Bài 5. Từ bài toán đến chương trình

TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
Bài 5
Quá trình giải toán trên máy tính
Bài toán và xác định bài toán
Nội dung
Thuật toán và mô tả thuật toán
Toán: Tính tổng của các số từ 1 đến 100
Vật lý: Tính quãng đường ô tô đi được
trong thời gian 3 giờ với vận tốc 60 km/h
Văn: Viết bài văn miêu tả con mèo nhà em
Tin học: Viết chương trình tính tổng hai số
a và b bất kỳ được nhập từ bàn phím...
Bài toán và xác định bài toán
BÀI TOÁN CÁC MÔN HỌC
Lập bảng cửu chương
Lập bảng điểm các môn học
So sánh cân nặng của hai bạn trong lớp
So sánh giá tiền của 1kg đậu và 1kg thịt

BÀI TOÁN TRONG CUỘC SỐNG
Bài toán và xác định bài toán
Khái niệm
Bài toán: Là một công việc hay
một nhiệm vụ cần phải giải quyết
Bài toán là gì nhỉ?
Xác định bài toán là xác định rõ điều kiện cho trước và kết quả thu được.
Điều kiện cho trước : Input
Kết quả thu được :output
Ví dụ: Tính chu vi và diện tích của tam giác vuông ABC
Biết rằng AB = 7 cm, CB = 3cm, AC = 5cm
Xác định:
Input
Output
Điều kiện
cho trước
Kết quả
thu được
Vị trí điểm tắc nghẽn
giao thông
Các con đường có thể đi
từ vị trí hiện tại đến vị trí
cần đến
Đến được vị trí cần đến
mà không qua
điểm tắc nghẽn
Bài toán và xác định bài toán
Tìm đường đi tránh các điểm nghẽn giao thông
Điều kiện
cho trước
Kết quả
thu được
Các thực phẩm hiện có
Một món ăn
Bài toán nấu một món ăn
? Dãy hữu hạn các
thao tác cần
thực hiện để giải
một bài toán
được gọi là
thuật toán.
Thuật toán giải phương trình
ax + b = 0
Quá trình giải toán trên máy tính
Vd: Viết chương trình tính diện tích của
ABC với cạnh đáy và chiều cao nhập từ bàn phím
Quá trình giải toán trên máy tính
Phân tích bài toán
Xác định bài toán
Input: chiều cao, cạnh đáy.
Output: diện tích
Cách giải:
1. Khai báo(biến,hằng,…)
3 biến: chiều cao, cạnh đáy, diện tích.
2. Nhập giá trị cho 3 biến.
3. Tính diện tích.
4. Xuất ra kết quả và kết thúc.
Giải bài toán trên pascal
1.Var chieucao,canhday: integer;
Dientich:real;
Begin
2.Write(‘nhap vao chieu cao:’); readln(chieucao);
2.Write(‘nhap vao canh day:’); readln(canhday);
dientich:=canhday*chieucao
Writeln(‘dien tich tam giac ABC’, dientich);
Readln;
End.


Quá trình giải toán trên máy tính
Quá trình giải bài toán trên máy tính gồm các bước sau:
Xác định bài toán: xác định Input, output
Mô tả thuật toán: Tìm cách giải bài toán và diễn tả bằng các lệnh cần phải thực hiện.
Viết chương trình: Dựa vào mô tả thuật toán ở trên, ta viết chương trình bằng ngôn ngữ lập trình mà ta biết.
2. Qu¸ tr×nh gi¶i bµi to¸n trªn m¸y tÝnh
Máy tính không tự tìm ra lời giải (Thuật toán) của các
bài toán. Thuật toán là tư duy sáng tạo của con người
Tuy nhiên thuật toán phải được mô tả dưới dạng ngôn
ngữ máy để máy tính có thể hiểu và thực hiện được
Kết quả diễn đạt thuật toán chương trình được viết trong
một ngôn ngữ lập trình nào đó. Máy tính sẽ chạy chương
trình và cho ta lời giải của bài toán.

Là thể hiện của thuật toán trong một ngôn ngữ lập trình cụ thể

Là các bước để giải một bài toán


Thuật toán
Chương trình
Chương
trình
Chương
trình
Thuật toán
2. Qu¸ tr×nh gi¶i bµi to¸n trªn m¸y tÝnh
1
Xác định bài toán:
Input, Output
2
3
2. Qu¸ tr×nh gi¶i bµi to¸n trªn m¸y tÝnh
Mô tả thuật toán:
Tìm cách giải, diễn tả bằng các lệnh
Viết chương trình:
Viết CT bằng ngôn ngữ lập trình đã biết
Các bước giải bài toán trên máy tính
2. Qu¸ tr×nh gi¶i bµi to¸n trªn m¸y tÝnh
Lưu ý: Để giải một bài toán có thể có nhiều thuật toán
khác nhau, song mỗi thuật toán chỉ dùng để giải một
bài toán cụ thể. Vì vậy khi mô tả thuật toán nên chỉ ra
điều kiện cho trước và kết quả nhận được kèm theo để
dễ nhận biết thuật toán đó dùng để giải bài toán nào
1
Mô tả thuật toán làm món
trứng tráng
2
Mô tả thuật toán pha trà mời khách
Bài tập thảo luận nhóm (Thời gian 2 phút)
3. ThuËt to¸n vµ m« t¶ thuËt to¸n
THUậT TOáN LàM MóN TRứNG TRáNG
3. ThuËt to¸n vµ m« t¶ thuËt to¸n
THUậT TOáN LàM MóN TRứNG TRáNG
INPUT: Trứng, dầu ăn, muối và hành
OUTPUT: Trứng tráng
3. ThuËt to¸n vµ m« t¶ thuËt to¸n
THUậT TOáN LàM MóN TRứNG TRáNG
Bước 1: Đập trứng, tách vỏ và cho vào bát
3. ThuËt to¸n vµ m« t¶ thuËt to¸n
THUậT TOáN LàM MóN TRứNG TRáNG
Bước 2: Cho một chút muối và hành tươi thái nhỏ vào bát trứng. Dùng đũa quấy mạnh cho đều.
3. ThuËt to¸n vµ m« t¶ thuËt to¸n
THUậT TOáN LàM MóN TRứNG TRáNG
Bước 3: Cho một thìa dầu ăn vào chảo, đun nóng đều rồi đổ trứng vào. Đun tiếp trong khoảng 1 phút.
3. ThuËt to¸n vµ m« t¶ thuËt to¸n
THUậT TOáN LàM MóN TRứNG TRáNG
Bước 4: Lật mặt trên của miếng trứng úp xuống dưới. Đun tiếp trong khoảng 1 phút.
3. ThuËt to¸n vµ m« t¶ thuËt to¸n
THUậT TOáN LàM MóN TRứNG TRáNG
Bước 5: Lấy trứng ra đĩa.
3. ThuËt to¸n vµ m« t¶ thuËt to¸n
THUậT TOáN pha trà mời khách
3. ThuËt to¸n vµ m« t¶ thuËt to¸n
THUậT TOáN pha trà mời khách
INPUT: Trà, nước sôi, ấm và chén
OUTPUT: Chén trà đã pha để mời khách
3. ThuËt to¸n vµ m« t¶ thuËt to¸n
THUậT TOáN pha trà mời khách
Bước 1: Tráng ấm và chén bằng nước sôi
3. ThuËt to¸n vµ m« t¶ thuËt to¸n
THUậT TOáN pha trà mời khách
Bước 2: Cho trà vào ấm
3. ThuËt to¸n vµ m« t¶ thuËt to¸n
THUậT TOáN pha trà mời khách
Bước 3: Rót nước sôi vào ấm và đợi khoảng 3 - 4 phút
3. ThuËt to¸n vµ m« t¶ thuËt to¸n
THUậT TOáN pha trà mời khách
Bước 4: Rót trà ra chén để mời khách
3. ThuËt to¸n vµ m« t¶ thuËt to¸n
Example
Example
Bài tập về nhà:
Xác định input và output cho bài toán:
a. Nấu cơm
b. Luộc trứng
c. Rửa bát