Bài 17. Vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ

SỰ PHÂN HÓA LÃNH THỔ
Bài 17: VÙNG TRUNG DU VÀ MiỀN NÚI BẮC BỘ
I.Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ:
Quan sát lược đồ sau:
-Xác định vị trí vùng trên lược đồ?
-Vùng TD-MNBB tiếp giáp với quốc gia và vùng lãnh thổ nào?
SỰ PHÂN HÓA LÃNH THỔ
Bài 17: VÙNG TRUNG DU VÀ MiỀN NÚI BẮC BỘ
I.Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ:
-TDMNBB là vùng lãnh thổ phía Bắc, chiếm 30% diện tích và 14,4 %dân số cả nước(năm 2002)
Vị trí địa lý đó có ý nghĩa như thế nào?(KT,TN)
Thuận lợi:Giao lưu KT-XH trong và ngoài nước,lãnh thổ giàu tiềm năng.
II.Điều kiện tự nhiên-Tài nguyên thiên nhiên:
- Đát liền rộng lớn, tiếp giáp với ĐBSH và Bắc Trung Bộ là điều kiện để giao lưu về KT-XH.
- Vùng biển phía Đông Nam giàu tiềm năng.
- Giáp với TQ và Lào có ý nghĩa về ANQP và giao lưu kinh tế
Quan sát lược đồ tự nhiên Vùng TD-MNBB
? Em hãy cho biết sự khác nhau về địa hình giữa TB và ĐB?
chịu sự chi phối sâu sắc độ cao của địa hình
- TB: nuùi cao, höôùng chaïy cuûa caùc daõy nuùi chuû yeáu laø höôùng TB-ĐN
- ÑB: nuùi TB vaø nuùi thaáp, höôùng chaïy cuûa caùc daõy nuùi chuû yeáu laø höôùng voøng cung. -
SỰ PHÂN HÓA LÃNH THỔ
Bài 17: VÙNG TRUNG DU VÀ MiỀN NÚI BẮC BỘ
I.Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ:.
-Đặc điểm:chịu sự chi phối sâu sắc củađộ cao
địa hình *PhíaTB:Núi cao,chia cắt sâu
*ĐB:Núi trung bình,núi thấp

II. Đặc điểm tự nhiên-Tài nguyên thiên nhiên:
? Giải đất chuyển tiếp giữa MNBB và ĐBSH gọi là trung du có điều kiện gì để phát triển KT-XH?
-Vùng đồi chuyển tiếp giữa MNBB và ĐBSH có địa bàn thuận lợi để phát triển các vùng chuyên canh cây CN, xây dựng các khu CN và đô thi
SỰ PHÂN HÓA LÃNH THỔ
Bài 17: VÙNG TRUNG DU VÀ MiỀN NÚI BẮC BỘ
I.Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ:.
II. Đặc điểm tự nhiên-Tài nguyên thiên nhiên:
-Đặc điểm:chịu sự chi phối sâu sắc củaộ cao
địa hình *PhíaTB:Núi cao,chia cắt sâu
*ĐB:Núi trung bình,núi thấp

-Vùng đồi chuyển tiếp giữa MNBB và ĐBSH có địa bàn thuận lợi để phát triển các vùng chuyên canh cây CN, xây dựng các khu CN và đô thi
? Döïa vaøo baûng 17.1 sgk haõy neâu söï khaùc bieät veà ÑKTN vaø theá kinh teá giöõa hai tieåu vuøng?
-Giữa Đông Bắc và Tây Bắc có những đặc điểm riêng về ĐKTN và thế mạnh kinh tế.
SỰ PHÂN HÓA LÃNH THỔ
Bài 17: VÙNG TRUNG DU VÀ MiỀN NÚI BẮC BỘ
I.Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ:.
-Đặc điểm:chịu sự chi phối sâu sắc củađộ cao
địa hình *PhíaTB:Núi cao,chia cắt sâu
*ĐB:Núi trung bình,núi thấp

II. Đặc điểm tự nhiên-Tài nguyên thiên nhiên:
-Vùng đồi chuyển tiếp giữa MNBB và ĐBSH có địa bàn thuận lợi để phát triển các vùng chuyên canh cây CN, xây dựng các khu CN và đô thi
Quan sát H17.1 :
-Xác định vị trí các mỏ:Than,sắt,thiếc, apatit, đồng ,chì,kẽm.
-Các dòng sông có tiềm năng thủy điện
-Giữa Đông Bắc và Tây Bắc có những đặc điểm riêng về ĐKTN và thế mạnh kinh tế.
SỰ PHÂN HÓA LÃNH THỔ
Bài 17: VÙNG TRUNG DU VÀ MiỀN NÚI BẮC BỘ
I.Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ:.
II. Đặc điểm tự nhiên-Tài nguyên thiên nhiên:
Quan sát bảng : cơ cấu tài nguyên theo lãnh thổ (%)
-So sánh tiềm năng khoáng sản của vùng so với cả nước?
-Tài nguyên khoáng sản, thủy điện phong phú và đa dạng.
-Đặc điểm:chịu sự chi phối sâu sắc củaộ cao
địa hình *PhíaTB:Núi cao,chia cắt sâu
*ĐB:Núi trung bình,núi thấp

-Vùng đồi chuyển tiếp giữa MNBB và ĐBSH có địa bàn thuận lợi để phát triển các vùng chuyên canh cây CN, xây dựng các khu CN và đô thi
-Giữa Đông Bắc và Tây Bắc có những đặc điểm riêng về ĐKTN và thế mạnh kinh tế.
SỰ PHÂN HÓA LÃNH THỔ
Bài 17: VÙNG TRUNG DU VÀ MiỀN NÚI BẮC BỘ
I.Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ:.
II. Đặc điểm tự nhiên-Tài nguyên thiên nhiên:
-Đặc điểm:chịu sự chi phối sâu sắc củaộ cao
địa hình *PhíaTB:Núi cao,chia cắt sâu
*ĐB:Núi trung bình,núi thấp

-Vùng đồi chuyển tiếp giữa MNBB và ĐBSH có địa bàn thuận lợi để phát triển các vùng chuyên canh cây CN, xây dựng các khu CN và đô thi
-Giữa Đông Bắc và Tây Bắc có những đặc điểm riêng về ĐKTN và thế mạnh kinh tế.
? Em hãy nêu những khó khăn do
tự nhiên mang lại cho vùng TD-MNBB?
Địa hình chia cắt phức tạp, thời tiết thất thường (giao thông, tổ chức sx-đời sống),khoáng sản trữ lượng nhỏ , khai thác phức tạp.diện tích rừng suy giảm dẫn tới xói mòn ,sạt lở đất…
Về mặt tư nhiên gặp nhiều khó khăn như: thời tiết thất thường, GTVT khó khăn, KS trữ lượng nhỏ, khó khai thác, thiên tai thường xảy ra.
? Để ngăn chặn, giảm thiểu việc xói mòn,
sạt lỡ đất và lũ quét, cần phải có những
biện pháp gì?
Trồng rừng và bảo vệ rừng
SỰ PHÂN HÓA LÃNH THỔ
Bài 17: VÙNG TRUNG DU VÀ MiỀN NÚI BẮC BỘ
I.Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ:.
II. Đặc điểm tự nhiên-Tài nguyên thiên nhiên:
III.Đặc điểm dân cư –xã hội:
? Dựa vào kênh chữ phần 3 SGK,thực tế
Cho biết đặc điểm dân cư vùng?(dân tộc,
phân bố, KNSX?
DT.Mường
DT.Dao
DT.Mông
DT.Tày
SỰ PHÂN HÓA LÃNH THỔ
Bài 17: VÙNG TRUNG DU VÀ MiỀN NÚI BẮC BỘ
I.Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ:.
II. Đặc điểm tự nhiên-Tài nguyên thiên nhiên:
III.Đặc điểm dân cư –xã hội:
-Dịa bàn cư trú xen kẻ của nhiều DT ít người, người Kinh cư trú ở hầu hết các địa phương. Đồng bào các DT có rất nhiều kinh nghiệm trong SX nông, lâm nghiệp gắn vơi địa hình đồi núi.
? Quan sát bảng 17.2-sgk, em hãy nhận xét trình độ
dân cư xã hội của hai tiểu vùng ĐB và TB?
Tất cẩ các tiêu chí của ĐB đều vượt so với TB,
chứng tỏ ĐB có sự phát triển hơn về DC, XH so với TB
(nhưng so với cả nước thì cả hai tiểu vùng còn thấp)
-Giữa ĐB và TB còn có sự chênh lệch về một số tiêu chí phát triển DC,XH
SỰ PHÂN HÓA LÃNH THỔ
Bài 17: VÙNG TRUNG DU VÀ MiỀN NÚI BẮC BỘ
I.Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ:.
II. Đặc điểm tự nhiên-Tài nguyên thiên nhiên:
III.Đặc điểm dân cư –xã hội:
-Dịa bàn cư trú xen kẻ của nhiều DT ít người, người Kinh cư trú ở hầu hết các địa phương. Đồng bào các DT có rất nhiều kinh nghiệm trong SX nông, lâm nghiệp gắn vơi địa hình đồi núi.
-Trình độ dân cư ,xã hội có sự chênh lệch giữa ĐB và TB
* Thảo luận nhóm:
? Em hãy giải thích vì sao ở ĐB có sự phát triển về
dân cư, xã hội hơn so với TB?
- TN: Địa hình ĐB thấp hơn, GTVT thuận lợi, có nhiều KS, có nhiều danh lam thắng cảnh, gần biển.. Là điều kiện để phát triển DC, XH
- KT-XH: ĐB có nhiều TTCN, cơ sở hạ tầng phát triển hơn.
? Em hãy cho biết một số thành tựu đạt được
nhờ công cuộc đổi mới ở TD& MNBB?
-Đời sống của đồng bào các DT đã được cải thiện nhờ công cuộc đổi mới.
SỰ PHÂN HÓA LÃNH THỔ
Bài 17: VÙNG TRUNG DU VÀ MiỀN NÚI BẮC BỘ
I.Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ:.
II. Đặc điểm tự nhiên-Tài nguyên thiên nhiên:
-Đặc điểm:chịu sự chi phối sâu sắc của ñộ cao
địa hình *PhíaTB:Núi cao,chia cắt sâu
*ĐB:Núi trung bình,núi thấp

-Vùng đồi chuyển tiếp giữa MNBB và ĐBSH có địa bàn thuận lợi để phát triển các vùng chuyên canh cây CN, xây dựng các khu CN và đô thi
-Giữa Đông Bắc và Tây Bắc có những đặc điểm riêng về ĐKTN và thế mạnh kinh tế.
-TDMNBB là vùng lãnh thổ phía Bắc, chiếm 30% diện tích và 14,4 %dân số cả nước(năm 2002)
Thuận lợi:Giao lưu KT-XH trong và ngoài nước,lãnh thổ giàu tiềm năng.
III.Đặc điểm dân cư –xã hội:
-Dịa bàn cư trú xen kẻ của nhiều DT ít người, người Kinh cư trú ở hầu hết các địa phương. Đồng bào các DT có rất nhiều kinh nghiệm trong SX nông, lâm nghiệp gắn vơi địa hình đồi núi.
-Trình độ dân cư ,xã hội có sự chênh lệch giữa ĐB và TB
-Đời sống của đồng bào các DT đã được cải thiện nhờ công cuộc đổi mới.
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Bài tập 1

Nối các ý ở cột A với cột B sao cho phù hợp
c
b
d
a
Bài tập 2

Điền Đ (đúng), S (sai) vào ô trống :
a. Tiềm năng lớn nhất của vùng là khoáng sản và thuỷ điện
b. Khí hậu ở tiểu vùng Đ.Bắc ít lạnh hơn so với T.Bắc
c. Quảng Ninh là tỉnh duy nhất của vùng tiếp giáp với biển
d. Phía Đông Bắc có dạng địa hình đặc trưng là núi cao hiểm trở
e. Chất lượng cuộc sống của vùng cao hơn so với mức TB của cả nước
Đ
S
Đ
S
S
C - Mỏ than lớn nhất nước ta thuộc tỉnh :
a. Lạng Sơn b. Quảng Ninh
c. Cao Bằng d. Bắc Cạn
D - Chỉ tiêu nào sau đây của vùng Đông Bắc thấp hơn vùng Tây Bắc
a. Tỉ lệ người lớn biết chữ
b. Tỉ lệ hộ nghèo
c. Tỉ lệ gia tăng tự nhiên của dân số
d. Tỉ lệ dân thành thị
b
c
Bài tập 3
1. Đây là một loại tài nguyên khoáng sản có trữ lượng lớn nhất ở tiểu vùng Đông Bắc
t
ê
n
n
a
h
t
á
đ
2. Đây là đỉnh núi cao ở tiểu vùng Tây Bắc.
n
x
a
h
p
ă
p
i
g
n
ă
n
3. Đây là một nhiệm vụ rất quan trọng, cần thiết của vùng này.
m
ệ
v
o
ả
b
ờ
ư
r
t
i
ô
g
n
m
b
v
ả
u
q
u
a
R
i
ớ
đ
n
ô
d
ô
u
u
r
4. Những loại cây này thích hợp với khí hậu lạnh của vùng.
5. Đây là những thành phần dân cư chủ yếu của vùng.
í
c
ộ
t
n
â
d
ờ
ư
g
n
t
i
g
i
6. Đây là một tiềm năng lớn của tiểu vùng Tây Bắc.
i
n
đ
y
ủ
h
t
n
ệ
u
7. Đây là tên nhà máy thuỷ điện lớn nhất Đông Nam á hiện nay.
ì
b
a
ò
h
h
n
i
c
b
a
8. Đất đồi núi của vùng thích hợp trồng những loại cây này.
ư
d
y
â
c
ợ
l
c
ệ
i
u
Bài học kết thúc, chúc các em chăm ngoan, học giỏi! Cảm ơn các em!
Bài tập về nhà:
- Học và trả lời các câu hỏi cuối bài (Nêu đặc điểm tự nhiên của vùng, những thế mạnh để phát triển KT.Đặc điểm DC-XH ,những thuận lợi và khó khăn của DC-XH)
- Làm bài tập trong tập bản đồ
Bài mới:
-Đọc và soạn bàI 18
-Trả lời các câu hỏi giữa và cuối bài