Bài 9. Làm việc với dãy số

TIẾT 56, 57: LÀM VIỆC VỚI DÃY SỐ

I. Mục tiêu:
- Học sinh biết được khái niệm mảng một chiều;
- Biết cách khai báo mảng, nhập, in, truy cập các phần tử của mảng;
- Hiểu thuật toán tìm số lớn nhất, nhỏ nhất của một dãy số.
II. Phương pháp:
- Đặt vấn đề để học sinh trao đổi và đưa nhận xét. Tận dụng vốn hiểu biết “ một cách tự nhiên của học sinh
- Học sinh đọc SGK, quan sát và tổng kết
III. Chuẩn bị:
- Giáo viên: Phấn màu, sách, chuẩn bị thêm các bài tập minh hoạ (nếu có)
- Học sinh: sách, tập, viết.
IV. TRÌNH
1- Kiểm tra bài cũ: …
2- Dạy bài mới:

Hoạt động của Thầy
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bảng

Hoạt động 1:Dãy số và biến mảng

- Giới thiệu về dãy số và biến mảng liên quan đến hai nội dung quan trọng: Nhu cầu của biến mảng trong ngôn ngữ lập trình và thuật toán tìm số lớn nhất của một dãy số.
Như các em đã biết về “thuật toán tìm số lớn nhất của một dãy số” đã được tìm hiểu ở bài 5 (ví dụ 6). Vì vậy, ta không đề cập đến việc giải quyết nhiệm vụ này ntn.
Mục tiêu là Gv dẫn đến nhu cầu cần có biến mảng thông qua ví dụ 1: Viết chương trình nhập điểm kiểm tra của các HS trong một lớp và sau đó in ra màn hình.
+ Vì mỗi biến chỉ có thể lưu một giá trị duy nhất, để có thể nhập điểm và so sánh chúng, ta cần sử dụng nhiều biến, mỗi biến cho một HS. Trong Pascal ta cần nhiều câu lệnh khai báo và nhập dữ liệu như: Mỗi câu lệnh tương ứng với điểm của một HS.
+ Nếu số HS trong lớp càng nhiều thì đoạn khai báo và đọc dữ liệu trong chương trình càng dài … rất khó tránh khỏi những nhầm lẫn, sai sót.
- Vậy, ta có thể sử dụng quy luật tăng hay giảm của “số thứ tự” và một vài câu lệnh lặp để xử lí dữ liệu một cách đơn giản ntn ?
( Để giải quyết các vấn đề trên, hầu hết các ngôn ngữ lập trình đều có một kiểu dữ liệu được gọi là kiểu mảng.
+ Dữ liệu kiểu mảng là gì ?









* Nhấn mạnh: Trong bài này, ta chỉ xét các mảng có các phần tử kiểu số nguyên hoặc số thực.

HS nghe giảng














- HS đọc ví dụ 1



- HS lắng nghe, theo dõi, ghi vở.















- HS trả lời …
1. Dãy số và biến mảng:













Ví dụ 1: (SGK)/ Tr 75




- Khai báo và nhập dữ liệu mỗi câu lệnh tương ứng với điểm của một HS:
Var Diem_1, Diem_2, Diem_3, … : real;
Read (Diem_1) ; Read (Diem_2) ; Read (Diem_3) ; …




- Ta có thể sử dụng quy luật tăng hay giảm của “số thứ tự” và một vài câu lệnh lặp để xử lí dữ liệu một cách đơn giản:
+ Với i = 1 đến 100: Hãy nhập Diem_i;
+ Với i = 1 đến 100: Hãy so sánh Max với Diem_i;


* Dữ liệu kiểu mảng:Là một tập hợp hữu hạn các phần tử có thứ tự
+ Mọi phần tử đều có cùng một kiểu dữ liệu gọi là kiểu của phần tử.
Việc sắp xếp thứ tự thực hiện bằng cách gán cho mỗi phần tử một chỉ số:


+ Biến mảng: Là khi khai báo một biến có kiểu dữ liệu là kiểu mảng.
+ Giá trị của biến mảng là một mảng. (tức là một dãy số: nguyên - thực có thứ tự)

Hoạt động 2:Ví dụ về biến mảng

- Cách khai báo biến mảng trong các ngôn ngữ lập trình có thể khác nhau, nhưng luôn cần chỉ rõ những gì ?

- Cho HS đọc ví dụ, rồi hướng dẫn cách khai báo trong ngôn ngữ Pascal:
Var Chieucao : array [1..50] of real;
Var Tuoi : array [21..80] of integer;
=> Cách khai báo mảng trong Pascal ntn ?





- Từ ví dụ 1, GV dẫn dắt HS cách khai báo biến mảng: