Bài 5. Từ bài toán đến chương trình

Trường Cao đẳng Hải Dương
Khoa Tự nhiên
Người thực hiện:Nguyễn Thị Huệ
KIỂM TRA BÀI CŨ
Trình bày khái niệm bài toán?
Bài toán là một công việc hay một nhiệm vụ cần phải giải quyết.
Để giải quyết một bài toán, em cần phải làm gì?
Để giải quyết một bài toán, em cần xác định bài toán, tức là chỉ rõ các điều kiện cho trước và kết quả cần thu được.
Để tính tổng a + b thì điều kiện cho trước là gì? Kết quả thu được là gì?
Để tính tổng a + b:
Điều kiện cho trước: a, b
Kết quả thu được: a + b
TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
2. Quá trình giải quyết bài toán trên máy tính:
 Giải toán trên máy tính là việc đưa cho máy tính hữu hạn các thao tác đơn giản mà nó có thể thực hiện được, để từ các điều kiện cho trước ta nhận được kết quả cần tìm.

Giải toán
trên máy tính
nghĩa là gì?
TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
2.Quá trình giải quyết bài toán:
Em hiểu
thế nào là thuật toán?
 Thuật toán là dãy hữu hạn các thao tác cần thực hiện.
TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
2.Quá trình giải quyết bài toán trên máy tính:
Từ một bài toán cụ thể, con người viết thuật toán cho máy tính và máy tính sẽ lập chương trình thuật toán để giải bài toán ban đầu.
TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
2.Quá trình giải quyết bài toán:
Để giải một bài toán, ta cần thực hiện những bước nào?
 Bước 1: Xác định bài toán:
Từ phát biểu của bài toán, ta xác định đâu là thông tin đã cho (INPUT) và đâu là thông tin cần tìm (OUTPUT).
Bước 2: Mô tả thuật toán:
Tìm cách giải bài toán và diễn tả bằng các lệnh phải thực hiện.
Bước 3: Viết chương trình:
Dựa vào mô tả thuật toán ở trên, ta viết chương trình bằng một ngôn ngữ lập trình mà ta biết.
 Thực chất chương trình chỉ là thể hiện của thuật toán trong một ngôn ngữ lập trình cụ thể.
TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
2.Quá trình giải quyết bài toán:
Em hiểu thực chất chương trình là gì?
TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
2. Quá trinh giải bài toán
trên máy tính?
3. Thuật toán và mô tả
thuật toán
VD1
Thuật toán pha trà mời khách
Input: Trà, nước sôi, ấm và chén
Output: Chén trà đã pha để mời khách
Các bước thực hiện để pha trà mời khách ntn nhỉ ?
Bước 1: Tráng ấm chén bằng nước sôi;
Bước 2: Cho một nhúm trà vào ấm;
Bước 3: Tráng trà;
Bước 4: Rót nước sôi vào ấm và đợi trong 3 - 4 phút;
Bước 5: Rót trà ra chén để mời khách;
 Mô tả thuật toán là liệt kê các bước cần thiết để giải một bài toán.
TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
2. Quá trinh giải bài toán
trên máy tính?
3. Thuật toán và mô tả
thuật toán
Mô tả thuật toán là gì?
TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
2. Quá trinh giải bài toán
trên máy tính?
3. Thuật toán và mô tả
thuật toán
VD2
Giải phương trỡnh bậc nhất dạng tổng quát bx + c = 0
Bước 1: Nếu b = 0 chuyển tới bước 3;
Bước 2: Tính nghiệm của phương trỡnh x = - c/b rồi chuyển tới bước 4;
Bước 3: Nếu c? 0 thông báo phương trỡnh vô nghiệm, ngược lại (c = 0) thông báo phương trỡnh vô số nghiệm.
Bước 4: Kết thúc.
Input: Các số a và b
Output: Nghiệm của phương trình bậc nhất.
TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
2. Quá trinh giải bài toán
trên máy tính?
3. Thuật toán và mô tả
thuật toán
VD3
Làm món trứng tráng
INPUT: Trứng, dầu an, muối và hành.
OUTPUT: Trứng tráng.
Bước 1. Dập trứng, tách vỏ và cho trứng vào bát.
Bước 2. Cho một chút muối và hành tươi thái nhỏ
vào bát trứng. Dùng đũa quấy mạnh cho
đến khi đều.
Bước 3. Cho một thia dầu vào chảo, đun nóng
đều rồi đổ trứng vào. Dun tiếp trong
khoảng 1 phút.
Bước 4. Lật mặt trên của miếng trứng úp xuống
dưới. Dun tiếp trong khoảng 1 phút.
Bước 5. Lấy trứng ra đĩa.
TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
2. Quá trinh giải bài toán
trên máy tính?
3. Thuật toán và mô tả
thuật toán
Các bước của ba thuật toán trên có thay đổi trinh tự được không?
 ThuËt to¸n lµ d·y c¸c thao t¸c cÇn thùc hiÖn theo mét trình tù x¸c ®Þnh ®Ó thu ®­îc kÕt qu¶ cÇn thiÕt tõ những ®iÒu kiÖn cho tr­íc.
Ghi nhớ!
Thuật toán là dãy ...... các thao tác cần thực hiện theo một trỡnh tự ...... để thu được kết quả cần thiết từ nh?ng ...... cho trước.
vô hạn
xác định
hữu hạn
điều kiện
không xác định
bài toán
vô hạn
xác định
hữu hạn
vô hạn
xác định
điều kiện
hữu hạn
vô hạn
xác định
không xác định
điều kiện
hữu hạn
vô hạn
xác định
bài toán
không xác định
bài toán
vô hạn
xác định
vô hạn
hữu hạn
xác định
vô hạn
điều kiện
hữu hạn
xác định
vô hạn
không xác định
điều kiện
hữu hạn
xác định
vô hạn
bài toán
không xác định
điều kiện
hữu hạn
xác định
vô hạn
xác định
vô hạn
ĐÓ gi¶i mét bµi to¸n ta cÇn thùc hiÖn những b­íc sau:
B­íc 1:
B­íc 2:
B­íc 3:
Viết chương trình
Xác định bài toán
Mô tả thuật toán
Chương trình: chỉ là thể hiện của thuật toán trong một ngôn ngữ lập trình cụ thể.
Mô tả thuật toán: là liệt kê các bước cần thiết để giải một bài toán.
Hãy chỉ ra INPUT, OUTPUT của các bài toán sau:
a) Xác định số học sinh trong lớp cùng mang họ Trần.
Input: Nh?ng h?c sinh trong l?p mang h? Tr?n.
Output: S? h?c sinh trong l?p mang h? Tr?n.
b) Tính tổng của các phần tử lớn hơn 0 trong dãy n số cho trước.
Input: Dóy n s?.
Output: T?ng c?a cỏc ph?n t? l?n hon 0.
c) Tim số các số có giá trị nhỏ nhất trong n số đã cho.
Input: Dóy n s?.
Output: S? cỏc s? cú giỏ tr? nh? nh?t.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Học khái niệm thuật toán và những bước giải một bài toán.
Làm lại bài 1(45) vào vở.
Đọc trước phần 4. Một số ví dụ về thuật toán.