái niệm
b/ Khai báo
biến mảng
2. Ví dụ về
biến mảng
a/ Nhập mảng
b/ Xuất mảng
3. Tìm GTLN
và GTNN
Dãy số và biến mảng.
Ví duï veà bieán maûng.
Tìm giaù trò lôùn nhaát, nhoû nhaát cuûa daõy soá.
Chöông trình cuï theå laø:
Program Min_Max;
Var i,N,Min,Max: integer;
A: array[1..100] of integer;
phần khai báo
1. Dãy số và
biến mảng
a/ Khái niệm
b/ Khai báo
biến mảng
2. Ví dụ về
biến mảng
a/ Nhập mảng
b/ Xuất mảng
3. Tìm GTLN
và GTNN
Dãy số và biến mảng.
Ví duï veà bieán maûng.
Tìm giaù trò lôùn nhaát, nhoû nhaát cuûa daõy soá.
{ Phaàn thaân chöông trình }
Begin
Writeln(‘Nhap vao so pt cuûa mang: ’);
Readln(N);
For i:=1 to N do
1. Dãy số và
biến mảng
a/ Khái niệm
b/ Khai báo
biến mảng
2. Ví dụ về
biến mảng
a/ Nhập mảng
b/ Xuất mảng
3. Tìm GTLN
và GTNN
Dãy số và biến mảng.
Ví duï veà bieán maûng.
Tìm giaù trò lôùn nhaát, nhoû nhaát cuûa daõy soá.
begin
write(‘Gia tri A[‘,i,’] = ’);
readln(A[i]);
end;
Min:=A[1]; Max:=A[1];
1. Dãy số và
biến mảng
a/ Khái niệm
b/ Khai báo
biến mảng
2. Ví dụ về
biến mảng
a/ Nhập mảng
b/ Xuất mảng
3. Tìm GTLN
và GTNN
Dãy số và biến mảng.
Ví duï veà bieán maûng.
Tìm giaù trò lôùn nhaát, nhoû nhaát cuûa daõy soá.
For i:= 2 to N do
begin
if Min>A[i] then Min:=A[i];
if Max end;
1. Dãy số và
biến mảng
a/ Khái niệm
b/ Khai báo
biến mảng
2. Ví dụ về
biến mảng
a/ Nhập mảng
b/ Xuất mảng
3. Tìm GTLN
và GTNN
Dãy số và biến mảng.
Ví duï veà bieán maûng.
Tìm giaù trò lôùn nhaát, nhoû nhaát cuûa daõy soá.
{ Xuaát ra giaù trò nhoû nhaát, lôùn nhaát }
Writeln (‘Gia tri nho nhat la: ’, Min);
Writeln (‘Gia tri lon nhat la: ’,Max);
Readln
End.
1. Dãy số và
biến mảng
a/ Khái niệm
b/ Khai báo
biến mảng
2. Ví dụ về
biến mảng
a/ Nhập mảng
b/ Xuất mảng
3. Tìm GTLN
và GTNN


Baøi 1: Caùc khai baùo bieán maûng sau ñaây trong Pascal ñuùng hay sai?
BÀI TẬP ÁP DỤNG
a) Var X: Array[10, 13] of integer;
b) Var X: Array[5..10.5] of real;
c) Var X: Array[3.4..4.8] of integer;
d) Var X: Array[10.. 1] of integer;
e) Var X: Array[4..10] of real;
Sai
Sai
Sai
Sai
Dúng
1. Dãy số và
biến mảng
a/ Khái niệm
b/ Khai báo
biến mảng
2. Ví dụ về
biến mảng
a/ Nhập mảng
b/ Xuất mảng
3. Tìm GTLN
và GTNN

Dãy số và biến mảng.
- Döõ lieäu kieåu maûng laø moät daõy ( taäp hôïp ) höõu haïn caùc phaàn töû coù thöù töï.
- Moïi phaàn töû ñeàu coù cuøng moät kieåu döõ lieäu (goïi laø kieåu cuûa phaàn töû ).
- Caùch khai baùo bieán maûng trong Pascal vaø kieåu döõ lieäu cuûa maûng laø:
Teân maûng : array [ .. ] of
CỦNG CỐ
1. Dãy số và
biến mảng
a/ Khái niệm
b/ Khai báo
biến mảng
2. Ví dụ về
biến mảng
a/ Nhập mảng
b/ Xuất mảng
3. Tìm GTLN
và GTNN
2. Ví duï veà bieán maûng.
- Nhaäp maûng: Nhôù voøng laëp
For i:=1 to n do
Begin
Write(‘PT A[‘,i,’]:’); readln(A[i]);
end;
- Xuaát maûng:
Writeln (‘ Gia tri cua mang la: ’);
For i:=1 to n do
Writeln (A[i] );
1. Dãy số và
biến mảng
a/ Khái niệm
b/ Khai báo
biến mảng
2. Ví dụ về
biến mảng
a/ Nhập mảng
b/ Xuất mảng
3. Tìm GTLN
và GTNN
3. Tìm giaù trò lôùn nhaát, nhoû nhaát cuûa daõy soá.
Xem, vieát laïi hoaøn chænh baøi ví duï 3
vaø laøm baøi taäp 5 SGK trang 79
1. Dãy số và
biến mảng
a/ Khái niệm
b/ Khai báo
biến mảng
2. Ví dụ về
biến mảng
a/ Nhập mảng
b/ Xuất mảng
3. Tìm GTLN
và GTNN
- HẾT -
TẠM BIỆT QUÍ THẦY CÔ !