Tuần 4. Cốt truyện

Tập làm văn 4
Bài: Cốt truyện
Kiểm tra bài cũ

- Một bức thư thường gồm những phần nào?

- Nhiệm vụ chính của mỗi phần là gì?
I. Nhận xét
1.Ghi lại những sự việc chính trong truyện Dế Mèn bênh vực kẻ yếu.
2. Chuỗi sự việc trên được gọi là cốt truyện. Vậy theo em, cốt truyện là gì?
3.Cốt truyện gồm những phần nào? Nêu tác dụng của từng phần.
- Dế Mèn đã gặp ai?
- Dế Mèn gặp Nhà Trò đang gục đầu khóc bên tảng đá.
- Nhà Trò kể gì với Dế Mèn?
- Dế Mèn gạn hỏi, Nhà Trò kể lại tình cảnh khốn khó bị bọn Nhện ức hiếp và đòi ăn thịt.
- Dế Mèn phẫn nộ cùng Nhà Trò đi đến chỗ mai phục của bọn nhện.
- Dế Mèn đã làm gì?
- Gặp bọn nhện, Dế Mèn ra oai, lên án sự nhẫn tâm của chúng, bắt chúng phá hết vòng vây hãm Nhà Trò.
- Bọn nhện sợ hãi phải nghe theo. Nhà Trò được tự do.
- Kết quả thế nào?
Các sự việc chính trong truyện: “Dế Mèn bênh vực kẻ yếu”
+ Sự việc 1: Dế Mèn gặp Nhà Trò
+ Sự việc 2: Nhà Trò kể cho Dế Mèn nghe về hoàn cảnh khổ sở của mình.
+ Sự việc 3: Dế Mèn dắt Nhà Trò đế chỗ bọn Nhện
+ Sự việc 4: Dế Mèn thể hiện sự oai hùng trước bọn nhện, bênh vực Nhà Trò.
+ Sự việc 5: Bọn nhện sợ hãi, nhận ra sai trái, xóa nợ cho Nhà Trò.
* Chuỗi các sự việc từ 1 đến 5 như trên được gọi là cốt truyện.
- Cốt truyện là một chuỗi sự việc làm nòng cốt cho diễn biến của truyện.
 Cốt truyện gồm những phần nào? Tác dụng của từng phần?
Vậy theo em:
 Cốt truyện là gì?
+ Sự việc 1: Dế Mèn gặp Nhà Trò
+ Sự việc 2: Nhà Trò kể cho Dế Mèn nghe về hoàn cảnh khổ sở của mình.
+ Sự việc 3: Dế Mèn dắt Nhà Trò đế chỗ bọn Nhện
+ Sự việc 4: Dế Mèn thể hiện sự oai hùng, phân tích lí lẽ phải trái cho bọn nhện, bênh vực Nhà Trò.
+ Sự việc 5: Bọn nhện sợ hãi, nhận ra sai trái, xóa nợ cho Nhà Trò.
Cốt truyện thường gồm 3 phần:
Mở đầu: Sự việc khởi nguồn cho các sự việc khác
Diễn biến: Các sự việc chính kế tiếp theo nhau nói lên tính cách nhân vật, ý nghĩa của truyện.
Kết thúc: Kết thúc của các sự việc ở phần mở đầu và phần chính
Ghi nhớ
1. Cốt truyện là một chuỗi sự việc làm nòng cốt cho diễn biến của truyện.
2. Cốt truyện thường gồm 3 phần:
- Mở đầu
- Diễn biến
- Kết thúc
II. Luyện tập
1. Truyện cổ tích Cây khế bao gồm các sự việc chính sau đây:

a/ Chim chở người em bay ra đảo lấy vàng, nhờ thế người em trở nên giàu có.

b/ Cha mẹ chết, người anh chia gia tài, người em chỉ được cây khế.

c/ Người anh biết chuyện, đổi gia tài của mình lấy cây khế, người em bằng lòng.

d/ Cây khế có quả, chim đến ăn, người em phàn nàn và chim hẹn trả ơn bằng vàng.

e/ Chim lại đến ăn, mọi chuyện diễn ra như cũ, nhưng người anh may túi quá to và lấy quá nhiều vàng.

g/ Người anh bị rơi xuống biển và chết.

 Các sự việc chính trong truyện “Cây khế” được sắp xếp lại như sau:
b/ Cha mẹ chết, người anh chia gia tài, người em chỉ được cây khế.
d/ Cây khế có quả, chim đến ăn, người em phàn nàn và chim hẹn trả ơn bằng vàng.
a/ Chim chở người em bay ra đảo lấy vàng, nhờ thế người em trở nên giàu có.
c/ Người anh biết chuyện, đổi gia tài của mình lấy cây khế, người em bằng lòng.
e/ Chim lại đến ăn, mọi chuyện diễn ra như cũ, nhưng người anh may túi quá to và lấy quá nhiều vàng.
g/ Người anh bị rơi xuống biển và chết.

* Củng cố - dặn dò:
Câu truyện “Cây khế” khuyên chúng ta điều gì?
Chuẩn bị bài: “Luyện tập xây dựng cốt truyện”.