Bài 17. Vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ

Tiết 19 – Bài 17 : VÙNG TRUNG DU VÀ MIỀN NÚI BẮC BỘ
SỰ PHÂN HOÁ LÃNH THỔ

Tiết 19 – Bài 17

VÙNG TRUNG DU VÀ MIỀN NÚI BẮC BỘ
PHÒNG GD & ĐT T.P VINH
Giáo viên thực hiện: Chu ThÞ Ch©u
TRƯỜNG THCS QUANG TRUNG
Chào mừng các thầy giáo cô giáo về dự giờ dạy thực tập
lớp 9B
kiểm tra bài cũ
Lãnh thổ nước ta được phân chia thành mấy vùng kinh tế? Kể tên và xác định các vùng kinh tế?


Đường giao thông ở Cao Bằng
Chợ ở SaPa
Đồi chè ở Phú Thọ
Ruộng bậc thang
Hoa đào Tây Bắc
Tuyết rơi ở SaPa
Đỉnh Phanxipăng
Vùng đồi bát úp ở Bắc Giang
Người Mông
SỰ PHÂN HÓA LÃNH THỔ
TIẾT 19 - BÀI 17: VÙNG TRUNG DU VÀ MIỀN NÚI BẮC BỘ
Dựa vào lược đồ em hãy cho biết:
+ Vùng gồm các tỉnh nào?
+ Diện tích: 100.965km
+ Dân số: 11,5 triệu người (2002)
Lược đồ hành chính vùng Trung du miền núi Bắc Bộ
I. Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ
Nhận xét về diện tích v� gi?i h?n lónh th? của vùng ?

DiÖn tÝch : 100965 km2 (chiÕm 30,7% diÖn tÝch và 14,4% dân số cả nước).
Bao gồm phần đất liền rộng lớn và vùng biển giàu tiềm năng ở phía đông nam


Vị trí địa lí đó có ý nghĩa như thế nào ?
Vùng có điều kiện giao lưu
kinh tế và văn hóa với
vùng đồng bằng sông Hồng,
vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ
và các nước trong khu vực.






Đặc điểm tự nhiên nổi bật của vùng trung du và miền núi Bắc bộ là gì
Hoạt Động nhóm:
Nhóm 1, 2: Tìm hiểu đặc điểm tự nhiên, thế mạnh tiểu vùng Tây bắc
Nhóm 3,4: Tìm hiểu đặc điểm tự nhiên, thế mạnh tiểu vùng Đông bắc
Điểm khác biệt giữa 2 tiểu vùng :
-Núi và cao nguyên cao
-Núi và CN trung bình ,thấp
-Mùa đông ít lạnh
-Mùa đông lạnh
-Nhiều khoáng sản
-Khoáng sản ít
-Tài nguyên du lịch ít
phong phú
-Tài nguyên du lịch phong phú
(Hạ long, Babể , Sa-pa . )
-Tiềm năng thuỷ điện lớn ( S Đà )
-Không có biển
-Tiềm năng thuỷ điện nhỏ
-Có biển ( vịnh Bắc bộ)
-Rừng , trồng rừng
trồng cây công nghiệp
dài ngày
-Trồng cây CN , cây ăn quả ,
rau ôn đới và cận nhiệt đới
- Chăn nuôi - đại gia súc
-Phát triển thuỷ điện

-Công nghiệp khai khoáng ,
Nhiệt điện .
-Phát triển nhiều loại hình du lịch
- Nuôi trồng và đánh bắt hải sản
Quan sát bảng số liệu sau :
Cơ cấu tài nguyên theo lãnh thổ ( đơn vị : % )



- Đây là vùng giầu có nhất nước ta về tài nguyên khoáng sản và thuỷ điện


So sánh tiềm năng khoáng sản, thuỷ điện của vùng TDMN Bắc bộ so với cả nước ?
Quan sát H : 17.1
? Xác định vị trí các mỏ : Than , sắt , thiếc , apatit , đồng , chì - kẽm...
? Xác định các dòng sông có tiềm năng phát triển thuỷ điện ?

Quan sát các bức ảnh sau :
? Những khó khăn về tự nhiên mà vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ gặp phải là gì ?
Khó khăn:
- Rừng bị chặt phá , diện tích rừng bị thu hẹp bão , lũ quét
sương muối ,gía rét ảnh hưởng lớn đến sản xuất
-Địa hình chia cắt , thời tiết thất thường gây trở ngại cho
giao thông
- Trữ lượng khoáng sản nhỏ , điều kiện khai thác phức tạp
Bên cạnh những thuận lợi vùng trung du và miền núi Bắc Bộ còn gặp những khó khăn gì?
- Là vùng có địa hình cao nhất nước ta, đặc biệt vùng đồi bát úp có giá trị kinh tế cao.
- Khí hậu nhiệt đới ẩm, có mùa đông lạnh thích hợp trồng cây công nghiệp cận nhiệt, ôn đới, đa dạng sinh học.
- Tài nguyên phong phú, đa dạng nhất là khoáng sản và thủy điện.
Trồng rừng ở Vĩnh Phúc
Sự phân hóa lãnh thổ
TI?T 19 - B�I 17: V�NG TRUNG DU V� MI?N N�I B?C B?
I.Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ
II. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên
Đỉnh PhanxiPăng
Xạc lở đất ở Cao Bằng
Lũ quét ở Điện Biên
Tuyết rơi ở SaPa
Chặt phá rừng
Mô hình kinh tế trang trại nông lâm kết hợp
Đồi chè Phú Thọ
Giao thông ở Cao Bằng
? Theo em cần có những biện pháp gì để khắc phục những khó khăn đó?
- Biện pháp: Khai thác hợp lí, trồng rừng, phát triển mô hình nông - lâm kết hợp, trồng cây công nghiệp, đẩy mạnh công nghiệp, phát triển giao thông vận tải,......
- Khó khăn: Địa hình hiểm trở giao thông đi lại, sạt lở đất, lũ quét, phá rừng, thời tiết khắc nghiệt, môi trường ô nhiễm,......
Vì vậy việc phát triển kinh tế của vùng cần phải đi đôi với bảo vệ môi trường tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên.
III - Đặc điểm dân cư , xã hội
? Vùng trung du miền núi Bắc Bộ có những dân tộc nào sinh sống ?
Quan sát các bức ảnh sau:
- Số dân : 11,5 triệu người (14,4%-2002)
D.tộc Mường
D.tộc Dao
D.tôc Mông
D.tộc Khơmú
D.tộc Tày..

Sự phân hóa lãnh thổ
TI?T 19 - B�I 17: V�NG TRUNG DU V� MI?N N�I B?C B?
I.Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ
II. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên
III. Đặc điểm dân cư, xã hội
- Là địa bàn cư trú xen kẽ nhiều dân tộc ít người: Thái, Mường, Dao Mông, ..(ở Tây Bắc); Tày, Nùng, Dao, Mông... (ở Đông Bắc).
Đặc điểm canh tác của cư dân trong vùng như thế nào?
- Có nhiều kinh nghiệm canh tác trên đất dốc, sản xuất nông - lâm nghiệp, chăn nuôi gia súc lớn, trồng cây công nghiệp,....
Quan sát bảng sau:
Một số chỉ tiêu phát triển dân cư,xã hội ở trung du và miền núi Bắc Bộ (1999)
Sự phân hóa lãnh thổ
TI?T 19 - B�I 17: V�NG TRUNG DU V� MI?N N�I B?C B?
I.Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ
II. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên
III. Đặc điểm dân cư, xã hội
- Là địa bàn cư trú xen kẽ nhiều dân tộc ít người: Thái, Mường, Dao Mông, ..(ở Tây Bắc); Tày, Nùng, Dao, Mông... (ở Đông Bắc).
- Có nhiều kinh nghiệm canh tác trên đất dốc, sản xuất nông - lâm nghiệp, chăn nuôi gia súc lớn, trồng cây công nghiệp,....
- Trình độ phát triển dân cư, xã hội vùng còn thấp, đời sống nhân dân còn gặp nhiều khó khăn, nhiều xã nghèo vùng sâu vùng xa. Nhưng đang được cải thiện.
Để nâng cao đời sống của đồng
bào các dân tộc Đảng Và nhà
nước ta đã có những dự án phát
triển kinh tế miền núi Bắc Bộ như
thế nào?
Đầu tư phát triển kinh tế, xoá đói
giảm nghèo, phát triển giao
thông, trồng rừng, xây dựng thuỷ
điện, trường, trạm, điện nước
sạch
Bài tập 1

Điền Đ (đúng), S (sai) vào ô trống :
a. Tiềm năng lớn nhất của vùng là khoáng sản và thuỷ điện
b. Khí hậu ở tiểu vùng Đ.Bắc ít lạnh hơn so với T.Bắc
c. Quảng Ninh là tỉnh duy nhất của vùng tiếp giáp với biển
d. Phía Đông Bắc có dạng địa hình đặc trưng là núi cao hiểm trở
e. Chất lượng cuộc sống của vùng cao hơn so với mức TB của cả nước
Đ
S
Đ
S
S
Bài tập 2
Nối các ý ở cột A với cột B sao cho phù hợp
c
b
d
a
1. Đây là một loại tài nguyên khoáng sản có trữ lượng lớn nhất ở tiểu vùng Đông Bắc
t
ê
n
n
a
h
t
á
đ
2. Đây là đỉnh núi cao ở tiểu vùng Tây Bắc.
n
x
a
h
p
ă
p
i
g
n
ă
n
3. Đây là một nhiệm vụ rất quan trọng, cần thiết của vùng này.
m
ệ
v
o
ả
b
ờ
ư
r
t
i
ô
g
n
m
b
v
ả
u
q
u
a
R
i
ớ
đ
n
ô
d
ô
u
u
r
4. Những loại cây này thích hợp với khí hậu lạnh của vùng.
5. Đây là những thành phần dân cư chủ yếu của vùng.
í
c
ộ
t
n
â
d
ờ
ư
g
n
t
i
g
i
6. Đây là một tiềm năng lớn của tiểu vùng Tây Bắc.
i
n
đ
y
ủ
h
t
n
ệ
u
7. Đây là tên nhà máy thuỷ điện lớn nhất Đông Nam á hiện nay.
ì
b
a
ò
h
h
n
i
c
b
a
8. Đất đồi núi của vùng thích hợp trồng những loại cây này.
ư
d
y
â
c
ợ
l
c
ệ
i
u
n
x
a
h
p
ă
p
i
g
n
m
ệ
v
o
ả
b
ờ
ư
r
t
i
ô
g
n
ả
u
q
u
a
R
i
ớ
đ
n
ô
í
c
ộ
t
n
â
d
ờ
ư
g
n
t
i
i
đ
y
ủ
h
t
n
ệ
ì
b
a
ò
h
h
n
ư
d
y
â
c
ợ
l
c
ệ
i
u
Đồi bát úp
Chè Thái Nguyên
Khai thác than Quảng Ninh
Tuyết rơi ở SaPa
Nuôi trồng thuỷ sản
Đánh cá ngoài khơi
Thuỷ điện Hoà Bình
Rừng nhịêt đới
Chè Mộc Châu
Nuôi bò sữa ở Mộc Châu
Vịnh Hạ Long
Phan xi păng
Sự phân hóa lãnh thổ
TI?T 19 - B�I 17: V�NG TRUNG DU V� MI?N N�I B?C B?
I.Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ
Giao lưu với các nước trong khu vực và các vùng trong nước.
- Vị trí chiến lược về an ninh quốc phòng.
II. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên
- Là vùng có địa hình cao nhất nước ta, đặc biệt vùng đồi bát úp có giá trị kinh tế cao.
- Khí hậu nhiệt đới ẩm, có mùa đông lạnh thích hợp trồng cây công nghiệp cận nhiệt, ôn đới, đa dạng sinh học.
- Tài nguyên phong phú, đa dạng nhất là khoáng sản và thủy điện.
III. Đặc điểm dân cư, xã hội
- Là địa bàn cư trú xen kẽ nhiều dân tộc ít người: Thái, Mường, Dao Mông, ..(ở Tây Bắc); Tày, Nùng, Dao, Mông... (ở Đông Bắc).
- Có nhiều kinh nghiệm canh tác trên đất dốc, sản xuất nông - lâm nghiệp, chăn nuôi gia súc lớn, trồng cây công nghiệp,....
- Trình độ phát triển dân cư, xã hội vùng còn thấp, đời sống nhân dân còn gặp nhiều khó khăn, nhiều xã nghèo vùng sâu vùng xa. Nhưng đang được cải thiện.