Tuần 14. Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật

Chào mừng quý thầy cô về tham dự tiết học của lớp 4A1

TH? SáU NGàY 27 THáNG 11 NĂM 2009

TậP LàM VĂN

KIểM TRA BàI Cũ

Thế nào là miêu tả?

TH? SáU NGàY 27 THáNG 11 NĂM 2009
TậP LàM VĂN
CấU TạO BàI VĂN MIÊU Tả (TRANG 143)

I. Nhận xét
B�I 1: D?C B�I "C�I C?I T�N" V� TR? L?I C�C C�U H?I SAU
Cái cối tân
Cái cối xinh xinh xuất hiện như một giấc mộng,ngồi chễm chệ giữa gian nhà trống.
U gọi nó là cái cối tân. Cái vành, cái áo đều làm bằng nan tre. Hai cái tai nó bằng tre già màu nâu. Mỗi tai có một cái lỗ tròn xoe. Lúc nào, tai cũng tỉnh táo để nghe ngóng. Cối có hai hàm răng bằng gỗ dẻ. U gọi là dăm. Răng nó nhiều, ken vào nhau. Vậy nên, người ta nói “chật như nêm cối”. Nói đến cối lại phải nói đến cần. Cái cần dài bằng tre đực vàng óng. Đầu cần là củ tre, có cái chốt. Cái chốt bằng tre mà rắn như đanh, móc vào tai cối. Từ chỗ tay cầm có cái thừng buộc vào xà nhà. Đẩy đi kéo lại, cối kêu ù ù.
Chọn được ngày lành tháng tốt, U đong một gánh thóc vàng ươm về. Đổ vào lòng cối, u xay thử. Từ xung quanh cối, gạo lẫn trấu chảy xuống vành rào rào như mưa. U vốc ra một nắm, tãi ra, thổi phù phù. Cả vốc gạo chỉ lỏi một vài hạt thóc. U gật đầu nói: “Cối tuy mới, chửa thuần nhưng mà nó xay được thế này là nhất đấy!” cứ thế ngày lại ngày qua, đêm đêm tôi xay lúa với u. Đêm đêm tiếng cối ù ù vui cả xóm…
Cái cối xay cũng như những đồ dùng đã sống cùng tôi - cái võng đay, cái chiếu manh, cái mâm gỗ, cái giỏ cua, cái chạn bát, cái giường nứa…tất cả, tất cả chúng nó đều cất tiếng nói: “ Chúng tôi được sống cùng với tuổi thơ anh. Chúng tôi hoàn toàn không muốn nhờ vả anh cái gì. Chung tôi chỉ muốn theo dõi từng bước anh đi…”
Theo Duy Khán

1 a) BÀI VĂN TẢ CÁI GÌ ?
1a)Bài văn tả cái cối xay gạo bằng tre.


1b) Tìm các phần mở bài, kết bài. Mỗi phần ấy nói lên điều gì?
1b)+ Phần mở bài: “Cái cối xinh xinh xuất hiện như một giấc mộng, ngồi chễm chệ giữa gian nhà trống”. Mở bài giới thiệu cái cối.
+ Phần kết bài: “Cái cối xay cũng như những đồ dùng đã sống cùng tôi…từng bước chân anh đi…” Kết bài nói lên tình cảm của bạn nhỏ với các đồ dùng trong nhà.

1c) Phần mở bài, kết bài đó giống với những cách mở bài, kết bài nào đã học ?
1c)Các phần mở bài, kết bài đó giống các kiểu mở bài trực tiếp, kết bài mở rộng trong văn kể chuyện.
+ Phần mở bài: Giới thiệu đồ vật sẽ tả là cái cối tân(mở bài trực tiếp)
+Phần kết bài: Bình luận thêm(kết bài mở rộng)
1d) Phần thân bài tả cái cối theo trình tự như thế nào ?
1d)Phần thân bài tả cái cối theo trình tự từ bộ phận lớn đến bộ phận nhỏ, từ ngoài vào trong, từ phần chính đến phần phụ. Tiếp theo tả công cụ của cái cối.
Ví dụ: cái vành - cái áo, hai cái tai - lỗ tai, hàm răng cối - dăm cối, cần cối - đầu cần - cái chốt -dây thừng buộc cần.
Thảo luận nhóm đôi trả lời câu hỏi sau:
Bài 2: khi tả một đồ vật, ta cần tả nh?ng gè?
Khi tả một đồ vật ta cần :
+tả bao quát toàn bộ đồ vật.
+ tả nh?ng bộ phận có đặc điểm nổi bật.
ii.Ghi nhớ
1. bài vAn miêu tả đồ vật có ba phần là mở bài, thân bài và kết bài.
2. có thể mở bài theo kiểu trực tiếp hay gián tiếp và kết bài theo kiểu mở rộng hay không mở rộng.
3. trong phần thân bài, trước hết, nên tả bao quát toàn bộ đồ vật, rồi tả nh?ng bộ phận có đặc điểm nổi bật.
iii. Luyện tập
Anh chàng trống này tròn như cái chum, lúc nào cũng chễm chệ trên một cái giá gỗ kê ở trước phòng bảo vệ. Mình anh được ghép bằng những mảnh gỗ đều chằn chặn, nở ở giữa, khum nhỏ lại ở hai đầu. Ngang lưng quấn hai vành đai to bằng con rắn cạp nong, nom rất hùng dũng. Hai đầu trống bịt kín bằng da trâu thuộc kĩ, căng rất phẳng.
Sáng sáng đi học tới gần trường, nghe thấy là chúng tôi rảo bước cho kịp giờ học. Vào những lúc tập thể dục, anh trống lại “cầm cang” cho chúng tôi theo nhịp “Cắc, tùng! Cắc, tùng!” đều đặn. Khi anh ta “xả hơi” mội hồi dài là lúc chúng tôi cũng được “xả hơi” sau một buổi học.


Thảo luận nhóm bốn trả lời
3 câu hỏi sau:

1. tèm câu vAn tả bao quát cái trống?
2. nêu tên nh?ng bộ phận của cái trống được miêu tả ?
3. tèm nh?ng từ ng? tả hènh dáng , âm thanh của cái trống?
Anh chàng trống này tròn như cái chum, lúc nào cũng chễm chệ trên một cái giá gỗ kê ở trước phòng bảo vệ. Mình anh được ghép bằng những mảnh gỗ đều chằn chặn, nở ở giữa, khum nhỏ lại ở hai đầu. Ngang lưng quấn hai vành đai to bằng con rắn cạp nong, nom rất hùng dũng. Hai đầu trống bịt kín bằng da trâu thuộc kĩ, căng rất phẳng.
Sáng sáng đi học tới gần trường, nghe thấy là chúng tôi rảo bước cho kịp giờ học. Vào những lúc tập thể dục, anh trống lại “cầm cang” cho chúng tôi theo nhịp “Cắc, tùng! Cắc, tùng!” đều đặn. Khi anh ta “xả hơi” mội hồi dài là lúc chúng tôi cũng được “xả hơi” sau một buổi học.
Câu văn tả bao quát cái trống:


Anh chàng trống này tròn như cái chum, lúc nào cũng chễm chệ trên một cái giá gỗ kê ở trước phòng bảo vệ.
b)Những bộ phận cái trống được miêu tả:

mình trống, ngang lưng trống, hai đầu trống.
c)Những từ ngữ tả hình dáng, âm thanh của cái trống:
*Hình dáng: tròn như cái chum, Mình anh được ghép bằng những mảnh gỗ đều chằn chặn, nở ở giữa, khum nhỏ lại ở hai đầu. Ngang lưng quấn hai vành đai to bằng con rắn cạp nong, nom rất hùng dũng. Hai đầu trống bịt kín bằng da trâu thuộc kĩ, căng rất phẳng.
*Âm thanh: tiếng ồm ồm giục giã “Tùng! Tùng! Tùng!”, trống lại “cầm cang” cho chúng tôi theo nhịp “Cắc, tùng! Cắc, tùng!” đều đặn. Khi anh ta “xả hơi” mội hồi dài là lúc chúng tôi cũng được “xả hơi” sau một buổi học
d) viết thêm phần mở bài và kết bài để thành bài vAn hoàn chỉnh ?
+Mở bài trực tiếp: Những ngày đầu cắp sách đến trường, có một đồ vật gây cho tôi ấn tượng thích thú nhất, đó là chiếc trống trường.
+ Mở bài gián tiếp: Kỉ niệm của những ngày đầu đi học là kỉ niệm mà mỗi người không bao giờ quên.Kỉ niện ấy luôn gắn với những đồ vật và con người. Nhớ những ngày đầu đi học, tôi luôn nhớ tới chiếc trống trường tôi, nhớ những âm thanh rộn rã, náo nức của nó.

+Kết bài mở rộng: Rồi đây, tôi sẽ trở thành học sinh trung học. Rời xa mái trường tuổi thơ, tôi sẽ không bao giờ quên hình dáng đặc biệt của chiếc trống trường tôi, những âm thanh thôi thúc, rộn ràng của nó.
+ Kết bài không mở rộng: Tạm biệt anh trống, đám trò nhỏ chúng tôi ríu rít ra về.
CỦNG CỐ
NÊU CẤU TẠO BÀI VĂN MIÊU TẢ ĐỒ VẬT ?
MỞ BÀI: GiỚI THIỆU ĐỒ VẬT ĐƯỢC MIÊU TẢ
THÂN BÀI:
TẢ BAO QUÁT ĐỒ VẬT
TẢ NHỮNG BỘ PHẬN CÓ ĐẶC ĐiỂM NỔI BẬT
3. KẾT BÀI:
- NÊU TÌNH CẢM CỦA NGƯỜI HAY ÍCH LỢI CỦA ĐỒ VẬT ẤY.
Chúc các em vui vẻ
Hẹn gặp lại !!!