Bài 7. Câu lệnh lặp

27 May 2013
1
Bài 7: CÂU LỆNH LẶP
Các công việc phải thực hiện nhiều lần
Câu lệnh lặp - một lệnh thay cho nhiều lệnh
Ví dụ về câu lệnh lặp
Tính tổng và tích bằng câu lệnh lặp
27 May 2013
2
1. Các công việc phải thực hiện nhiều lần

Hãy kể tên những hoạt động được thực hiện lặp đi lặp lại với số lần nhất định và biết trước ?
Em đánh răng 2 lần một ngày
Kim giây quay 60 vòng trong 1 giờ
Bài toán: Viết chương trình in ra màn hình các số từ 1 đến 10
27 May 2013
3
1. Các công việc phải thực hiện nhiều lần

 Khi viết chương trình máy tính, để chỉ dẫn cho máy tính thực hiện đúng công việc, trong nhiều trường hợp ta cần phải viết lặp lại nhiều câu lệnh thực hiện một phép tính nhất định
27 May 2013
4
2. Các công việc phải thực hiện nhiều lần

Ví dụ 1.
27 May 2013
5
2. Các công việc phải thực hiện nhiều lần

 Thuật toán vẽ 3 hình vuông có độ dài cạnh 1 đơn vị và cách nhau 1 đơn vị:
Bước 1. Vẽ hình vuông (vẽ liên tiếp 4 cạnh và trở về đỉnh ban đầu)
Bước 2. Nếu số hình vuông đã vẽ được ít hơn 3, di chuyển bút vẽ về bên phải 2 đơn vị và trở lại bước 1; ngược lại, kết thúc thuật toán
27 May 2013
6
2. Các công việc phải thực hiện nhiều lần

 Thuật toán mô tả các bước vẽ một hình vuông:
- Bước 1. k  0 (k là số đoạn thẳng đã vẽ được)
Bước 2. k  k +1. Vẽ đoạn thẳng 1 đơn vị độ dài và quay thước 90 độ sang phải
27 May 2013
7
2. Các công việc phải thực hiện nhiều lần

27 May 2013
8
2. Các công việc phải thực hiện nhiều lần


- Bước 3. Nếu k ≤ 4 thì trở lại bước 2; ngược lại, kết thúc thuật toán
Lưu ý: biến k được sử dụng như là biến đếm để ghi lại số cạnh đã vẽ được

27 May 2013
9
2. Các công việc phải thực hiện nhiều lần

Ví dụ 2.
Nếu viết chương trình tính tổng 100 số tự nhiên đầu tiên thì sao nhỉ?
chương trình quá dài, và viết mất nhiều thời gian !
27 May 2013
10
2. Các công việc phải thực hiện nhiều lần

 Mọi ngôn ngữ lập trình đều có “cách” để chỉ thị cho máy tính thực hiện cấu trúc lặp với 1 câu lệnh. Đó là câu lệnh lặp
27 May 2013
11
3. Ví dụ về câu lệnh lặp

 Câu lệnh lặp thường gặp trong Pascal có dạng:
for := to do
Trong đó, for, to, do là các từ khóa, biến đếm là biến kiểu nguyên, giá trị đầu và giá trị cuối là các giá trị nguyên
27 May 2013
12
3. Ví dụ về câu lệnh lặp

 Câu lệnh lặp sẽ thực hiện nhiều lần, mỗi lần, là một vòng lặp. Số vòng lặp là biết trước và bằng
giá trị cuối - giá trị đầu + 1
27 May 2013
13
3. Ví dụ về câu lệnh lặp

 Ví dụ 3. Chương trình sau sẽ in ra màn hình thứ tự lặp:
program Lap;
var i: Integer;
begin
for i:=1 to 10 do
writeln(‘Day la lan lap thu ’, i);
Readln
end.
27 May 2013
14
3. Ví dụ về câu lệnh lặp

 Ví dụ 4. Để in một chữ “O” trên màn hình, ta có thể sử dụng lệnh: writeln(‘O’);
uses crt;
var i: integer;
begin
clrscr;
for i:=1 to 20 do
begin writeln(‘O’); delay(100) end;
Readln
end.
27 May 2013
15
4. Tính tổng và tích bằng câu lệnh lặp

 Ví dụ 5. Tính tổng N số tự nhiên đầu tiên, N là số tự nhiên được nhập từ bàn phím

program Tinh_tong;
var N, i : integer;
S: longint;

27 May 2013
16
4. Tính tổng và tích bằng câu lệnh lặp

 begin
write(‘Nhap so N=’);readln(N);
S:=0;
for i:=1 to N do S:= S + i;
writeln(‘Tong cua ’, N, ‘so tu nhien dau tien S= ’, S);
Readln
end.
27 May 2013
17
4. Tính tổng và tích bằng câu lệnh lặp

 Ví dụ 6. Ta kí hiệu N! là tích N số tự nhiên đầu tiên: N=1.2.3…N

program Tinh_Giai_thua;
var N, i : integer;
P: longint;

27 May 2013
18
4. Tính tổng và tích bằng câu lệnh lặp

 begin
write(‘N= ’);readln(N);
P:=0;
for i:=1 to N do P:= P * i;
writeln(N, ‘! = ’, P);
Readln
end.
27 May 2013
19
Dặn dò HS:

- Học bài 7. Câu lệnh lặp
- Xem trước bài thực hành 5. Sử dụng lệnh for..do