Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học

Trải qua 5 năm thực hiện chương trình thay sách giáo khoa, chúng ta đã có rất nhiều cố gắng trong việc đổi mới giáo dục. Đổi mới từ nội dung lẫn hình thức và cả những cách dạy, cách học khác nhau sao cho phù hợp với qúa trình hiện đại hóa – công nghiệp hóa đất nước ngày nay. Và ngay cả đội ngũ giáo viên cũng thế, chúng ta cũng không ngừng học tập, trau dồi chuyên môn và cả áp dụng những kĩ thuật hiện đại.
Trong số đó, không thể nào không kể đến việc ứng dụng công nghệ thông tin vào việc thiết kế bài dạy. “Thiết kế bài dạy trên máy tính” là công việc hầu hết không còn xa lạ nữa mà có vẻ như rất quen thuộc và gần gũi với giáo viên chúng ta. Nhưng thực tế, đã có bao nhiêu giáo viên thực sự là quen với việc thiết kế bài dạy trên máy tính và đã có bao nhiêu tiết học được ứng dụng CNTT trong năm học này? Đó chính là vấn đề mà tôi xin được đề cập đến trong bài viết hôm nay.
Việc thiết kế bài học có ứng dụng CNTT nói cụ thể hơn là dùng những máy móc, thiết bị hiện đại sẵn có như máy tính, máy chiếu, máy scan và dùng những chương trình phần cứng, phần mềm có sẵn để trình chiếu những nội dung bài học mà ta muốn cho học sinh xem. Cũng như các phương pháp dạy học khác thì phương pháp này cũng có những ưu, khuyết riêng của nó.
Áp dụng phương pháp này sẽ giúp giáo viên tiết kiệm được thời gian cho việc tô, vẽ tranh hay ghi chép nhiều trên giấy, thẻ từ hay bảng phụ mà chỉ cần một thao tác nhỏ là scan những bức hình, đánh chữ vào máy là ta có một bức tranh như ý muốn. Thậm chí ta có thể chỉnh sửa, thêm bớt , cắt bỏ hay chuyển thành một đoạn phim ngắn đều có thể được.
Bài học có nhiều hình ảnh thật, sinh động và thực tế gắn liền với cuộc sống hằng ngày xung quanh các em thông qua việc truy cập internet và các trang web.
Ngoài việc trình chiếu thông thường, ta còn có thể dùng hiệu ứng như xoay, bay, ẩn hiện nhanh, chậm, xuất hiện từ trên xuống, từ dưới lên hay từ trong ra ngoài, từ ngoài vào trong đều được nhằm gây sự thích thú, chú ý của học sinh.
Bài học có nhiều hình ảnh, chi tiết mới lạ nên dễ dàng lôi kéo được sự tham gia của học sinh, tạo cho các em một sự kích thích hào hứng. Từ đó, tiết học sẽ sinh động hơn.
Mặt khác, ta có thể lồng những bài hát, bản nhạc, đoạn phim vào việc trình chiếu ấy nhằm đạt được chính xác mục tiêu bài hơn.
Giáo viên lên tiết nhẹ nhàng, không phải ôm đồm quá nhiều đồ dùng dạy học lỉnh kỉnh, chi tiết.


Để thiết kế được những giáo án điện tử đòi hỏi người giáo viên phải có kĩ thuật cơ bản về sử dụng máy (như Word, Power Point,…). Bên cạnh đó, cũng cần có một số thao tác khó như lồng tiếng, tạo một đoạn phim thì cần phải biết một số phần mềm khác như Corel, Photoshop, Flash,… Hơn nữa phải có các thiết bi như máy chiếu, máy vi tính, máy scan, internet,...
Bên cạnh đó, có một số tranh muốn lồng tiếng kêu của một số con vật, tiếng xe,… thì cần phải biết những thao tác truy cập vào các trang web để tải về. Thậm chí, có giáo viên phải tìm cả chục đĩa VCD chỉ để sử dụng trong 5 giây hình ảnh cần thiết.
Các công đoạn cắt phim, nhạc, chụp hình, tạo chữ nổi, làm khung,… để trình chiếu cộng thêm sự sáng tạo, nhạy bén và tinh thần học hỏi không ngừng để tạo hiệu quả cao nhất cho tiết dạy thì Giáo viên phải vất vả gấp nhiều lần so với cách dạy thông thường về thời gian lẫn công sức. Nếu thường xuyên dùng phương pháp này nhiều dễ gây nhàm chán mà chỉ nên thực hiện 1 đến 2 lần trong một tháng

Trong thực tế, không phải bài học nào cũng có thể áp dụng CNTT là đạt hiệu quả cao. Mà có những bài ta sử dụng phương pháp trực quan tốt hơn như bài “Lá cây”, “Hoa”, “Quả”, “Cây rau”,… vì ở những bài này nếu cho học sinh đem vật thật lên thì học sinh quan sát sẽ rõ và phong phú hơn.
Nhưng ngược lại, đối với những bài ở chương xã hội hay động vật, … nếu ta đầu tư vào việc trình chiếu thì tiết học sẽ đạt hiệu quả cao hơn nhiều. Tuy nhiên, cũng có những bài cần kết hợp cả phương pháp thông thường lẫn trình chiếu.


Việc ứng dụng CNTT cho bài học có thể thực hiện ở bất kì hoạt động nào trong một tiết học như: kiểm tra kiến thức cũ, khởi động, giới thiệu bài, hoạt động chủ yếu hay trò chơi củng cố tùy thuộc vào sự sáng tạo và ý tưởng của mỗi giáo viên. Nhưng dù ở hoạt động nào hay bài học nào thì giáo viên cũng cần phải đảm bảo mục tiêu, yêu cầu cũng như thời gian phân bố hợp lí cho từng hoạt động nhằm đạt hiệu quả cao nhất.


Để thực hiện việc trình chiếu, ta thực hiện các bước như sau:
Mở chương trình Microshoft Power Point.
Dùng lệnh Insert/New slide design để chọn nền cho slide vừa mở.
Ta gõ câu hỏi, đáp án, nội dung bài vào slide. Dùng lệnh Insert/Picture để chọn hình muốn trình chiếu.
Đánh dấu khối cho phần vừa đánh hoặc clik chuột vào hình vừa chọn.
Vào Slide Show/ CustomAnimation, clik Add Effect/ Entrance chọn các hiệu ứng cho slide như Crawl in,Wheel…
Chọn Slide Show/ View Show để trình chiếu.
Để xuất hiện các cụm từ bên cạnh bức hình trong slide, dùng Text Box kẻ ô, gõ vào chữ muốn ghi rồi tiến hành cho hiệu ứng như trên. Lúc này dòng chữ vừa đánh sẽ xuất hiện sau cùng.


http://www.video.google.com
http://www.catlinhschool.edu.vn
http://www.schooldiscovery.com
http://www.vn.yahoo.com
http://baigiang.bachkim.vn/
http://www.animationfactory.com


Dẫu biết rằng, mỗi phương pháp đều có những ưu – khuyết riêng của nó và không có một phương pháp nào là hoàn hảo cả. Song thiết nghĩ, giờ học mà có sử dụng phương pháp trình chiếu sẽ tạo ra một không khí học tập khác hẳn so với tiết dạy thông thường.Đặc biệt nếu ta biết phối hợp nhiều phương pháp và hình thức khác nhau trong một tiết dạy thì học sinh sẽ luôn thấy mỗi bài học là một điều thú vị, mới mẻ và hấp dẫn, lôi cuốn học sinh hơn đồng thời nâng cao hiệu quả giờ dạy mà không mất đi hoặc sai lệch về mục đích, mục tiêu của bài dạy.