Bài 3. Chương trình máy tính và dữ liệu

Tiết 7 -8
CHƯƠNG TRÌNH MÁY TÍNH VÀ DỮ LIỆU
1.Dữ liệu và kiểu dữ liệu
KET QUA CAC PHEP TINH LA :

1500 + 2000 = 3500

1927.5 : 3 = 642.50000
Vd1:
Dòng chữ
Phép toán với các số
Một số kiểu dữ liệu cơ bản của ngôn ngữ lập trình Pascal
1.Dữ liệu và kiểu dữ liệu
Vd2 : Hãy cho biết những loại dữ liệu sau thuộc kiểu dữ liệu gì?
a. Tin hoc
b. 152.3
c. 123456
d. 7a
e. - 567
f. y
string
real
string
Integer (hoặc real)
char
Integer real string char
1.Dữ liệu và kiểu dữ liệu
Real
1.Dữ liệu và kiểu dữ liệu
Dãy số 123 có được xem là chuỗi hay không?
Lưu ý
Để chỉ rõ cho chương trinh dịch hiểu dãy chữ số là kiểu xâu, ta phải đặt dãy số đó trong cặp dấu nháy đơn.
Ví dụ: ‘123’, ‘100’.
Vd3: Phân biệt cặp lệnh sau:
a. Writeln(’50’) ; và writeln(50);
In ra 2 dòng: 50 {Chuỗi}
50 {Số}
b. Write(’15 + 5=’,15+5);
In ra 1 dòng: 15+5=20
Writeln(‘15+5=‘); và writeln(15+5);
15+5=
20
Write(‘15+5=‘); và writeln(15+5);
15+5= 20
2. Các phép toán với dữ liệu kiểu số:
Các phép toán số học trong ngôn ngữ lập trình pascal:
Ví dụ 1:
3/2 =
8/2 =
-12/5 =
5 div 2 =
-12 div 5 =
9 mod 3 =
-11 mod 5 =
1.5
4.0
2.4
2
-2
0
-1
Ví d? 2: Biểu thức số học và cách viết chúng bằng ngôn ngữ lập trình Pascal:
ab – c + d
a * b – c + d
15+5*(a/2)
(x+5)/(a+3)-y/(b+5)*(x+2)*(x+2)
2. Các phép toán với dữ liệu kiểu số:
2. Các phép toán với dữ liệu kiểu số:
Ví dụ 3:Dùng kí hiệu trong Pascal để viết các biểu thức toán học sau:
a. a2+b+c

b. (a+b)(c+d)  (a+b)*(c+d)

c. 2x2 – 5x +2y

d.
→ a*a +b+c
→ 2*x*x-5*x+2*y
→ 1/x –x*(x+y)
2. Các phép toán với dữ liệu kiểu số:
Ví dụ 4: dùng kí hiệu toán học để biểu diễn các biểu thức đã được viết bằng NNLT Pascal sau:
a. 2*x*x*x + 3*y-z


b. 1/(1/x) – 1/(1/x*x)

c. 2/(a+b)*(a+b) – 3*a/(2*a+b*b)

2x3 + 3y - z
3. Các phép so sánh
Cho biết kí hiệu sau là phép so sánh gì?
bằng
nhỏ hơn
lớn hơn
khác
nhỏ hơn hoặc bằng
lớn hơn hoặc bằng.
Trong Pascal, ký hiệu các phép so sánh có một số thay đổi cụ thể như sau:
<>
<=
>=
X
Cho biết kết quả của các phép tính sau
4. Giao tiếp người-máy tính::
a) Thông báo kết quả tính toán:
write(`Dien tich hinh tron la `,X);
in kết quả tính diện tích hình tròn ra màn hình như sau:
4. Giao tiếp người-máy tính::
b) Nhập dữ liệu:
write(`Ban hay nhap nam sinh:`);
kết quả xuất hiện trên màn hình như sau:
Readln(n);
4. Giao tiếp người-máy tính::
c) Tạm ngừng chương trình:
Writeln(`Cac ban cho 2giay nhe`); Delay(2000);
kết quả xuất hiện trên màn hình như sau:
Củng cố bài học:

- Dữ liệu: số, kí tự
- Kiểu dữ liệu: số nguyên, số thực, xâu kí tự, kí tự.
- Các phép toán dùng cho kiểu số:+, -, *, /, div, mod
- Các phép toán so sánh: >,<, =, >=, <=, < >.
- Giao tiếp người và máy tính.
4. Giao tiếp người-máy tính::
d) Hộp hội thoại:
Ví dụ
Bài tập 1: Em hãy chọn kết quả của bạn làm đúng nhất
Bốn bạn A, B, C, D đưa ra kết quả của phép chia, phép chia lấy phần nguyên và lấy phần dư của hai số nguyên 14 và 5 như sau:
14 / 5 = 2 ; 14 div 5 = 2 ; 14 mod 5 = 4.
14 / 5 = 2.8 ; 14 div 5 = 2 ; 14 mod 5 = 4.
14 / 5 = 2.8 ; 14 div 5 = 4 ; 14 mod 5 = 2.
14 / 5 = 3 ; 14 div 5 = 2 ; 14 mod 5 = 4.
(A)
Bài tập 2: Bạn nào đã viết sai
Ba bạn A, B, C đã viết phép so sánh trong ngôn ngữ Pascal như sau:
(B)
(C)
>=
>=
Bài tập 3. Chuyeån caùc bieåu thöùc ñöôïc vieát trong Pascal thaønh caùc bieåu thöùc toaùn
(a+b)
x
-
a
(2b +c)
2
1+
+
a) (a + b)*(a +b) - x/y
b) b/(a*a +c)
c) a*a/((2*b+c)*(2*b+c))
d) 1+1/2+1/(2*3)+1/(3*4)+1/(4*5)
y
2
2
b
a + c
2
1
2
1+
1
2*3
+
1
3*4
+
1
4*5
Thảo luận nhóm:
Một chương trình máy tính được viết để nhập điểm của ba môn học Toán, Văn, Anh và in ra điểm trung bình của ba môn học đó. Hãy cho biết chương trình đó xử lí những dữ liệu gì và những dữ liệu đó phải có kiểu gì ?
Trả lời:
- Dữ liệu cần xử lý: Điểm Toán, Điểm Văn, Điểm Anh, Điểm trung bình.
- Kiểu dữ liệu:
+ Điểm Toán, Điểm Văn, Điểm Anh: số nguyên hoặc số thực
+ Điểm trung bình: số thực