Bài 7. Câu lệnh lặp

CÂU LỆNH LẶP
Bài 7
1. Các công việc phải thực hiện nhiều lần
Hãy quan sát các ảnh sau
Đánh răng mỗi ngày hai lần là công việc lặp lại với số lần nhất định và biết trước.
Mỗi ngày tắm một lần là công việc lặp lại với số lần nhất định và biết trước.
Đi học mỗi ngày một lần là công việc lặp lại với số lần nhất định và biết trước.
Học cho đến khi thuộc bài là công việc lặp lại với số lần không thể xác định được.
Bài 7: CÂU LỆNH LẶP
Trong cuộc sống hằng ngày, nhiều hoạt động được lặp đi lặp lại nhiều lần.

VD: Sáng tập thể dục, ăn sáng, đến trường, …

Khi viết chương trình máy tính cũng vậy. Để chỉ dẫn cho máy thực hiện đúng công việc, trong nhiều trường hợp ta cũng cần phải viết lặp lại nhiều câu lệnh thực hiện một phép tính nhất định.
1. Các công việc phải thực hiện nhiều lần
Bài 7: CÂU LỆNH LẶP
Ví dụ 1. Giả sử ta cần vẽ ba hình vuông có cạnh 1 đơn vị như hình 33. Mỗi hình vuông là ảnh dịch chuyển của hình bên trái nó một khoảng cách 2 đơn vị. Do đó, ta chỉ cần lặp lại thao tác vẽ hình vuông ba lần.
Hình 33
2. Câu lệnh lặp – một lệnh thay cho nhiều lệnh
Bài 7: CÂU LỆNH LẶP
Việc vẽ hình có thể thực hiện được bằng thuật toán sau đây:

Bước 1. Vẽ hình vuông ( vẽ liên tiếp bốn cạnh và trở về đỉnh ban đầu).
Bước 2. Nếu số hình vuông đã vẻ được ít hơn 3, di chuyển bút vẻ về bên phải hai đơn vị và trở lại bước 1; ngược lại kết thúc thuật toán.
Cách mô tả các hoạt động lặp trong thuật toán như trong ví dụ trên được gọi là cấu trúc lặp
1
2
2
2. Câu lệnh lặp – một lệnh thay cho nhiều lệnh
Bài 7: CÂU LỆNH LẶP
.....
Riêng bài toán vẽ một hình vuông (hình 34), thao tác chính là vẽ bốn cạnh bằng nhau, hãy lập lại bốn lần thao tác vẽ một đoạn thẳng. Sau mỗi lần vẽ đoạn thẳng, thước kẻ được quay một góc 90 sang phải tại vị trí của bút vẽ.
Hình 34
2. Câu lệnh lặp – một lệnh thay cho nhiều lệnh
Bài 7: CÂU LỆNH LẶP
Thuật toán sau đây sẽ mô tả các bước để vẽ hình vuông:
2. Câu lệnh lặp – một lệnh thay cho nhiều lệnh
Bài 7: CÂU LỆNH LẶP
Ví dụ 2. Giả sử cần tính tổng của 100 số tự nhiên đầu tiên, tức là tính:
S= 1+2+3+…+100.
Thuật toán sau đây sẽ mô tả việc thực hiện lặp lại phép cộng 100 lần:
2. Câu lệnh lặp – một lệnh thay cho nhiều lệnh
Bài 7: CÂU LỆNH LẶP
Hãy nêu cấu trúc dạng lặp?
-For, to, do: là các từ khóa
-Ý nghĩa: thực hiện - + 1 lần lặp
For := to do ;
Program chao_ban;
Var i: integer ;
Begin
For i:=1 to 10 do
Writeln(‘CHAO CAC BAN’);
readln;
End.
3. Ví dụ về cấu trúc lặp
Bài 7: CÂU LỆNH LẶP
-, , : giá trị số nguyên
VD: Viết CT in ra màn hình 10 dòng chữ “ CHAO CAC BAN”
Chương trình sau sẽ in ra màn hình số lần lặp
Program lap;
Uses crt;
Var i: integer;
Begin
Clrscr;
For i:= 1 to 10 do
Writeln (‘Day la lan lap thu ’,i);
Readln
end.
3. Ví dụ về cấu trúc lặp
Bài 7: CÂU LỆNH LẶP
Để in một chữ “O” trên màn hình, ta có thể sử dụng lệnh
Program lap;
Uses crt;
Var i: integer;
Begin
Clrscr;
For i:= 1 to 20 do
begin
Writeln (‘O’);
delay(100)
end;
Readln
end.
3. Ví dụ về cấu trúc lặp
Bài 7: CÂU LỆNH LẶP
Viết chương trình tính tổng
S=1+2+3+4+5
Program Tinh_tong;
Uses crt;
Var i: integer;
S: longint;
Begin
S:=0;
For i:= 1 to 5 do S:= S + i;
Writeln (‘Tong cua S = ’,s);
Readln
end.
4. Tính tổng và tích bằng câu lệnh lặp
Bài 7: CÂU LỆNH LẶP
Viết chương trình tính tổng của N số tự nhiên đầu tiên, với N là số tự nhiên được nhập vào từ bàn phím
Program Tinh_tong;
Uses crt;
Var N, i: integer;
S: longint;
Begin
write(‘Nhap so N = ‘); readln(N);
S:=0;
For i:= 1 to N do S:= S + i;
Writeln (‘Tong cua S = ’,N,’ So tu nhien dau tien S = ‘,S);
Readln
end.
4. Tính tổng bằng câu lệnh lặp
Bài 7: CÂU LỆNH LẶP
Ta kí hiệu N! là tích N số tự nhiên đầu tiên:
N! = 1.2.3…N
- Viết chương trình tính N! với N là số tự nhiên được nhập vào từ bàn
phím.
Program Tính_Giai_thua;
Uses crt;
Var i, N: integer;
P: longint;
Begin
write (‘Nhap N = ‘); readln (N);
P:= 1;
For i:= 1 to N do P:= P*i;
Writeln (N,’! = ’,P);
Readln
end.
4. Tính tổng bằng câu lệnh lặp
Bài 7: CÂU LỆNH LẶP
Em hãy viết chương trình tính tổng các số nguyên liên tiếp từ n đến m với n,m là các số nguyên dương nhập vào từ bàn phím
Program tinh_tong;
Uses crt;
Var m, n, i: integer;
S: longint;
Begin
write (‘Nhap n = ‘); readln ( n);
write (‘Nhap m=‘); readln ( m);
S:=0;
For i:= n to m do S:= S + n;
Writeln (‘Tong cua S = ’,s); Readln
end.
4. Tính tổng bằng câu lệnh lặp
Bài 7: CÂU LỆNH LẶP