Bài 6. Câu lệnh điều kiện

Ôn lại kiến thức cũ
Quá trình giải bài toán trên máy tính gồm mấy bước?
2. Mô tả thuật toán
1. Xác định bài toán
3. Viết chương trình
+ INPUT :
+ OUTPUT :
các điều kiện cho trước
kết quả cần thu được
Nêu lên cách giải bài toán qua các bước cụ thể
Viết chương trình dựa theo các bước ở mô tả thuật toán.
Bài 6

Câu lệnh điều kiện
Tin học lớp 8
Bài 6 : Câu Lệnh Điều Kiện
Nội dung:
1. Hoạt động phụ thuộc vào điều kiện
2.Tính đúng hoặc sai của các điều kiện
3.Điều kiện và phép so sánh
4.Cấu trúc rẽ nhánh
5.Câu lệnh điều kiện
1. Hoạt động phụ thuộc vào điều kiện
2.Tính đúng hoặc sai của các điều kiện
3.Điều kiện và phép so sánh
4.Cấu trúc rẽ nhánh
5.Câu lệnh điều kiện
1. Hoạt động phụ thuộc vào điều kiện
Em hãy cho vài ví dụ về các hoạt động hằng ngày của mình?
 VD: Mỗi sáng em thức dậy, tập thể dục buổi sáng, vệ sinh cá nhân, ăn sáng và đến trường.
1. Hoạt động phụ thuộc vào điều kiện
Có phải ngày nào em cũng thực hiện các hoạt động đó không?
VD : Nếu em bị bệnh thì em sẽ không tập thể dục buổi sáng
VD : Nếu trời không mưa vào ngày chủ nhật thì Lan sẽ đến nhà Ngọc chơi ngược lại thì Lan ở nhà chơi Game.
Vậy những hoạt động trên được thực hiện khi nào?
1. Hoạt động phụ thuộc vào điều kiện
 Những hoạt động chỉ thực hiện khi một điều kiện cụ thể xảy ra.
1. Hoạt động phụ thuộc vào điều kiện
Cho ví dụ?
1. Hoạt động phụ thuộc vào điều kiện
Vậy điều kiện thường được mô tả bắt đầu bằng từ nào?
 Điều kiện thường được mô tả bằng từ “nếu”
+ Nếu … thì …
+ Nếu … thì …. ngược lại thì …
1. Hoạt động phụ thuộc vào điều kiện
Mỗi điều kiện nói trên được mô tả dưới dạng một phát biểu. Hoạt động tiếp theo phụ thuộc vào kết quả kiểm tra phát biểu. Vậy kết quả kiểm tra có thể là gì ?
1. Hoạt động phụ thuộc vào điều kiện
2. Tính đúng hoặc sai của các điều kiện
3.Điều kiện và phép so sánh
4.Cấu trúc rẽ nhánh
5.Câu lệnh điều kiện
2. Tính đúng hoặc sai của các điều kiện
Trời mưa?
Lan nhìn ra ngoài trời và thấy trời không mưa
Đúng
Lan đi đến nhà Ngọc chơi
Em bị bệnh ?
Em thấy mình bệnh khi thức dậy buổi sáng
Sai
Em không tập thể dục buổi sáng
VD:Nếu em bị bệnh thì em sẽ không tập thể dục buổi sáng
VD: Nếu trời không mưa vào ngày chủ nhật thì Lan sẽ đến nhà Ngọc chơi ngược lại thì Lan ở nhà chơi Game.
2. Tính đúng hoặc sai của các điều kiện
 Khi kết quả kiểm tra là đúng, ta nói điều kiện được , còn khi kết quả kiểm tra sai, ta nói điều kiện
thỏa mãn
không thỏa mãn
Ngoài những điều kiện gắn với sự kiện đời thường như trên. Trong tin học em còn có thể gặp những điều kiện khác nào?
Nếu nháy nút X ở góc trên, bên phải cửa sổ thì cửa sổ sẽ bị đóng lại
2. Tính đúng hoặc sai của các điều kiện
………
1. Hoạt động phụ thuộc vào điều kiện
2. Tính đúng hoặc sai của các điều kiện
3. Điều kiện và phép so sánh
4.Cấu trúc rẽ nhánh
5.Câu lệnh điều kiện
3. Điều kiện và phép so sánh
Các phép so sánh

3. Điều kiện và phép so sánh

Các phép so sánh chỉ cho hai kết quả:
đúng (TRUE)
sai (FALSE)
Ví dụ: ...
3. Điều kiện và phép so sánh
Ví dụ 1: Ta muốn chương trình in ra màn hình giá trị lớn hơn trong số hai giá trị của các biến a và b. Khi đó giá trị của biến a hoặc b được in ra phụ thuộc vào phép so sánh a > b là đúng hay sai
“ Nếu a>b, in giá trị của biến a ra màn hình’
Ngược lại, in giá trị của b ra màn hình”

Điều kiện của ví dụ trên được biểu diễn bằng phép so sánh nào?
…
Q & A
1. Hoạt động phụ thuộc vào điều kiện
2. Tính đúng hoặc sai của các điều kiện
3. Điều kiện và phép so sánh
4. Cấu trúc rẽ nhánh
5.Câu lệnh điều kiện
4. Cấu trúc rẽ nhánh
Ví dụ 2: Một hiệu sách thực hiện đợt khuyến mãi lớn với nội dung sau: nếu mua sách với tổng số tiền ít nhất là 100 nghìn đồng, khách hàng được giảm 30% số tiền phải thanh toán.
 Hãy mô tả hoạt động tính tiền cho khách
4. Cấu trúc rẽ nhánh
THUẬT TOÁN
Bước 1: Tính tổng số tiền T khách hàng đã mua sách
Bước 2: Nếu T >= 100000 thì số tiền phải thanh toán là 70%*T
Bước 3 : In hoá đơn
4. Cấu trúc rẽ nhánh

Nếu T>= 100000 thì số tiền phải thanh toán là 70%*T
Nếu
Điều kiện
thì
Hoạt động
Cấu trúc rẽ nhánh dạng thiếu
4. Cấu trúc rẽ nhánh
* Cấu trúc rẽ nhánh dạng thiếu:
Nếu ..... Thì .....
4. Cấu trúc rẽ nhánh
Ví dụ 3: một hiệu sách thực hiện đợt khuyến mãi lớn với nội dung sau: nếu mua sách với tổng số tiền ít nhất là 100 nghìn đồng, khách hàng được giảm 30% số tiền phải thanh toán. Ngược lại, cửa hàng giảm giá 10% cho những khách mua với tổng số tiền không đến 100 nghìn.
 Hãy mô tả hoạt động tính tiền cho khách
4. Cấu trúc rẽ nhánh
THUẬT TOÁN
Bước 1: Tính tổng số tiền T khách hàng đã mua sách
Bước 2: Nếu T>=100000 thì số tiền phải thanh toán là 70%*T;
Ngược lại, số tiền phải thanh toán là 90%*T;
Bước 3: In hoá đơn
4. Cấu trúc rẽ nhánh
Nếu T>=100000 thì số tiền phải thanh toán là 70%*T; Ngược lại, số tiền phải thanh toán là 90%*T


Nếu
Điều kiện
thì
Hoạt động 1
Hoạt động 2
Ngược lại thì
Cấu trúc rẽ nhánh dạng đủ
4. Cấu trúc rẽ nhánh
* Cấu trúc rẽ nhánh dạng thiếu:
Nếu ..... Thì .....
* Cấu trúc rẽ nhánh dạng đủ:
Nếu ..... Thì ….. Ngược lại thì ....
4. Cấu trúc rẽ nhánh
Điều kiện
Câu lệnh;
ĐÚNG
SAI
Cấu trúc rẽ nhánh dạng thiếu
Điều kiện
ĐÚNG
SAI
Câu lệnh;
4. Cấu trúc rẽ nhánh
Điều kiện
Câu lệnh 1;
ĐÚNG
SAI
Cấu trúc rẽ nhánh dạng đủ
Điều kiện
ĐÚNG
SAI
Câu lệnh 2;
Câu lệnh 1;
Câu lệnh 2;
1. Hoạt động phụ thuộc vào điều kiện
2. Tính đúng hoặc sai của các điều kiện
3. Điều kiện và phép so sánh
4. Cấu trúc rẽ nhánh
5. Câu lệnh điều kiện
5. Câu lệnh điều kiện
a) Câu lệnh điều kiện dạng thiếu
Nếu ….. Thì …..
b) Câu lệnh điều kiện dạng đủ
Nếu ….. Thì ….. Ngược lại thì ……
5. Câu lệnh điều kiện
a) Câu lệnh điều kiện dạng thiếu
Cú pháp:
IF <điều kiện> THEN ;
Từ khoá
Chương trình sẽ kiểm tra điều kiện.Nếu điều kiện được thoả mãn, chương trình sẽ thực hiện câu lệnh. Ngược lại câu lệnh bị bỏ qua
5. Câu lệnh điều kiện
a) Câu lệnh điều kiện dạng thiếu





…
IF
a > b
THEN
Write ( a ) ;
Ví dụ 4 :
Nếu a > b thì in ra màn hình giá trị của a

IF a > b THEN Write ( a ) ;
a > b
In ra giá trị của a
Đúng
Sai
5. Câu lệnh điều kiện
a) Câu lệnh điều kiện dạng thiếu
Ví dụ 5




Nhập số a; Nếu a > 5 thì thông báo lỗi;
Readln (a);
IF
a > 5
THEN
Write ( ‘So da nhap khong hop le’ ) ;
a > 5
In ra câu
“ Số đã nhập không hợp lệ”
Đúng
Sai
Readln(a);
IF a>5 THEN Write(‘So da nhap chua hop le’);
5. Câu lệnh điều kiện
b) Câu lệnh điều kiện dạng đủ
Cú pháp:
IF <điều kiện> THEN
ELSE ;



Từ khoá
Chương trình sẽ kiểm tra điều kiện.Nếu điều kiện được thoả mãn, chương trình sẽ thực hiện câu lệnh1. Ngược lại, câu lệnh 2 sẽ được thực hiện.
5. Câu lệnh điều kiện
b) Câu lệnh điều kiện dạng đủ
Ví dụ 6
Nếu b<>0 thì tính kết quả x=a/b
ngược lại thì thông báo lỗi
IF
b<>0
THEN
x:=a/b
ELSE
Write ( ‘Mau so bang 0
nen khong the chia duoc’ ) ;
x : = a / b
b<>0
Đúng
Sai
In ra man hinh
Mau so bang 0 nen
khong the chia duoc
IF b<>0 THEN x:=a/b
ELSE Write(‘Mau so bang 0 nen khong the chia duoc’);
Bài tập ( Hoạt động nhóm)
Em hãy viết câu lệnh điều kiện thể hiện:
Nếu a lớn hơn 0 thì in ra màn hình a là số dương. Nếu a nhỏ hơn 0 thì in ra màn hình a là số âm.
Kết quả
Cách 1:




Cách 2:
IF a>0 THEN Write(a, ’la so dương’);
IF a<0 then write(a, ’la so am’);
IF a>0 THEN Write(a,’la so duong’) ELSE Write(a,’la so am’);
Củng cố
Câu lệnh điều kiện có bao nhiêu dạng, đó là những dạng nào?
Nêu cú pháp và hoạt động của câu lệnh điều kiện dạng thiếu
Nêu cú pháp và hoạt động của câu lệnh điều kiện dạng đầy đủ
Dặn dò
Làm các bài tập trong phần câu hỏi và bài tập trang 50,51(sgk)
Tiết sau: Bài thực hành số 4
Q & A