Bài 4. Sử dụng biến trong chương trình

Kể tên một số kiểu dữ liệu cơ bản dùng trong ngôn ngữ lập trình Pascal?
KIỂM TRA BÀI CŨ
SỬ DỤNG BIẾN TRONG CHƯƠNG TRÌNH
B�I 4
1. BI?N L� CễNG C? L?P TRèNH
Để biết dữ liệu được lưu trữ ở đâu trong bộ nhớ, các ngôn ngữ lập trình cung cấp công cụ lập trình: BIẾN NHỚ (Biến).
Ví dụ 1:
Tính giá trị biểu thức 15 +5
X ? 15
Y ? 5
Sử dụng lệnh sau để in kết quả ra màn hình:
Writeln(X+Y);
20
Giá trị của biến
Tên biến

1. BI?N L� CễNG C? L?P TRèNH
Em hiểu thế nào là Biến? Giá trị của biến là gì?
+ Biến là đại lượng được đặt tên dùng để lưu trữ dữ liệu. Giá trị của biến có thể thay đổi trong khi thực hiện chương trình.
+ Dữ liệu do biến lưu trữ được gọi là giá trị của biến
Ví dụ 2:
Tính giá trị biểu thức
A ? 2008 - 5
X ? A/3
Y ? A/5
P ? X + Y
Quan sát và trả lời câu hỏi
Trong khi viết chương trình Biến cần phải khai báo ở vị trí nào?
Tất cả các biến dùng trong chương trình cần phải được khai báo ngay trong phần khai báo của chương trình.
Trong ngôn ngữ lập trình Pascal, Việc khai báo bao gồm những thành phần nào?
Khai báo tên biến;

Khai báo kiểu dữ liệu của biến
2. Khai bỏo bi?n
Cách khai báo biến:
Var : ;
Var từ khóa dùng để khai báo biến
Tên_biến là dãy các ký tự bao gồm cả chữ cái, số và dấu gạch nối
Kiểu_dữ_liệu là một kiểu dữ liệu chuẩn
2. Khai bỏo bi?n
Cách khai báo biến:
Var : ;
- Dấu (:) bắt buộc phải có dùng để ngăn cách giữa tên biến và kiểu dữ liệu
- Dấu (;) dùng để kết thúc mục khai báo
- Có thể khai báo nhiều biến cùng kiểu dữ liệu nhưng các biến phải cách nhau bởi dấu (,) phẩy.
Lưu ý:
2. Khai bỏo bi?n
Ví dụ 3:
Từ khóa của ngôn ngữ lập trình dùng để khai báo biến
Các biến có kiểu nguyên (integer)
Các biến có kiểu thực (real)
Biến có kiểu xâu (string)
Chỉ ra các thành phần trong khai báo sau:
Bài toán:
Nhập vào bán kính của hình tròn là một số chẵn R. Tính chu vi (CV) và diện tích (S) của hình tròn.
Ví dụ:
Khai báo biến trong ngôn ngữ lập trình Pascal
Var R: integer;
CV,S: real;
3. S? d?ng bi?n trong chuong trỡnh
Các thao tác có thể thực hiện với các biến sau khi khai báo gồm:
Gỏn giỏ tr? cho bi?n;
Tớnh toỏn v?i cỏc bi?n;
Kiểu dữ liệu của giá trị gán phải trùng với kiểu biến;
Khi được gán giá trị mới, giá trị cũ của biến bị xoá;
Có thể gán giá trị cho biến ở bất kì thời điểm nào
Cách viết lệnh gán có thể khác nhau tuỳ theo ngôn ngữ lập trình.
giá trị của biến có thể thay đổi;
Ví dụ:
X:=X+1;
X:=(a+b)/2;
Gán giá trị đã lưu trong biến nhớ Y vào biến nhớ X
X:=Y;
Gán giá trị số 12 vào biến nhớ X.
X:=12;
Ý NGHĨA
LỆNH TRONG PASCAL
Tăng giá trị của biến nhớ X lên 1 đơn vị, kết quả gán trở lại biến X
Thực hiện phép toán tính trung bình cộng hai giá trị nằm trong hai biến nhớ a và b. Kết quả gán vào biến nhớ X
Lệnh gán và tính toán với các biến trong Pascal
4. H?ng
Hằng dùng để lưu trữ dữ liệu, giá trị của hằng không đổi trong suốt quá trình thực hiện chương trình.
Các hằng dùng trong chương trình cần phải khai báo tên và được gán giá trị ngay khi khai báo.
Tính chu vi (CV), diện tích (S) hình tròn với bán kính R=5
Ví dụ 1:
Hãy xác định các hằng và biến trong bài toán sau
CV, S
Pi=3.14
R=5
Đại lượng có giá trị thay đổi
Đại lượng có giá trị không đổi
Ví dụ 2:
Khai báo hằng trong Pascal
Const pi = 3.14;
R = 5;
Việc sử dụng hằng sẽ hiệu quả nếu giá trị của hằng được dùng trong nhiều câu lệnh.
Muốn thay đổi giá trị của hằng, chỉ cần sửa giá trị của hằng tại nơi khai báo mà không cần dùng câu lệnh thay đổi giá trị hằng trong chương trình.
Tin học 8
LUYỆN TẬP
integer
real
char
string
Đ
S
S
S
?
Bài toán 1:
Vừa gà vừa chó
Bó lại cho tròn
Ba mươi sáu con
Một trăm chân chẵn.
Hỏi mỗi loại có bao nhiêu con?
Nếu gọi số gà là x, số chó là y.
Hãy xác định kiểu của các biến x, y
Tin học 8
Bài toán 2:
Chọn cách khai báo biến đúng trong Pascal ?
Var a,b: Integer;
S,d: Real;
Tính diện tích (S) và độ dài đường chéo (d) của hình chữ nhật, biết chiều dài (a) và chiều rộng (b) là các số nguyên nhỏ hơn 100.
SỬ
DỤNG
BIẾN
TRONG
CHƯƠNG
TRÌNH
1/ Biến là công cụ lập trình
Biến dùng để lư u trữ dữ liệu
Giá trị của biến có thể thay đổi
được khi thực hiện chương trình
2/ Khai báo biến
Var : ;
Tên biến phải theo quy tắc lập trình
3/ Sử dụng biến trong
Chương trình
Gán giá trị cho biến
Tính toán với giá trị của biến
4/ Hằng
Hằng dùng để lưu trữ dữ liệu
Giá trị của hằng không thể thay đổi
được khi thực hiện chương trình
Tin học 8
Ghi nhớ!

Biến và hằng phải được khai bỏo trước khi sử dụng.
Giá trị của biến có thể thay đổi.
Giá trị của hằng được giữ nguyên trong suốt quá trình thực hiện chương trình.
Bi?n v� h?ng l� cỏc d?i lu?ng du?c d?t tờn dựng d? luu tr? d? li?u.