Bài 4. Sử dụng biến trong chương trình

Chúc các em có một tiết học bổ tích và lí thú
Kiểm tra bài cũ:
1. Kết quả của chương trình sau là gì?
a. Write(‘100=‘ , ‘99+1’);
b. Write(’25/5*6=’ , 25/5*6);
2. Hãy ghi đúng kết quả và vị trí của con trỏ trong chương trình sau:
Write(‘123’);
Writeln(’25’);
Writeln(’30’);
Đáp án:

1. a. 100=99+1
b. 25/5*6=30
2. 12325
30
_



SỬ DỤNG BIẾN TRONG CHƯƠNG TRÌNH
1.Biến là công cụ trong chương trình:
Biến là gì?


 Đúng
Ví dụ 1: Kết quả của biểu thức sau là gì?

(25 mod 5)=0
5*2<3+5
 Sai
 Kết quả tuỳ thuộc vào x
(x+3)<15>Ví dụ 2: Chương trình tính diện tích hình vuông có cạnh là 3.
Begin
writeln(‘dien tich hinh vuong la’ , 3*3:6);
readln;
End.


Để tránh chỉnh sửa chương trình mỗi khi sử dụng cần viết một chương trình cho phép người dùng nhập từ bàn phím.Vì thế ta nên sử dụng một biến nhớ để lưu giá trị của số được nhập vào, sau đó sử dụng lệnh để in ra kết quả
Để giải quyết vấn đề này, em hãy quan sát ví dụ 3 và đưa ra nhận xét.
Ví dụ 3: Tính diện tích hình vuông với cạnh a nguyên
Begin
Write(‘nhap canh a : ’);
Readln(a);
Writeln(‘dien tich hinh vuong la:’, a*a :6);
Readln;
End.


Với ví dụ 3 thì chương trình dành một phần bộ nhớ để lưu biến cạnh a. Ban đầu ô nhớ này chưa chứa giá trị.
Vậy: Biến là đại lượng dùng để lưu trữ dữ liệu, dữ liệu này thay đổi khi thực hiện chương trình.
2. Khai báo biến:
Cách khai báo:
Var danh sách biến:kiểu dữ liệu;
Trong đó:
* Danh sách biến gồm một hay nhiều biến, được ngăn cách nhau bởi dấu phẩy.
Kiểu dữ liệu là một trong các kiểu dữ liệu chuẩn do người dùng định nghĩa.

Ví dụ 1: Cần khai báo những biến nào khi tính diện tích hình chữ nhật?
Var cd,cr,s:integer;

Ví dụ 2: Cần khai báo những biến nào khi tính diện tích hình vuông?
Var c,s:integer;




Ví dụ 3: Khai báo biến tên, năm sinh của người sử dụng
Var ten:string;
ns:integer;
Ví dụ 4: Khai báo biến a kiểu kí tự, biến x kiểu số nguyên, biến y kiểu số thực
Var a:char;
x:integer;
y:real;

3. Sử dụng biến trong chương trình:
Cấu trúc lệnh gán:

tên biến:=biểu thức;

Trong đó tên biến phải có trong phần khai báo biến.
Chức năng: Lệnh gán dùng để tính

- Ví dụ 1: hãy tính diện tích của hình chữ nhật
s:=cr*cd;
Ví dụ 2: hãy tính diện tích của hình vuông
s:=c*c;


-Ví dụ 3: hãy tính trung bình công tbc của 3 số a,b,c.
tbc:=(a+b+c)/3;
Ví dụ mô tả lệnh gán như sau:
4. Hằng:
Hằng là gì?:
- Hằng là đại lượng có giá trị không đổi trong suốt quá trình thực hiện.
- Hằng phải được gán giá trị ngay khi khai báo.
- Trong chương trình, không thể dùng câu lệnh để thay đổi giá trị của hằng.
Câu hỏi thảo luận:
Nêu sự khác nhau giữa hằng và biến?




Cách khai báo hằng:
Const tên hằng=giá trị;
Chú ý: tên hằng không có dấu cách
Ví dụ 1: Khai báo hằng số pi
const Pi=3.14;
Ví dụ 2: Khai báo hằng xâu kí tự
const truong=‘Phan Thuc Duyen’;
const ten=‘Nguyen Van A’;


Cấu trúc của chương trình Pascal
(học thuộc)
Program tên chương trình;
Khai báo biến;
Khai báo hằng (nếu có);
Begin
Lệnh nhập;
Lệnh gán;
Lệnh in ra màn hình;
………….;
Readln;
End.
5. Ví dụ cụ thể:
a. Ví dụ 1: Viết chương trình tính diện tích hình chữ nhật
b. Ví dụ 2: Viết chương trình tính tổng hai số
Về nhà
Học thuộc bài cũ
Làm các bài tập 1,2,3,4,5,6/ trang 33 SGK
Chuẩn bị bài mới