Bài 5. Từ bài toán đến chương trình

Tin học Lớp 8A
Giáo viên: Đỗ Thị Liên
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
VỀ DỰ GIỜ
KIỂM TRA BÀI CŨ
1Câu hỏi:

1. Biến là gì? Nêu cú pháp khai báo biến?
2. Trong Pascal, khai báo nào sau đây là đúng?
a) Var tb: real;
b) Var 4hs: integer;
c) Const x:real;
d) var R= 30;
Đáp án
 
4
Const
Var
var
Const
Tiết 17: Bài 5:
TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
MỤC TIÊU BÀI HỌC
Khái niệm về bài toán và xác định bài toán.
Quá trình giải bài toán trên máy tính.
Thuật toán và cách mô tả thuật toán.
Tiết 17: Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
Bài toán là khái niệm quen thuộc trong các môn như Toán, Vật lí,… Chẳng hạn tính tổng các số tự nhiên từ 1 đến 100; tính quãng đường ô tô đi được trong 3 giờ với vận tốc 60km/h là những ví dụ về bài toán.
Tuy nhiên, hàng ngày ta thường gặp và giải quyết các công việc đa dạng hơn nhiều nảy sinh từ nhu cầu thực tế: Tính số gạch ít nhất phải mua để lát nền nhà, lập bảng điểm của lớp hoặc so sánh chiều cao của các bạn, …cũng là những ví dụ về bài toán.
Tiết 17: Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
? Hãy nêu một vài bài toán em đã từng gặp và từng giải quyết trong cuộc sống hàng ngày ?
Tiết 17: Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
- Ví dụ về bài toán:
Bài toán 2: Tính tổng của các số tự nhiên từ 1 đến 100.
Bài toán 4: Tính quãng đường ô tô đi được trong 3 giờ với vận tốc 60km/giờ.
Bài toán 3: Tính diện tích hình tam giác.
Bài toán 5: Điều khiển Rô-bốt nhặt rác.
Bài toán 1: Tính tổng hai số a, b ?
Bài toán là gì?
Tiết 17: Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
1. Xác định bài toán:
- Bài toán là một công việc hay một nhiệm vụ cần phải giải quyết
Ví dụ: Bài toán 1: Tính tổng hai số a, b ?
- Để giải quyết được một bài toán cụ thể, ta cần xác định bài toán, tức là phát biểu rõ Các điều kiện cho trước và Kết quả cần thu được.
Điều kiện cho trước:
Kết quả cần thu được:
Tiết 17: Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
1. Xác định bài toán:
- Bài toán là một công việc hay một nhiệm vụ cần phải giải quyết
- Để giải quyết được một bài toán cụ thể, ta cần xác định bài toán, tức là phát biểu rõ Các điều kiện cho trước và Kết quả cần thu được
a) Để tính diện tích hình tam giác:
Điều kiện cho trước:
Kết quả cần thu được:
Một cạnh và đường cao tương ứng với cạnh đó
Diện tích hình tam giác
Ví dụ 1: Xác định các bài toán sau:
Tiết 17: Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
1. Xác định bài toán:
- Bài toán là một công việc hay một nhiệm vụ cần phải giải quyết
- Để xác định một bài toán cụ thể ta cần xác định rõ Các điều kiện cho trước và Kết quả cần thu được.
a) Để tính diện tích hình tam giác:
Điều kiện cho trước:
Kết quả cần thu được:
Vị trí điểm nghẽn giao thông và các con đường có thể đi từ vị trí hiện tại tới vị trí cần tới
Đường đi từ vị trí hiện tại tới vị trí cần tới mà không qua điểm nghẽn giao thông
Ví dụ 1: Xác định các bài toán sau:
b) Tìm đường đi tránh các điểm nghẽn giao thông:
Tiết 17: Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
1. Xác định bài toán:
- Bài toán là một công việc hay một nhiệm vụ cần phải giải quyết
- Để xác định một bài toán cụ thể ta cần xác định rõ Các điều kiện cho trước và Kết quả cần thu được.
a) Để tính diện tích hình tam giác:
Điều kiện cho trước:
Kết quả cần thu được:
Các thực phẩm hiện có: (trứng, mỡ, mắm, muối, rau..);
Một món ăn
Ví dụ 1: Xác định các bài toán sau:
b) Tìm đường đi tránh các điểm nghẽn giao thông:
c) Nấu một món ăn:
Tiết 17: Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
1. Xác định bài toán
- Bài toán là một công việc hay một nhiệm vụ cần phải giải quyết
- Để giải quyết được một bài toán cụ thể, ta cần xác định bài toán, tức là phát biểu rõ Các điều kiện cho trước và Kết quả cần thu được
* Lưu ý: Xác định bài toán là bước đầu tiên và là bước rất quan trọng trong việc giải các bài toán.
Tiết 17: Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
1. Xác định bài toán
2. Quá trình giải bài toán trên máy tính
- Việc dùng máy tính giải một bài toán là đưa cho máy tính dãy hữu hạn các thao tác đơn giản mà nó có thể thực hiện được để từ các điều kiện cho trước ta nhận được kết quả cần tìm.
Tiết 17: Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
1. Xác định bài toán
2. Quá trình giải bài toán trên máy tính
1. Tiến 2 bước;
2. Quay trái, tiến 1 bước;
3. Nhặt rác;
4. Quay phải, tiến 3 bước;
5. Quay trái, tiến 2 bước;
6. Bỏ rác vào thùng;
- Ví dụ Bài toán điều khiển rô-bốt nhặt rác
Tiết 17: Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
1. Xác định bài toán
2. Quá trình giải bài toán trên máy tính
- Việc dùng máy tính giải một bài toán là đưa cho máy tính dãy hữu hạn các thao tác đơn giản mà nó có thể thực hiện được để từ các điều kiện cho trước ta nhận được kết quả cần tìm.
- Dãy hữu hạn các thao tác cần thực hiện để giải một bài toán thường được gọi là thuật toán.
Tiết 17: Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
1. Xác định bài toán
2. Quá trình giải bài toán trên máy tính
Thân chương trình gồm các lệnh:
- Nhập giá trị của a và b.
- Tính chu vi và diện tích của hình chữ nhật đó.
- In ra màn hình giá trị của các biến CV và S đã tính ở trên
- Ví dụ : Tính diện tích, chu vi hình chữ nhật có độ dài hai cạnh là a, b. Với a, b được nhập vào từ bàn phím.
Tiết 17: Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
1. Xác định bài toán
2. Quá trình giải bài toán trên máy tính
- Việc dùng máy tính giải một bài toán là đưa cho máy tính dãy hữu hạn các thao tác đơn giản mà nó có thể thực hiện được để từ các điều kiện cho trước ta nhận được kết quả cần tìm.
- Dãy hữu hạn các thao tác cần thực hiện để giải một bài toán thường được gọi là thuật toán.
- Thuật toán là các bước để giải một bài toán, còn chương trình chỉ là thể hiện của thuật toán trong một ngôn ngữ lập trình cụ thể.
Tiết 17: Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
1. Xác định bài toán
2. Quá trình giải bài toán trên máy tính
Quan sát hình 1.27 SGK/tr38
Tiết 17: Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
1. Xác định bài toán
2. Quá trình giải bài toán trên máy tính
* Xác định bài toán: Từ phát biểu của bài toán xác định thông tin đã cho (Input) và đâu là thông tin cần tìm (Output).
* Mô tả thuật toán: Diễn tả cách giải bài toán bằng dãy các thao tác cần phải thực hiện
* Viết chương trình: Dựa vào thuật toán ở trên, viết chương trình bằng ngôn ngữ lập trình thích hợp (Pascal).
Tiết 17: Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
1. Xác định bài toán
2. Quá trình giải bài toán trên máy tính
* Lưu ý: Để giải một bài toán có thể có nhiều thuật toán khác nhau, song mỗi thuật toán chỉ dùng để giải một bài toán cụ thể. Vì vậy, khi mô tả thuật toán, người ta thường chỉ ra cả điều kiện cho trước và kết quả nhận được kèm theo để dễ nhận biết thuật toán đó dùng để giải bài toán nào.
Tiết 17: Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
Câu 2
Câu 1
Câu 3
Câu 4
Câu 1: Hãy chỉ ra Input và Output của bài toán sau: Xác định số học sinh trong lớp cùng mang họ Trần
Danh sách họ của các học sinh trong lớp
S? h?c sinh cĩ h? Tr?n
Quay lại
Câu 2: Hãy chỉ ra Input và Output của bài toán sau: Tính quãng đường ôtô đi được trong 3 giờ với vận tốc 60km/giờ.
t = 3h, ? = 60km/h
Qu�ng du?ng ơtơ di du?c
Quay lại
Câu 3: Tính tổng các phần tử lớn hơn 0
trong dãy n số cho trước.
D�y n s?
T?ng c?a c�c ph?n t? l?n hon 0
Quay lại
Câu 4: Tìm số các số có giá trị nhỏ nhất
trong n số đã cho.
D�y n s?
C�c s? cĩ gi� tr? nh? nh?t
Quay lại
Câu 5: Hãy chỉ ra Input và Output của bài toán sau: Tính tổng các số chẵn của các số tự nhiên từ 1 đến 100
Dãy 100 số tự nhiên đầu tiên 1, 2,…, 100
Giá trị của tổng 2+4+6+…+100
Câu 6: Hãy chỉ ra Input và Output của bài toán sau: Cho 2 số a và b (a>0, b>0). Tìm các USC của 2 số a và b.
a>0, b>0
Các USC cuả 2 số a và b
Câu 7: Hãy chỉ ra Input và Output cuả bài toán sau: Tìm số lớn nhất trong 3 số a, b, c.
3 số a, b, c
Số lớn nhất trong 3 số a, b, c
? Khái niệm bài toán, thuật toán.

? Các bước giải bài toán trên máy tính.

? Xác định INPUT, OUTPUT của một bài toán.

Kiến thức cần đạt được
qua tiết học hôm nay
GHI NHỚ
BÀI HỌC KẾT THÚC
CẢM ƠN CÁC THẦY CÔ
VÀ CÁC EM