Bài 4. Sử dụng biến trong chương trình

1
Kiểm tra bài củ
Câu 1: Trong lập trình biến là gì? Biến dùng để làm gì?
Câu 2: Viết khai báo biến cho chương trình có các biến như sau theo ngôn ngữ lập trình Pascal
2
SỬ DỤNG BIẾN
TRONG CHƯƠNG TRÌNH
tiết 2
BÀI 4
3
3. Sử dụng biến trong chương trình
Sau khi khai báo biến, có thể thực hiện các thao tác với biến như sau:
- Gán giá trị cho biến
- Tính toán với biến
4
a. Gán giá trị cho biến
Câu lệnh gán giá trị cho biến trong các ngôn ngữ lập trình thường có dạng:
Tên biến  biểu thức cần gán giá trị cho biến
Trong đó:  biểu thị phép gán
Việc gán giá trị cho biến là việc đưa dữ liệu vào vùng nhớ dành riêng cho biến đó.
5
Ví dụ:
6
Chú ý 1
Dữ liệu của giá trị được gán cho biến thường phải trùng với kiểu của biến
Khi được gán với giá trị mới, giá trị cũ mất đi
Gán giá trị cho biến phải nằm trong phần thân chương trình
7
Ví dụ
Var x: integer;
X:=5;
X:=5.45;
8
Cho đoạn chương trình sau:
Ví dụ
Giá trị của x là 5
Giá trị của x là 6
In ra màn hình giá trị của x là 6
9
* Gán giá trị cho biến trong Pascal:

Trong Pascal người ta kí hiệu phép gán là dấu kép “ := “ để phân biệt với bằng “ = “ phép so sánh
Cú pháp gán giá trị cho biến trong Pascal:

10
Ví dụ: Mô tả lệnh gán và tính toán với các biến trong Pascal.
Gán giá trị số 12 vào biến X.
Gán giá trị đã lưu trong biến Y vào biến X.
Tính trung bình cộng hai giá trị trong hai biến a và b. Kết quả gán vào biến X.
Tăng giá trị của biến X lên 1 đơn vị, kết quả gán trở lại biến X.
11
- Có thể gán giá trị cho biến bằng câu lệnh nhập dữ liệu từ bàn phím
12
VD: Readln(soluong);
 Khi chạy chương trình gặp câu lệnh này chương trình sẽ dừng lại cho người sử dụng nhập vào giá trị từ bàn phím.
* Lưu ý: Câu lệnh in giá trị của biến ra màn hình có dạng:
Cú pháp gán giá trị cho biến bằng câu lệnh nhập từ bàn phím trong Pascal
13
b. Tính toán với giá trị của biến
VD: Tính tổng của biến X và biến Y, sau đó in kết quả ra màn hình
Begin
clrscr;
Writeln(‘Nhap X:’); Readln(X);
Writeln(‘Nhap Y:’); Readln(Y);
Writeln(X+Y);
readln
End.
14
Bài tập nhóm:
Bài toán 1: Nhập vào bán kính của một đường tròn là số chẵn R. Tính chu vi (CV) và diện tích (S) của đường tròn.
a/ Khai báo các biến R, CV, S theo ngôn ngữ Pascal
b/ Viết thân chương trình gồm:
- Nhập độ dài bán kính
Tính chu vi và diện tích hình tròn
In ra màn hình các giá trị của biến CV và S được tính ở trên
15
4. Hằng
Hằng cũng là một công cụ lưu trữ dữ liệu
Khác với biến hằng là đại lượng có giá trị không đổi trong suốt quá trình thực hiện chương trình.
16
- Muốn sử dụng hằng phải khai báo hằng và gán giá trị cho hằng ngay tại phần khai báo
* Cú pháp khai báo hằng trong Pascal:
VD Khai báo hằng:
17
Theo em, câu lệnh gán sau đây có hợp lệ đối với hằng hay không? Vì sao?
+ Pi:=3.14;
+ Bankinh:=Bankinh+2;
Khi đã khai báo:
18
* Chú ý:
Không thể dùng câu lệnh để thay đổi giá trị của hằng như đối với biến.
Nếu muốn thay đổi giá trị của hằng, ta chỉ cần chỉnh sửa một lần tại nơi khai báo
Ví dụ:
19
Củng cố
bài 1:chọn đúng hay sai?
۷
۷
۷
۷
۷
20
Câu 2:chọn câu sai “ việc gán giá trị cho một biến”
Chỉ có thể thực hiện được sau khi biến đã được khai báo
Nhằm mục đích tính toán với giá trị cụ thể thông qua biến
Chỉ được thực hiện bằng cách duy nhất là thông qua lệnh gán.
Có thể thực hiện bằng lệnh nhập dữ liệu
21
Câu 3: Chọn câu đầy đủ nhất “Biến được khai báo dưới kiểu dữ liệu số thực có thể lưu giá trị nào trong các giá trị sau đây”:

Một số nguyên bất kì
Một số thực (có thể là số nguyên) trong phạm vi cho phép.
Một số thực bất kì
Một dãy các chữ và số
22
Dặn dò
Làm bài tập 1, 2, 3, 5, 6 trong SGK trang 33
Xem trước nội dung bài thực hành 3