Bài 2. Làm quen với chương trình và ngôn ngữ lập trình

Kiểm tra bài cũ
Viết chương trình là gì?
Trả lời:
Viết chương trình là viết các lệnh để chỉ dẫn máy tính thực hiện các công việc hay giải một bài toán cụ thể.
Bài 2

LÀM QUEN VỚI CHƯƠNG TRÌNH
VÀ NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH
1) Ví dụ về chương trình
2) Ngôn ngữ lập trình gồm những gì?
3) Từ khóa và tên
4) Cấu trúc chung của chương trình
5) Ví dụ về ngôn ngữ lập trình
1. Ví dụ về chương trình
Program CT_dau_tien;
Uses crt;
Begin
Writeln(‘Chao cac ban’);
End.
Lệnh khai báo tên chương trình
Lệnh in ra màn hình dòng chữ “Chao cac ban”
Ví dụ 1. Một chương trình đơn giản được viết bằng ngôn ngữ Pascal
1) Ví dụ về chương trình
Sau khi dịch và chạy chương trình, trên màn hình
sẽ hiện kết quả là dòng chữ “Chao cac ban”.
2) Ngôn ngữ lập trình gồm những gì?
Về cơ bản, ngôn ng? lập trỡnh gồm tập hợp các kí hiệu
và quy tắc sao cho có thể viết được các lệnh tạo thành
một chương trỡnh hoàn chỉnh và chạy được trên máy tính.
* Ngôn ngữ lập trình bao gồm những gì?
Ngôn ngữ lập trình bao gồm: bảng chữ cái, các quy tắc
* BẢNG CHỮ CÁI
NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH
Thế nào là bảng chữ cái?
Bảng chữ cái : thường gồm các chữ cái tiếng Anh và một số kí hiệu khác như dấu phép toán (+, - , * , /,..), dấu đóng ngoặc, dấu nháy…
Cách viết (cú pháp) và ý nghĩa của chúng, cách bố trí các câu lệnh thành các chương trình
* QUY TẮC
3. Từ khóa và tên
Từ khóa của một ngôn ngữ lập trình là những từ dành riêng cho những mục đích sử dụng nhất định.
Ví dụ một số từ khóa trong ngôn ngữ lập trình Pascal: Program, begin, end, uses…
Tên do người lập trình đặt ra phải tuân thủ các quy tắc của ngôn ngữ lập trình:
- Tên khác nhau tương ứng với những đại lượng khác nhau.
- Tên không được trùng với từ khóa.
Ví dụ 2:
Tên hợp lệ trong ngôn ngữ lập trình Pascal: Bankinh, Bai_2…
Tên không hợp lệ trong ngôn ngữ lập trình Pascal: 2A, Ban Kinh, begin…
Mọi đối tượng trong chương trình đều phải đặt tên theo quy tắc của ngôn ngữ lập trình và từng chương trình dịch cụ thể.
Quy tắc đặt tên trong Turbo Pascal như thế nào?
Quy tắc đặt tên:
Gồm chữ số, chữ cái hoặc dấu gạch dưới.
Bắt đầu bằng chữ cái hoặc dấu gạch dưới.
Một dãy liên tiếp không quá 127 kí tự.
Không phân biệt chữ hoa, chữ thường trong tên.
Không được trùng với từ khóa.
Trắc nghiệm
Hãy xếp các từ sau vào ô trống tên hợp lệ và tên không hợp lệ trong ngôn ngữ lập trình Pascal:
CT_Dau_tien;
abc;
End;
4HS;
program;
CT Dau tien;
Tamgiac;
4. Cấu trúc chung của chương trình:
Cấu trúc chung của một chương trình gồm:
Phần khai báo:
Khai báo tên chương trình;
Khai báo các thư viện và một số khai báo khác.
Phần thân của chương trình gồm các lệnh mà máy tính cần thực hiện. Đây là phần bắt buộc phải có.
Chú ý: Phần khai báo có thể có hoặc không. Tuy nhiên, nếu có phần khai báo thì nó phải đặt trước thân chương trình.
5. Ví dụ về ngôn ngữ lập trình
Dưới đây là minh họa việc viết và chạy một chương trình cụ thể trong môi trường lập trình Turbo Pascal
Khi khởi động phần mềm Turbo Pascal, cửa sổ màn hình soạn thảo như sau:
5. Ví dụ về ngôn ngữ lập trình
Sau khi đã soạn thảo xong, nhấn tổ hợp phím Alt+F9 để biên dịch chương trình
Nếu gặp câu lệnh sai , chương trình dịch thông báo
Nếu đã hết lỗi,sau khi dịch, màn hình có dạng như sau:
5. Ví dụ về ngôn ngữ lập trình
Để chạy chương trình, ta nhấn tổ hợp phím ctrl+F9. Trên màn hình sẽ hiện ra kết quả làm việc của chương trình, chẳng hạn
Củng cố toàn bài
Giải Bài 3 SGK : Trang 13
Giải Bài 6 SGK : Trang 13
+Biết ngôn ngữ lập trình gồm các thành phần cơ bản là bảng chữ cái và các quy tắc để viết chương trình, câu lệnh.
+Biết ngôn ngữ lập trình có tập hợp các từ khóa dành riêng cho mục đích sử dụng nhất định.
+Biết Tên trong ngôn ngữ lập trình là do người lập trình đặt ra, khi đặt tên phải tuân thủ các quy tắc của ngôn ngữ lập trình. Tên không được trùng với các từ khoá.
+Biết cấu trúc chương trình bao gồm phần khai báo và phần thân
Bài tập về nhà: Bài 1 , bài 2, bài 5 ( SGK-trang 13)
Hướng dẫn học bài và ra bài tập về nhà
Xin cám ơn quý thầy cô