Tuần 21. Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối

Phân môn: Tập làm văn
Lớp 4
Người soạn: Vũ Thị Doan – Lớp CĐTH 3B
Chào mừng quý thầy cô và các em học sinh!
Thứ hai ngày 2 tháng 11 năm 2009
Tập làm văn
Kiểm tra bài cũ
Em hãy đọc lại đoạn văn mình chữa và đã viết lại ở nhà?

Thứ hai ngày 2 tháng 11 năm 2009
Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối
I. NHẬN XÉT
BÃI NGÔ
Thứ hai ngày 2 tháng 11 năm 2009
Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối
Bãi ngô quê em ngày càng xanh tốt. Mới dạo nào những cây ngô con lấm tầm như mạ non. Thế mà chỉ ít lâu sau, ngô đã thành cây rung rung trước gió và ánh nắng. Những lá ngô rộng, dài, trổ ra mạnh mẽ, nõn nà.
Trên ngọn, một thứ búp như kết bằng nhung và phấn vươn lên. Những đàn bướm trắng, bướm vàng bay đến, thoáng đỗ rồi bay đi. Núp trong cuống lá, những búp ngô non nhú lên và lớn dần. Mình có nhiều khía vàng vàng và những sợi tơ hung hung bọc trong làn áo mỏng óng ánh.
Trời nắng chang chang, tiếng tu hú gần xa ran ran. Hoa ngô xơ xác như cỏ may. Lá ngô quắt lại rủ xuống. Những bắp ngô đã mập và chắc, chỉ còn chờ tay người hái bẻ mang về
Nguyên Hồng
1.Đọc bài văn sau đây. Xác định các đoạn văn và nội dung của từng đoạn.
BÃI NGÔ

Thứ hai ngày 2 tháng 11 năm 2009
Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối
BÃI NGÔ
1. Đọc bài sau đây. Xác định các đoạn văn và nội dung của từng đoạn?
Bãi ngô quê em ngày càng xanh tốt. Mới dạo nào những cây ngô con lấm tầm như mạ non. Thế mà chỉ ít lâu sau, ngô đã thành cây rung rung trước gió và ánh nắng. Những lá ngô rộng, dài, trổ ra mạnh mẽ, nõn nà.
Đoạn 1:
Trên ngọn, một thứ búp như kết bằng nhung và phấn vươn lên. Những đàn bướm trắng, bướm vàng bay đến, thoáng đỗ rồi bay đi. Núp trong cuống lá, những búp ngô non nhú lên và lớn dần. Mình có nhiều khía vàng vàng và những sợi tơ hung hung bọc trong làn áo mỏng óng ánh.
Trời nắng chang chang, tiếng tu hú gần xa ran ran. Hoa ngô xơ xác như cỏ may. Lá ngô quắt lại rủ xuống. Những bắp ngô đã mập và chắc, chỉ còn chờ tay người hái bẻ mang về
Nguyên Hồng
*) Giới thiệu bao quát về bãi ngô, tả cây ngô từ khi còn lấm tấm như mạ non đến lúc trở thành cây ngô với lá rộng dài, nõn nà.
Thứ hai ngày 2 tháng 11 năm 2009
Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối
1. Đọc bài sau đây. Xác định các đoạn văn và nội dung của từng đoạn?
Bãi ngô quê em ngày càng xanh tốt. Mới dạo nào những cây ngô con lấm tầm như mạ non. Thế mà chỉ ít lâu sau, ngô đã thành cây rung rung trước gió và ánh nắng. Những lá ngô rộng, dài, trổ ra mạnh mẽ, nõn nà.
Trên ngọn, một thứ búp như kết bằng nhung và phấn vươn lên. Những đàn bướm trắng, bướm vàng bay đến, thoáng đỗ rồi bay đi. Núp trong cuống lá, những búp ngô non nhú lên và lớn dần. Mình có nhiều khía vàng vàng và những sợi tơ hung hung bọc trong làn áo mỏng óng ánh.
Trời nắng chang chang, tiếng tu hú gần xa ran ran. Hoa ngô xơ xác như cỏ may. Lá ngô quắt lại rủ xuống. Những bắp ngô đã mập và chắc, chỉ còn chờ tay người hái bẻ mang về
Nguyên Hồng

BÃI NGÔ
Đoạn 2:
*)Tả hoa và búp ngô non giai đoạn đơm hoa, kết trái.

Thứ hai ngày 2 tháng 11 năm 2009
Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối
BÃI NGÔ
1. Đọc bài sau đây. Xác định các đoạn văn và nội dung của từng đoạn?
Bãi ngô quê em ngày càng xanh tốt. Mới dạo nào những cây ngô con lấm tầm như mạ non. Thế mà chỉ ít lâu sau, ngô đã thành cây rung rung trước gió và ánh nắng. Những lá ngô rộng, dài, trổ ra mạnh mẽ, nõn nà.
Trên ngọn, một thứ búp như kết bằng nhung và phấn vươn lên. Những đàn bướm trắng, bướm vàng bay đến, thoáng đỗ rồi bay đi. Núp trong cuống lá, những búp ngô non nhú lên và lớn dần. Mình có nhiều khía vàng vàng và những sợi tơ hung hung bọc trong làn áo mỏng óng ánh.
Trời nắng chang chang, tiếng tu hú gần xa ran ran. Hoa ngô xơ xác như cỏ may. Lá ngô quắt lại rủ xuống. Những bắp ngô đã mập và chắc, chỉ còn chờ tay người hái bẻ mang về.
Nguyên Hồng
Đoạn 3:
*)Đoạn 3 tả hoa và lá ngô đã mập và chắc, có thể thu hoạch.

Thứ hai ngày 2 tháng 11 năm 2009
Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối
CÂY MAI TỨ QUÝ
2.Đọc lại bài Cây mai tứ quý (Sách TV4, tập 2,trang 23). Trình tự miêu tả trong bài ấy có điểm gì khác bài Bãi ngô?
Cây mai cao trên hai mét, dáng thanh, thân thẳng như thân trúc. Tán tròn tự nhiên xòe rộng ở phần gốc, thu dần thành một điểm ở đỉnh ngọn. Gốc lớn bằng bắp tay, cành vươn đều nhánh nào cũng rắn chắc.
Mai tứ quý nở bốn mùa, cánh hoa vàng thẫm xếp thành ba lớp. Năm cánh dài đỏ tía như ức gà chọi, đỏ suốt từ đời hoa sang đời kết trái. Trái kết màu chín đậm, óng ánh như những hạt cườm đính trên tầng áo lá lúc nào cũng lá xum xuê một màu xanh chắc bền.
Đứng bên cây ngắm hoa, xem lá, ta thầm cảm phục cái màu nhiệm của tạo vật trong sự hào phóng và lo xa: đã có mai vàng rực rỡ góp với muôn hoa ngày Tết, lại có mai tứ quý thịnh vượng quanh năm.
Theo Nguyễn Vũ Tiềm

Thứ hai ngày 2 tháng 11 năm 2009
Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối
CÂY MAI TỨ QUÝ
2.Đọc lại bài Cây mai tứ quý (Sách TV4, tập 2,trang 23). Trình tự miêu tả trong bài ấy có điểm gì khác bài Bãi ngô?
Cây mai cao trên hai mét, dáng thanh, thân thẳng như thân trúc. Tán tròn tự nhiên xòe rộng ở phần gốc, thu dần thành một điểm ở đỉnh ngọn. Gốc lớn bằng bắp tay, cành vươn đều nhánh nào cũng rắn chắc.
Mai tứ quý nở bốn mùa, cánh hoa vàng thẫm xếp thành ba lớp. Năm cánh dài đỏ tía như ức gà chọi, đỏ suốt từ đời hoa sang đời kết trái. Trái kết màu chín đậm, óng ánh như những hạt cườm đính trên tầng áo lá lúc nào cũng lá xum xuê một màu xanh chắc bền.
Đứng bên cây ngắm hoa, xem lá, ta thầm cảm phục cái màu nhiệm của tạo vật trong sự hào phóng và lo xa: đã có mai vàng rực rỡ góp với muôn hoa ngày Tết, lại có mai tứ quý thịnh vượng quanh năm.
Theo Nguyễn Vũ Tiềm
Đoạn 1:
*) Giới thiệu bao quát về cây mai.

Thứ hai ngày 2 tháng 11 năm 2009
Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối
CÂY MAI TỨ QUÝ
2.Đọc lại bài Cây mai tứ quý (Sách TV4, tập 2,trang 23). Trình tự miêu tả trong bài ấy có điểm gì khác bài Bãi ngô?
Cây mai cao trên hai mét, dáng thanh, thân thẳng như thân trúc. Tán tròn tự nhiên xòe rộng ở phần gốc, thu dần thành một điểm ở đỉnh ngọn. Gốc lớn bằng bắp tay, cành vươn đều nhánh nào cũng rắn chắc.
Mai tứ quý nở bốn mùa, cánh hoa vàng thẫm xếp thành ba lớp. Năm cánh dài đỏ tía như ức gà chọi, đỏ suốt từ đời hoa sang đời kết trái. Trái kết màu chín đậm, óng ánh như những hạt cườm đính trên tầng áo lá lúc nào cũng lá xum xuê một màu xanh chắc bền.
Đứng bên cây ngắm hoa, xem lá, ta thầm cảm phục cái màu nhiệm của tạo vật trong sự hào phóng và lo xa: đã có mai vàng rực rỡ góp với muôn hoa ngày Tết, lại có mai tứ quý thịnh vượng quanh năm.
Theo Nguyễn Vũ Tiềm
Đoạn 2:
*) Đi sâu tả cánh hoa, trái cây.

Thứ hai ngày 2 tháng 11 năm 2009
Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối
CÂY MAI TỨ QUÝ
2.Đọc lại bài Cây mai tứ quý (Sách TV4, tập 2,trang 23). Trình tự miêu tả trong bài ấy có điểm gì khác bài Bãi ngô?
Cây mai cao trên hai mét, dáng thanh, thân thẳng như thân trúc. Tán tròn tự nhiên xòe rộng ở phần gốc, thu dần thành một điểm ở đỉnh ngọn. Gốc lớn bằng bắp tay, cành vươn đều nhánh nào cũng rắn chắc.
Mai tứ quý nở bốn mùa, cánh hoa vàng thẫm xếp thành ba lớp. Năm cánh dài đỏ tía như ức gà chọi, đỏ suốt từ đời hoa sang đời kết trái. Trái kết màu chín đậm, óng ánh như những hạt cườm đính trên tầng áo lá lúc nào cũng lá xum xuê một màu xanh chắc bền.
Đứng bên cây ngắm hoa, xem lá, ta thầm cảm phục cái màu nhiệm của tạo vật trong sự hào phóng và lo xa: đã có mai vàng rực rỡ góp với muôn hoa ngày Tết, lại có mai tứ quý thịnh vượng quanh năm.
Theo Nguyễn Vũ Tiềm
Đoạn 3:
*) Nêu cảm nghĩ của người miêu tả.
Thứ hai ngày 2 tháng 11 năm 2009
Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối
Khác nhau
Bài văn miêu tả bãi ngô theo từng thời kì phát triển của cây ngô.
Bài văn miêu tả cây mai tư quý theo từng bộ phận của cây.
Giống nhau
Cả hai bài văn đều tả về cây cối và đều có ba phần: mở bài, thân bài, kết bài.
Bài văn miêu tả bãi ngô theo trình tự nào?
Bài văn miêu tả cây mai tứ quý theo trình tự nào?
Thứ hai ngày 2 tháng 11 năm 2009
Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối
Từ cấu tạo của hai bài văn trên, rút ra nhận xét về cấu tạo của một bài văn miêu tả cây cối.
3 PHẦN:
+ Mở bài: Tả hoặc giới thiệu bao quát về cây định tả.
+ Thân bài: Tả từng bộ phận của cây hoặc từng thời kì phát triển của cây.
+ Kết bài: Nêu lợi ích của cây, ấn tượng đặc biết của người tả với cây.
Bài 3:
Thứ hai ngày 2 tháng 11 năm 2009
Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối
II. Ghi nhớ:
Bài văn miêu tả cây cối thường có ba phần:
1. Mở bài : Tả hoặc giới thiệu bao quát về cây định tả.
2. Thân bài: Tả từng bộ phận của cây hoặc từng thời kì phát triển của cây.
3. Kết bài : Nêu lợi ích của cây, ấn tượng đặc biệt hoặc tình cảm của người tả với cây.
Thứ hai ngày 2 tháng 11 năm 2009
Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả cây
III. Luyện tập
Đọc bài văn sau và cho biết cây gạo được miêu tả theo trình tự như thế nào?
Cây gạo
Cây gạo già mỗi năm lại trở lại tuổi xuân, cành nặng trĩu những hoa đỏ mọng và đầy tiếng chim hót. Chỉ cần một làn gió nhẹ hay một đôi chim mới đến là có ngay những bông gạo lìa cành. Những bông hoa rơi từ trên cao,đài hoa nặng chúi xuống, những cành hoa đỏ rực quay tít như chong chóng nom thật đẹp.
Hết mùa hoa, chim chóc cũng vãn.Cây gạo chấm dứt những ngày tưng bừng ồn ã, trở lại với dáng vẻ xanh mát, trâm tư. Cây đứng yên cao lớn, hiền lành, làm tiêu cho những con đò cập bến và cho những đứa con về thăm quê mẹ.
Ngày tháng đi thật chậm mà cũng thật nhanh. Những bông hoa đỏ ngày nào đã trở thành những quả gạo múp míp, hai đầu thon vút như con thoi. Sợi bông trong quả đầy dần, căng lên; những mảnh vỏ tách ra cho các múi bông nở đều, chín như nồi cơm chín đội vung mà cười, trắng lóa. Cây gạo như treo rung rinh hàng ngàn nồi cơm mới.
Theo Vũ Tú Nam
Thứ hai ngày 2 tháng 11 năm 2009
Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối
III. Luyện tập
Cây gạo
Bài văn tả cây gạo già theo từng thời kì phát triển của bông gạo, từ lúc hoa còn đỏ mọng đến lúc mùa hoa hết, những bông hoa đỏ trở thành những quả gạo, những mảnh vỏ tách ra, lộ những múi bông khiến cây gạo như treo rung rinh hàng ngàn nồi cơm gạo mới
Thứ hai ngày 2 tháng 11 năm 2009
Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả cây
III.Luyện tập
2. Lập dàn ý miêu tả một cây ăn quả quen thuộc theo một trong hai cách đã học:
Tả lần lượt từng bộ phận của cây.
Tả lần lượt từng thời kì phát triển của cây.
Em hãy nêu tên một số loài cây ăn quả quen thuộc?
Cây sầu riêng
Cây xoài
Cây vú sữa
Cây đu đủ
Thứ hai ngày 2 tháng 11 năm 2009
Tập làm văn
Củng cố, dặn dò.
Hoàn chỉnh lại dàn ý tả một cây ăn quả, viết lại vào vở.
Về nhà quan sát trước một cái cây mà em thích để chuẩn bị học tốt tiết TLV tới.
Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối
Thứ hai ngày 2 tháng 11 năm 2009
Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối
I. NHẬN XÉT
Cây mai tứ quý
Hoa,quả và hạt mai