Bài 5. Từ bài toán đến chương trình

Từ BàI TOáN ĐếN CHƯƠNG TRìNH
Tiết 21 - Bài 5
Quá trình giải toán trên máy tính
Bài toán và xác định bài toán
nội dung
Thuật toán và mô tả thuật toán
BàI TOáN
Toán: Tính tổng của các số từ 1 đến 100
Vật lý: Tính quãng đường ô tô đi được
trong thời gian 3 giờ với vận tốc 60 km/h
Văn: Viết bài văn miêu tả con mèo nhà em
Tin học: Viết chương trình tính tổng hai số
a và b bất kỳ được nhập từ bàn phím...
1. Bài toán và xác định bài toán
Bài toán
trong các môn học
BàI TOáN
Lập bảng cửu chương
Lập bảng điểm các môn học
So sánh cân nặng của hai bạn trong lớp
So sánh giá tiền của 1kg đậu và 1kg thịt
1. Bài toán và xác định bài toán
Bài toán trong cuộc sống
hằng ngày
1. Bài toán và xác định bài toán
Bài toán là gì nhỉ?
Khái niệm
Bài toán: Là một công việc hay
một nhiệm vụ cần phải giải quyết
1. Bài toán và xác định bài toán
? Để giải quyết được một bài toán cụ thể,
cần xác định bài toán.
Tức là cần
xác định rõ các điều kiện cho trước
và kết quả cần thu được.
1. Bài toán và xác định bài toán
Ví dụ: Xác định điều kiện cho trước
và kết quả nhận được cho bài
toán sau:
Cho tam giác ABC biết rằng
độ dài cạnh đáy BC = 8 cm; đường
cao tương ứng AH = 6 cm.
Tính diện tích tam giác ABC?
1. Bài toán và xác định bài toán
1. Bài toán và xác định bài toán
Tính diện tích hình tam giác
Ví dụ 1
Tìm đường đi tránh các điểm nghẽn giao thông trong giờ cao điểm
Nấu một món ăn
1. Bài toán và xác định bài toán
Điều kiện
cho trước
Kết quả
thu được
1. Bài toán và xác định bài toán
Một cạnh của tam giác
Đường cao tương ứng
với cạnh đó
Diện tích tam giác
Bài toán tính diện tích tam giác
Điều kiện
cho trước
Kết quả
thu được
1. Bài toán và xác định bài toán
Vị trí điểm tắc nghẽn
giao thông
Các con đường có thể đi
từ vị trí hiện tại đến vị trí
cần đến
Đến được vị trí cần đến
mà không qua
điểm tắc nghẽn
Tìm đường đi tránh các điểm nghẽn giao thông trong giờ cao điểm
1. Bài toán và xác định bài toán
Quốc lộ 4G mùa mưa lũ
Đường phố HN giờ cao điểm
1. Bài toán và xác định bài toán
Bài toán giao thông nan giải
1. Bài toán và xác định bài toán
Điều kiện
cho trước
Kết quả
thu được
1. Bài toán và xác định bài toán
Các thực phẩm hiện có
Một món ăn
Bài toán nấu một món ăn
2. Quá trình giải bài toán trên máy tính
? Việc dùng máy tính để giải
một bài toán chính là đưa
cho máy tính dãy hữu hạn
các thao tác đơn giản
mà nó có thể thực hiện được
để từ các điều kiện cho trước
ta nhận được kết quả cần tìm
2. Quá trình giải bài toán trên máy tính
? Dãy hữu hạn các
thao tác cần
thực hiện để giải
một bài toán
được gọi là
thuật toán.
Thuật toán giải phương trình
ax + b = 0
2. Quá trình giải bài toán trên máy tính
Máy tính không tự tìm ra lời giải (Thuật toán) của các
bài toán. Thuật toán là tư duy sáng tạo của con người
Tuy nhiên thuật toán phải được mô tả dưới dạng ngôn
ngữ máy để máy tính có thể hiểu và thực hiện được
Kết quả diễn đạt thuật toán chương trình được viết trong
một ngôn ngữ lập trình nào đó. Máy tính sẽ chạy chương
trình và cho ta lời giải của bài toán.

Là thể hiện của thuật toán trong một ngôn ngữ lập trình cụ thể

Là các bước để giải một bài toán


Thuật toán
Chương trình
Chương
trình
Chương
trình
Thuật toán
2. Quá trình giải bài toán trên máy tính
1
Xác định bài toán:
Input, Output
2
3
2. Quá trình giải bài toán trên máy tính
Mô tả thuật toán:
Tìm cách giải, diễn tả bằng các lệnh
Viết chương trình:
Viết CT bằng ngôn ngữ lập trình đã biết
Các bước giải bài toán trên máy tính
2. Quá trình giải bài toán trên máy tính
Lưu ý: Để giải một bài toán có thể có nhiều thuật toán
khác nhau, song mỗi thuật toán chỉ dùng để giải một
bài toán cụ thể. Vì vậy khi mô tả thuật toán nên chỉ ra
điều kiện cho trước và kết quả nhận được kèm theo để
dễ nhận biết thuật toán đó dùng để giải bài toán nào
1
Mô tả thuật toán làm món
trứng tráng
2
Mô tả thuật toán pha trà mời khách
Bài tập thảo luận nhóm (Thời gian 2 phút)
3. Thuật toán và mô tả thuật toán
THUậT TOáN LàM MóN TRứNG TRáNG
3. Thuật toán và mô tả thuật toán
THUậT TOáN LàM MóN TRứNG TRáNG
INPUT: Trứng, dầu ăn, muối và hành
OUTPUT: Trứng tráng
3. Thuật toán và mô tả thuật toán
THUậT TOáN LàM MóN TRứNG TRáNG
Bước 1: Đập trứng, tách vỏ và cho vào bát
3. Thuật toán và mô tả thuật toán
THUậT TOáN LàM MóN TRứNG TRáNG
Bước 2: Cho một chút muối và hành tươi thái nhỏ vào bát trứng. Dùng đũa quấy mạnh cho đều.
3. Thuật toán và mô tả thuật toán
THUậT TOáN LàM MóN TRứNG TRáNG
Bước 3: Cho một thìa dầu ăn vào chảo, đun nóng đều rồi đổ trứng vào. Đun tiếp trong khoảng 1 phút.
3. Thuật toán và mô tả thuật toán
THUậT TOáN LàM MóN TRứNG TRáNG
Bước 4: Lật mặt trên của miếng trứng úp xuống dưới. Đun tiếp trong khoảng 1 phút.
3. Thuật toán và mô tả thuật toán
THUậT TOáN LàM MóN TRứNG TRáNG
Bước 5: Lấy trứng ra đĩa.
3. Thuật toán và mô tả thuật toán
THUậT TOáN pha trà mời khách
3. Thuật toán và mô tả thuật toán
THUậT TOáN pha trà mời khách
INPUT: Trà, nước sôi, ấm và chén
OUTPUT: Chén trà đã pha để mời khách
3. Thuật toán và mô tả thuật toán
THUậT TOáN pha trà mời khách
Bước 1: Tráng ấm và chén bằng nước sôi
3. Thuật toán và mô tả thuật toán
THUậT TOáN pha trà mời khách
Bước 2: Cho trà vào ấm
3. Thuật toán và mô tả thuật toán
THUậT TOáN pha trà mời khách
Bước 3: Rót nước sôi vào ấm và đợi khoảng 3 - 4 phút
3. Thuật toán và mô tả thuật toán
THUậT TOáN pha trà mời khách
Bước 4: Rót trà ra chén để mời khách
3. Thuật toán và mô tả thuật toán
Example
Example
Bài tập về nhà:
Xác định input và output cho bài toán:
a. Nấu cơm
b. Luộc trứng
c. Rửa bát