Bài 5. Từ bài toán đến chương trình

Bài 5
Từ bài toán đến chương trình
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BÌNH MINH
TRƯỜNG THCS MỸ HÒA
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi:
1. Biến là gì? Viết cú pháp khai báo biến.(6đ)
2. Trong Pascal, khai báo nào sau đây là đúng? Và sửa khai báo sai lại cho đúng.(4đ)
Var tb: real;
Var 4hs: integer;
Const x:real;
var R= 30;
Đáp án
 
4
Const
Var
var
Const
Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
1. Bài toán và xác định bài toán
Ví dụ
Tính diện tích hình tam giác.
Nấu một món ăn.
Tính tổng hai số a và b
Một cạnh và đường cao tương ứng với cạnh đó.
Diện tích hình tam giác.
Các thực phẩm hiện có (trứng, mỡ, mắm, muối, rau.)
Một món ăn.
Hai số a và b.
Tổng a + b.
A
B
C
Input
Output
Input
Output
Input
Output
* Bài toán
* X�c d?nh m?t b�i tốn l� x�c d?nh:
Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
1. Bài toán và xác định bài toán
là một công việc hay một nhiệm vụ cần giải quyết.
+ C�c di?u ki?n cho tru?c (Input)
+ K?t qu? c?n thu du?c (Output)

Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
2. Quá trình giải bài toán trên máy tính
Bước 1. Đập trứng, tách vỏ và cho trứng vào bát.
dthuật toán
?Việc làm món trứng tráng có thể mô tả ................... như sau:
INPUT: Trứng, dầu ăn, muối và hành.
OUTPUT: Trứng tráng.
Bước 2. Cho ít muối và hành lá thái nhỏ. Dùng đũa khuấy mạnh cho đến khi đều.
Bước 3. Cho một thìa dầu ăn vào chảo, đun nóng đều rồi đổ trứng vào, đun trong khoảng 1 phút.
Bước 4. Lật mặt trên của miếng trứng úp xuống dưới, đun tiếp trong khoảng 1 phút.
Bước 5. Lấy trứng ra đĩa.
Ví du 1: Hãy mô tả việc làm món trứng tráng
Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
2. Quá trình giải bài toán trên máy tính
Ví du 2: H�y tính chu vi v� di?n tích hình ch? nh?t
INPUT:
OUTPUT:
* Xác định bài toán:
* Mô tả thuật toán:
Bu?c 1: Nh?p chi?u d�i = a v� chi?u r?ng = b
Bu?c 2: Chu vi (a + b)*2
Bu?c 3: Di?n tích a*b v� k?t th�c
Thu?t tốn l� d�y h?u h?n c�c thao t�c c?n th?c hi?n theo m?t trình t? x�c d?nh d? nh?n du?c k?t qu? c?n tìm t? nh?ng di?u ki?n cho tru?c.

Chiều dài và chiều rộng của hình chữ nhật.
Chu vi và diện tích hình chữ nhật
* Viết chương trình:
Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
2. Quá trình giải bài toán trên máy tính
Qu� trình gi?i b�i tốn tr�n m�y tính g?m 3 bu?c :
Xác định thông tin đã cho (INPUT) và thông tin c?n tìm (OUTPUT).
Dựa vào mô tả thuật toán ở trên, ta viết chương trình bằng một ngôn ngữ lập trình thích h?p.
* Xác định bài toán:
* Mô tả thuật toán:
Di?n t? c�ch gi?i b�i tốn b?ng d�y c�c thao t�c c?n ph?i th?c hi?n

Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
Củng cố
Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
Củng cố
Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
Câu 1: Hãy chỉ ra Input và Output của bài toán sau:
Tìm số lớn nhất trong 3 số a, b, c.
INPUT:
OUTPUT:
3 s? a, b, c
Số lớn nhất trong 3 số a, b, c
Giải
Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
INPUT:


OUTPUT:
Danh sách họ của các học sinh trong lớp

S? h?c sinh cĩ h? Tr?n
Giải
Câu 2: Hãy chỉ ra Input và Output của bài toán sau:
Xác định số học sinh trong lớp cùng mang họ Trần
Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
Câu 3: Hãy chỉ ra Input và Output của bài toán sau:
Tính tổng các số chẵn của các số tự nhiên từ 1 đến 100.
INPUT:


OUTPUT:
Dãy 100 số tự nhiên đầu tiên 1, 2,…, 100.
Giải
Gi� tr? c?a t?ng 2+4+6+.+100.
Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
Câu 4: Hãy chỉ ra Input và Output của bài toán sau:
Tính quãng đường ô tô đi được trong 3 giờ với vận tốc 60km/h
INPUT:


OUTPUT:
t = 3h ; vt = 60km/h
Giải
Quãng đường ô tô đi được
Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
Câu 5: Hãy chỉ ra Input và Output của bài toán sau:
Đổi giá trị của hai biến x và y
INPUT:

OUTPUT:
Hai biến x, y có giá trị tương ứng là a và b
Giải
Hai biến x, y có giá trị tương ứng là b và a
Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
Câu 6: Hãy chỉ ra Input và Output của bài toán sau:
Cho trước ba số dương a, b và c. Hãy cho biết ba số đó có thể là độ dài ba cạnh của một tam giác hay không.
INPUT:
OUTPUT:
Ba số dương a>0, b>0 và c>0
Giải
Thông báo "a, b và c có thể là ba cạnh của một tam� giác"�hoặc thông báo "a, b và c không thể là ba cạnh của một tam� giác".
Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
? Nhắc lại khái niệm bài toán, thuật toán.

? Xác định bài toán.
? Nêu các bước giải bài toán trên máy tính.
Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
Làm bài tập 1 SGK trang 45.
Xem trước ph?n ti?p theo.
Ví dụ 1: Hãy mô tả việc nấu cơm dưới dạng thuật toán
Giải
INPUT: Gạo, nước, nồi cơm điện.
OUTPUT: Bát cơm ngon.
Bước 1. Vo gạo bằng nước.
Bước 2. Cho gạo vào nồi.
Bước 3. Cho nước ngập gạo.
Bước 4. Cắm điện.
Bước 5. Bát cơm ngon.
Bài 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH
2. Quá trình giải bài toán trên máy tính
Nhận xét:
S = 0
S1 = S + 1
S2 = S1 + 2
S3 = S2 + 3


.....
S100 = S99 + 100
* Baứi toaựn thửùc hieọn theo quy luaọt:
Ssau = S trửụực + i
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Một số ví dụ về thuật toán
Ví dụ 1: Tính tổng của 100 số tự nhiên đầu tiên.
4. Một số ví dụ về thuật toán
? Thuật toán
Cách 1:
Bước 1. SUM ? 0.
Bước 2. SUM ? SUM+1.
.
Bước 101. SUM ? SUM+100.
Cách 2:
Bước 1. SUM ? 0; i ?0.
Bước 2. i ? i+1.
Bước 3. Nếu i<=100 thì SUM ? SUM+i và quay lại bước 2.
Bước 4. Thông báo kết quả và kết thúc.
Ví dụ 2. Đổi giá trị của hai biến x và y.
4. Một số ví dụ về thuật toán
Giải
? Xác định bài toán:
INPUT: Hai biến x và y, có giá trị tương ứng là a và b.
OUTPUT: Hai biến x và y, có giá trị tương ứng là b và a.
? Thuật toán:

Bước 1. z ? x
Bước 2. x ? y
Bước 3. y ? z.
4. Một số ví dụ về thuật toán
Ví dụ 2: Đổi giá trị của hai biến x và y.
Ví dụ 3: Tìm số lớn nhất trong dãy A các số a1,a2. an cho trước.
4. Một số ví dụ về thuật toán
Giải
? Xác định bài toán:

INPUT: Dãy A các số a1, a2 . an (n>=1).

OUTPUT: SUM = Giá trị max = max{a1, a2. an}.
4. Một số ví dụ về thuật toán
Quả này lớn nhất
Quả này lớn nhất
Quả này lớn nhất
Tìm ra quả lớn nhất rồi!
Thuật toán:

Bước 1. MAX ? a1; i ? 1
Bước 2. i ? i+1
Bước 3. Nếu i>n, chuyển đến bước 5.
Bước 4. Nếu ai>MAX, MAX ? ai. Quay lại bước 2.
Bước 5. Kết thúc thuật toán.
4. Một số ví dụ về thuật toán
Ví dụ 3: Tìm số lớn nhất trong dãy A các số a1,a2. an cho trước.
? Nhắc lại khái niệm bài toán, thuật toán.

? Nêu các bước giải bài toán trên máy tính.

? Xác định INPUT, OUTPUT của một bài toán.
5. Củng cố
? BÀI TẬP VỀ NHÀ
Xem lại thuật toán tính tổng của N số tự nhiên đầu tiên, tìm số lớn nhất của một dãy.
Làm tất cả các bài tập SGK trang 45.
Xem trước bài mới.