Bài 6. Câu lệnh điều kiện

Bài 6
CÂU LỆNH ĐIỀU KIỆN
Nếu ngày mai thời tiết trên 40 độ, Hà nghỉ học
Nếu đi trên đường phố gặp đèn đỏ thì dừng lại, gặp đèn xanh thì đi.
Nếu sáng mai trời mưa, Long sẽ nghỉ tập thể dục.
1. Hoạt động phụ thuộc điều kiện
- Có những hoạt động chỉ được thực hiện khi một điều kiện cụ thể được xảy ra.
- Điều kiện thường là một sự kiện được mô tả sau từ “nếu”.
2
2. Tính đúng hoặc sai của các điều kiện
Khi kiểm tra điều kiện
điều kiện được thoả mãn
điều kiện không thoả mãn
Đúng
Sai
Kết quả kiểm tra điều kiện chỉ có thể là đúng hoặc sai.
Nếu chọn đúng thì chương trình dừng lại, chọn sai chương trình chạy tiếp
Nếu X>5 thì in giá trị của X ra màn hình
MỘT SỐ VÍ DỤ TRONG TIN HỌC
3
3. Điều kiện và phép so sánh
- Các phép so sánh có vai trò rất quan trọng trong việc mô tả thuật toán và lập trình. Chúng thường được sử dụng để biểu diễn các điều kiện.
VD: Tìm số lớn nhất
Nếu a > b, thì a là số lớn nhất; ngược lại b là số lớn nhất
3. Điều kiện và phép so sánh
Bài toán: Nhập 2 số a và b, in ra màn hình số có giá trị lớn hơn.
a > b?
Đúng
Sai
In ra màn hình giá trị của a
In ra màn hình giá trị của b
Nếu a>b thì in ra màn hình giá trị của a;
IF
THEN
ĐIỀU KIỆN
Hoạt động;
4
Nếu ... thì
Nếu . thì., nếu không thì .
Cấu trúc dùng để mô tả các mệnh đề có dạng như trên gọi là
cấu trúc rẽ nhánh.
4. Cấu trúc rẽ nhánh
Mô tả hoạt động tính tiền cho khách như sau:
1
Tính tổng số tiền T khách hàng đã mua
Ví dụ 1 : Một hiệu sách thực hiện đợt khuyến mãi với nội dung sau: Nếu khách mua với số tiền từ 100000 trở lên sẽ được giảm giá 30%
2
Nếu T>= 100000 thì số tiền phải thanh toán = 70%*T
3
In hoá đơn
? Ví dụ trên thể hiện cấu trúc rẽ nhánh dạng thiếu
4. Cấu trúc rẽ nhánh
Tính tổng số tiền T khách hàng đã mua
Nếu T>= 100000 thì số tiền phải thanh toán = 70%*T
Mô tả hoạt động tính tiền cho khách như sau:
1
Tính tổng số tiền T khách hàng đã mua
Ví dụ 2 : Một hiệu sách thực hiện đợt khuyến mãi với nội dung sau: Nếu khách mua với số tiền từ 100000 trở lên sẽ được giảm giá 30% và dưới 100000 giảm giá 10%
2
N?u T>= 100000 thỡ s? ti?n ph?i thanh toỏn = 70%*T, ngu?c l?i s? ti?n ph?i thanh toỏn =90%*T
3
In hoá đơn
? Ví dụ trên thể hiện cấu trúc rẽ nhánh dạng đủ
4. Cấu trúc rẽ nhánh
Sơ đồ cấu trúc rẽ nhánh
4. Cấu trúc rẽ nhánh
Cấu trúc rẽ nhánh được sử dụng để chỉ thị cho máy tính thực hiện các hoạt động khác nhau tùy theo một điều kiện cụ thể có được thỏa mãn hay không. Cấu trúc rẽ nhánh có 2 dạng: Dạng thiếu và dạng đầy đủ.
VD: Nếu chăm chỉ học tập, An sẽ được mẹ mua cho một cái máy vi tính; (dạng thiếu)

     Nếu chăm chỉ học tập, An sẽ được mẹ mua cho một cái máy vi tính; ngược lại, An sẽ bị cô giáo phàn nàn và An sẽ không được mẹ mua cho một cái máy vi tính (dạng đủ)
4. Cấu trúc rẽ nhánh
Nếu a>b thì in ra màn hình giá trị của a;
IF
THEN
ĐIỀU KIỆN
CÂU LỆNH;
Câu lệnh điều kiện dạng thiếu
5. Câu lệnh điều kiện
Dạng thiếu:

IF < Điều kiện> THEN < Câu lệnh>;
Từ khoá
 Hoạt động của câu lệnh:
Chương trình sẽ kiểm tra điều kiện. Nếu điều kiện được thoả mãn, chương trình sẽ thực hiện câu lệnh. Ngược lại câu lệnh bị bỏ qua
 Cú pháp:
5. Câu lệnh điều kiện
Câu lệnh điều kiện dạng thiếu
Điều kiện?
Câu lệnh;
Đúng
Sai
5. Câu lệnh điều kiện
Ví dụ :
Nếu a > b thì in ra màn hình giá trị của a
IF
a > b
THEN
Write ( a ) ;
5. Câu lệnh điều kiện
IF a > b THEN Write ( a ) ;
a > b
In ra giá trị của a
Đúng
Sai
b) Dạng đầy đủ
IF < Điều kiện> THEN < Câu lệnh 1> ELSE < Câu lệnh 2>;
Từ khoá
 Hoạt động của câu lệnh:
 Cú pháp:
Chương trình sẽ kiểm tra điều kiện. Nếu điều kiện được thoả mãn, chương trình sẽ thực hiện câu lệnh 1. Ngược lại câu lệnh 2 sẽ được thực hiện.
Câu lệnh1;
Điều kiện?
Đúng
Sai
Câu lệnh2;
Câu lệnh điều kiện dạng ĐỦ
5. Câu lệnh điều kiện
Ví dụ :
Cần viết chương trình tính kết quả của a chia cho b, với a và b là hai số bất kỳ. Phép tính chỉ được thực hiện khi b khác 0. Chương trình cần kiểm tra giá trị của b, nếu b khác 0 thì thực hiện phép chia; nếu b bằng 0 sẽ thông báo lỗi
Nếu b<>0 thì tính kết quả x=a/b
ngược lại thì thông báo lỗi
Câu lệnh điều kiện dạng đầy đủ
IF
b<>0
THEN
x:=a/b
ELSE
Write ( ‘Mau so bang 0
nen khong the chia duoc’ ) ;
x : = a / b;
b<>0
Đúng
Sai
In ra man hinh
Mau so bang 0 nen
khong the chia duoc
Tin học 8
Ghi nhớ!
Cấu trúc rẽ nhánh được sử dụng để chỉ thị cho máy tính thực hiện các thao tác phụ thuộc vào điều kiện
Cấu trúc rẽ nhánh có hai dạng: Dạng thiếu và dạng đầy đủ.
Trong lập trình, điều kiện trong cấu trúc rẽ nhánh thường được biểu diễn bằng các phép so sánh
Mọi ngôn ngữ lập trình đều có câu lệnh điều kiện để thể hiện các cấu trúc rẽ nhánh.